ЧIявуссаннан ххирасса ЧIяйннал школа

Ва школалул авадансса тарихран хас бувну итабавкьусса «Помним,
любим, гордимся» тIисса цIанилусса луттиран вай гьантрай дуллунни
ДР-лул ПаччахIлугърал премия.

Луттирал автортурал дартIун дур Ккуллал райондалийсса ЧIяйннал школалул тарихраясса авадансса материал, цачIун бувну бур личIи-личIисса шиннардий ва школалий зий бивкIсса педагогтурал ва дуклай бивкIсса выпускниктурал дакIнийн бичавуртту. Луттиравусса чIяруми материаллу рирщуну дуссия «Илчи» кказитрай.

Школа хIасул хьуния шихунмай сайки ца аьсрулул мутта лавгун бур. 2012-2013 дуккаврил шинал райондалул ва республикалул педагогтурал лахъа-хъунну кIицI ларгуссия ЧIяйннал школалун 100 шин шаврил юбилей.
КIицI лаган ччай ура луттираву автортурал хъунмасса хIарачат бувшиву школалул хьун дурсса кка­ккияртту аьч дан. Макьаларттал автортуран, цанмагу бувчIлай бур ва сборникравун цинявппа педагогтураясса информация къабагьну бушиву. Мунингу духьунссар цинна хасъсса сававртту, архиврава аьркинсса информация ласун бюхълай бакъашиву, ягу багьайсса куццуй яхьуну бакъашиву педагогтураясса ва выпускниктураясса информацияртту бусса приказру ва совещаниярттал протоколлу.
Луттираву хъунмурчIин дур личIи-личIисса шиннардий ва школалий дуклай бивкIсса выпускниктурал цалва учительтурая чирчусса дакIнийн бичавуртту. Агьамсса кIану бугьлай бур шиву бугьара хьуминнал чирчу­сса дакIнийн бичавуртталгу.

Школалул биографиялул, махъ бакъа буслай бур билаятрал тарихрая.
Цукун захIматсса чIунну диркI­нугу, цала пишалийн дакI тIайласса, оьрчIан кIулшивуртту дулун яру ливчусса, хIакьсса педагогтурал хIарчатрайн бувну дурхIуссар школалул тай захIматсса чIунну.
ЧIяйннал школалул тарих сакин буллай захIмат бивхьусса учительтурал даврин багьа ба­къассар.
Автортурал макьалартту ккалаккийни исват хъанай бур, чIярусса шиннардил мутталий ва школалул кIулшивуртту дулаврил аралуву цикссагу хьхьичIуннайшивуртту хьун дуршиву.
Ларгунни 100-нния лирчусса шинну. Та чIумалсса школалул ва цIанасса школарттал цукунсса тапаватшивуртту дуссарив жунмагу чIалай бур. Бургияра, цукунсса технологияртту, оборудованияртту ишла дуллай бур цIанасса школарттай зузисса учительтурал. ЧIяйннал школалул хьун дурсса ккаккияртту хIатта ца аьсрулул мутталувунгума лаглай дакъар.
ХIасил, автортураща бювхъунни ЧIяйннал шяраваллил культуралул ва кIулшивуртту дулаврил тарих хIасул хьусса куц ахттар бан. Ва ххуллий автортурал бивхьу­сса захIмат, школалул гьану бизаврил бакI щаращуй бивкIсса педагогтурал чулухунмайсса хIурмат-кьиматри.
Хъунмасса барчаллагь учин ччай ура укун ххаллилсса лу итабакьавриха зий бивкIминнахь – проектрал каялувчи Шалласу Шалласуевлухь, ванащал архIал зий ивкIсса автор МахIаммад Оьма­ровлухь.

Хъинну тамаша бан бучIисса бур ЧIяйннал шяраваллил тарихрая, жяматрая ва шяраваллил оьр­мулия чивчумур. Шалласу Шалласуевлул цала шяраваллил тарихрая, жяматрал лайкь дур­сса ккаккиярттая чирчусса макьала дурккуну махъ, хIайран хьуну ливчIра ванан цала тарих куртIну кIулну бушиврия.

ЧIяйннал шяраваллил тарих хIасул шаврия чирчусса ххаллилсса макьала дур философиялул элмурдал доктор, профессор МахIаммад Кьурбиевлул. Ванал балжину буслай ур ЧIяйннал шяраваллил тарих ссая байбивхьуссарив. Шиккува кIицI лаган, МахIаммад Кьурбиевлул мяйра шин дурссар ЧIяйннал школалий завучну ва оьрус мазрал ва литературалул дарсру дихьлай.
ЧIяйннал школалул 23-мур выпускрал выпускник МахIаммад Оьмаров цала макьалалуву гьарта-гьарзану буслай ур школалул тарихрая. Ва мукунма буслай ур, школалийсса кIулшивуртту дулаврил даврия ва школалул оьрмулуву хIасул хьуну диркIсса аьдат-эбадатирттая. Асар хьунну буслай ур школалул каялувчитурая, учительтурая ва медалистътурая.
Му бакъассагу, ва лу итабакьаврийну щаллу хьуну бур тамансса масъалартту: школалия дартIусса материаллал хъирив лаяву, лавгмур ва бучIантIимур цачIу бишаву, ккаккан бан агьамсса мяъна душиву школалий хIасул хьусса аьдатирттал ва элмийсса кьимат бищаву ЧIяйннал шяраваллил тарих хIасул шаврин.

Бур луттирду, аьдада чIун гьан даву мурадрай буккайсса, бур тамаша бизаврил цIаний буккайссагу. Ттул пикрилий, ва укун буккай­сса луттирдавун къабагьай.
Автортурал цала макьалар­ттаву сукку буллай бур кулпатрал , школалул, дуклаки оьрчIал хасиятирттацIун бавхIусса масъалартту. Цинявппа статьярду чивчуну бур дакIнийхтуну, бигьану бувчIинсса пасихIсса мазрай. Луттирал цалчинмур хха буккайхтува на ясир унна. Ва луттирал ляличIишиву дур шиву личIи-личIисса автортурал макьалартту цачIун давривугу.
Аьмну, луттирал жям дуллай, кIицI лаган ччива ва луттирал тираж ххишала дан аьркиншиву. Цанчирчан шиву бур 1912 шиная шинмай хIакьинусса кьининин бияннин­сса билаятрал тарих, шяравалил тарих, кIулшивуртту дулаврил идаралул тарих. Луттираву дур хIурмат-кьитмат лайкь бувсса, бусравсса чIявусса инсантурал цIарду.
30-хъайсса шиннардил мутталий МахIачкъала шагьрулул 22-мур лицейрал каялувшиву дуллалиссаксса хIаллай ттун тачIав бавну бакъар ЧIяйннал школалул кунна шадлугърал даражалий юбилей кIицI лавгусса цамур школа.

Луттираву дур чIярусса тарихрал лахIзарду чIалачIи буллалисса суратру ва иллюстрацияртту.
Пахрулий кIицI лаган ччай ура Бадави Рамазановлул цIанийсса ЧIяйннал школа кIулшивуртту дулаврил ва дуклаки оьрчIру тарбия баврил ххуллий хьун дурсса кка­ккиярттахлу 2002 шинал лайкь хьушиву Дагъусттан Республикалул ХIурматрал грамоталун.
Буниялагу, ва лу бувккуния махъ ливчIунни хъамакъабитан­сса, тIааьнсса асарду. Ва бур канища букъакьайсса, ккалайнма бикIайсса лу.
МахIаммадхIажи Маккуев – АьФ-лул кIулшивуртту
дулаврил отличник,
ДР-лул лайкь хьусса учитель