Туризм хьхьичIуннай хьуншиврул

pop_17Вай гьантрай МахIачкъалалив, «Дагестан» РИА-лул редакциялий, «Открытая власть» проектрал лагрулуву, хьунни Дагъусттаннайсса туризм хьхьичIуннай даврил, мунил ялун бучIантIимунин хас бувсса пресс-конференция. Дагъусттаннайсса туризмалул тагьар ци даражалий дуссарив ва мунин хасъсса цаймигу суаллан жавабру дулун увкIун ия ДР-лул Туризмалул комитетрал председатель МахIаммад Исяев.

Имара Саидова
— ДР-лул Туризмалул комитет­рал биялдаравун багьлагьиссар цаппара туризмалул бюджетрал идарартту. Комитетрал давриву хьусса цIушиннану хъанахъиссар республикалул шагьрурдайсса ва районнайсса туризмалул информациялул центрду тIитIаву. Агьалинахь Дагъусттаннайсса туризмалия бусласисса 29 центр тIивтIуссар. Ми центрдал хъунмургу буссар МахIачкъалалив. Республикалийн букIлакIисса туристал чIяву баву мурадрай, ми центрдайн кьамул бувну буссар лавайсса даражалул пишакартал. ХIасул дурну дуссар республикалий чув, цумур кIанай ци туризмалул объект дуссарив гьарта-гьарзану бусласисса картарду. ХIакьинусса кьини цумацагу инсаннаща, чув ци дунияллий ухьурчангу, интернетрайхчIин бюхъантIиссар Дагъусттаннай игьалаган учIансса кIану язи бугьан. Уттинингу жулла республикалийн бигьалаган бучIайсса ва бучIан ччисса туристал гьарзасса бикIайва, амма миннал цинявннал кIицI лаглан бикIай Дагъусттаннайн бучIан ххуллун-харж хъунмасса буклай бур тIий.
Комитетрал даврил дурсса ххалбигьавурттал хIасиллайн бувну, Къизлардал район ккалли хьунни ца яла туризмалул даву хьхьичIуннай дан бюхъансса сант дусса аьрщину. Къизлардал райондалийсса Кордоновка тIисса шяравусса щинал анализ дурну, ккаккан дунни му Железноводск шагьрулийсса щинаяр лагьсса дакъашиву. Шикку хъуннасса къулайшинна дусса аьрщи дур балугъру бугьайминнан, хьхьирил пляжрал сезондалий кулпатир­ттащал бучIайминнан ва мукунма тIитIин бюхъанссия тамашасса жазира «Чечень» ккаккан ччиминнансса экскурсиярду буллан­сса маршрутру.
Къизлардал райондалий туризма чялиш дуккан даврил хIакъиравусса проектирдавух гьуртту хьунсса инвесторталгу ливчунни.
Туризма хьхьичIуннай дансса кIилчинмур ххуллу, чаранну ккак­лай бур Дарбантуллал район. 2015-шинал Дарбант шагьрулун 2000 шин хъанай дур. Му иширайнугу щалва дунияллийсса туристурал къулагъас ххи хъанай дур. Мукунна туризма хьхьичIуннай дансса чаранну бусса кIанттуну хъанай бур Табасараннал ва Гъуниннал районнугу. Махъсса шиннардий хъинну сийлуву дур ва чIявусса халкь букIлай бур Лаващиял райондалийсса бюхттул­сса зунттавусса, марцIва-марцIсса гьавагу бусса, Чиндерчеро тIисса лыжардай бигьлан лагайсса база. Миккун лагайсса минахуртуран кIулссар лыжардай бивгьуну махъ цукунсса гьавас буххай­ссарив чурххавун.
Гъинттул хъунмурчIин жу­чIанма туристал бучIай хьхьиривун бучIан. Му хIисавравун лавсун, жу ххалдигьарду МахIарамккантлия тIайла хьуну Сулакьрайн дияннинсса хьхьирил зума. Мяйжаннугу пляжрал тагьар ххал хьувкун жулва жува оькки буллалисса асарду хIасул хъанай бур. Микку низам дишингу 15 миллион арцул харж буван багьлай бур. Цанчирча, му хъанай дур жула шагьрулул лажин.
Бур хьхьирил зуманив цIа дансса санаториярттугу. Масалдаран, «Каспий» санаториялийн лавгманан ккавкссар жучIавагу бушиву Анталиянал курортирдаяр ялавай бакъасса санаторийрду.
Туризмалул инфраструктура хIасул даврин ялунчIилсса шинал федерал бюджетрава итадакьин тIий дур 660 миллион арцул ва миннул ялун жулла республикалул чулухагу – 150 миллион арцул. Туризмалул инфраструктура куццувун дуртун махъ гьарза хьунтIиссар республикалийн бучIан ччисса туристал.
Ларгсса шинал комитетрал дурсса хIасиллайн бувну, ккалли хъанай бур республикалийн бувкIшиву 240 азара инсанная ливчусса туристал. Вай хIасиллах урувгун, ДР-лул президент Рамазан АьвдуллатIиповлул тIалав бунни жуяту 2015 шинал республикалийн букIлакIисса туристал кIилийну гьарза баву. Агана ва даву бакIуйн дуккан дан бюхъарча, кIилийну гьарза хьунтIиссар республикалул бюджетравунсса арцугу. Туризмалул отраслирдал республикалул экономикалул бюджетран биялсса хайр буллалиссар, — увкунни МахIаммад Исяевлул.