Украиннал лихъачалт дакьаврийн умудрай бур

ko_17ХIакьину Украиннал аьрщарай хъанахъимур ва вайннал халкьуннан ккаклакимур, бухIлахIимур гьарцагу кIулши дунал лялиян бан захIматсса ва кьурчIисса бур. Аьрасатнал телеканаллал цинявгу цIусса хавартту жулла дазучIасса лихъачалтрал бакIрачIан бувкIмуния байбишай. Хъювусул къабувккун буруган бюхълай бакъар щалла дунияллухь кумаг чIа тIисса, дяъви бацIан бувара тIисса украиннал мюрщи оьрчIах, вайннал ниттихъах ва Хъун дяъви ккавксса, «хъунив хьуну мукьах ва зулмугу ккаккан ливчIссияв жун», тIисса къари-къужрах. Аьрасатнал сайки гьарцагу шагьрулий чIаххуврайсса украиннал халкь кьамул бансса чIумуйну тIивтIусса пунктру хIадур бувну, тайннан кумагран шайнал шаймур дуллалисса центрду тIивтIуну бур.

Залму АьбдурахIманова
Вай гьантрай жулла респуб­ликалий Украиннал Юго-Востокрая 47 лихъачу кьамул увну ур, миннавух – 25 оьрчI. Вайннавухгу 6 оьрчI бусса бур шин хьун дурасса. ЦIана лихъачалт яхъанай бусса бур МахIачкъалалия арх бакъа хьхьирил зуманийсса «Дельфин» тIисса бигьалагай зоналийсса къатраву. ЖучIанма бувкIсса чIявуми лихъачалт бусса бур Луганскалия ва Луганскаллал областьрая бувкIсса. ОьрчIавух бусса бур цIана ополченцы ва нац.гвардиялул аьрал талатисса Славянскалия лихъан багьсса оьрчIругу.
Июньдалул 21-нний лихъачалтращал хьунаакьин увкIун ур ДР-лул захIматрал ва соцразвитиялул министр Малик Багълиев, ва кIул хьуну ур вайннал масъаларттащал. Лихъачалт­рал багьу-бизулуцIун бавхIусса масъалартту дузал бавриву кумаг бантIишиву бувсун махъ, министрнащал бувкIсса психологтурал дяъвилул балалувух бувксса оьрчIащал хасъсса давуртту дурну дур. Психологтурал группалул хъунмур Жанна Оганесяннул бусаврийн бувну, гьарца итни кьини базалийн занантIисса ва лихъачалтращал, хаснува оьрчIащал, зунтIисса психологтурал график сакин бан тIий бусса бур.
Вай бакъасса, Дагъусттаннай цала-цала уссурссунначIа ацIан увкIсса Украиннавасса ялагу 64 инсан усса ур. Малик Багълиевлул республикалул шагьрурдай­сса ва районнайсса цала каялувшиннаралусса ведомстварттайн тапшур бувну бур, цачIавасса лихъачалтрал сияхIру дурну, миннан аьркинсса ка-кумаг бан, шайссаксса чIарав бацIан.
Ва ишираву хъуннасса гьур­ттушинна дуллай бур жула жяматийсса суккушиннардугу. «Чистое сердце» ихIсандалул фондрал вакил ХIусайн Ма­хIаммадовлул ттущалсса ихтилатраву кIицI лавгунни, цIана дуки-хIачIиялул лихъачалт щаллу буллай ушиву гай бавцIусса «Дельфин» базалул директорнал, амма гихунмай жула халкьуннаясса кумаггу аьркин хьунтIишиву.
— Жу вай гьантрай сайки гьар­ца кьини биллай буру гайнначIан. КIул бувну гайннан ци аьркинну дурив, лихъачалт­ран кумагрансса хасъсса акциярду дайдишинсса умуд бур чIал къархьуну. Гай оьрчIавух 2 чIивитIу ур оьрчIал смесьру аьркин хъанахъисса.
ХIакьинугу буссияв жу гикку. Психологтал бакъасса гайннал цIуллу-сагъшиву ххал дуллай бия медициналул зузалтгу. Гьарзатрая хъинну рязийну бия. Думур ду-дуний кьаритан багьсса лихъачалтрахь, цайра дусса янна-ус дакъа, канил дургьусса цикIуй яла дакъар. Мунияту жула халкьуннайнгу оьвчаву дан ччай бур шайнал кумаг бувара вай халкьуннан тIий. Жул пунктру буссар Ермошкина № 64 ва Учхозрайнмай кIура баяйсса Ахъушинский кучалийгу. Арцуйну кумаг бан ччисса ухьурча, бюхъайссар мукунгу ка кIидахIин. Укун арцу дуллунаща, цалла арцу ссан, чун харж дуллай бурив кIулну ччарча, жу миннух дуки-хIачIия, даруртту, оьрчIан аьркинмур ласлантIисса давривух гьурттушиннагу дан бюхъантIиссар, — увкунни фонд­рал вакилнал.
Цивппами лихъачалт хъинну махIатталну бусса бур да­гъусттанлувтурал цивппа кьамул баврий, цахра дурсса къулагъасрай, цанна сакин дурсса шартIирдай.
Жулла республикалийн ли­хъачулт бучIан хьхьичIсса гьант­рай ттун ца аьжаивну дакIнийн агьуна жула издательствалийн чIа-чIаннин учIайсса, редакциярттайх занай, цалла ницI дахлахисса ца Евгений тIисса Украиннал Луганскаллал областьрайсса адамина.( Шиккува кIицI лаган, ницI ваначIа хъинну ххуйсса дикIай. Ванал найрду бусса бур бивхьуну Ростовуллал областьрай). КутIа бан, ттухьва нава бивкIра, ва ницI дахху къаукIлай мадара хIал хьуннихха, дяъвилул ишру сававну къауклай урвав тIий. Яла му пик­ригу, цайми затру ялун бивну, цукуннив бявххун лавгуна. Утти лихъачалтрая ва хъунбакъасса информация буллалисса кьини кабинетрал бухкIуллух гава «Мед не купите?» тIисса ницI даххул чIу хьунни. Бургарча – гава Евгений!
ГаначIату ницI ласлай, машлуха зана-кьулу хъанай буна, булав, зучIа мяйжаннугу ци хъанай бур, тIисса цаппара суаллу. «Ттун ттигу махъунай, ттула аьрщарайн, зана хьун аьркинссар», — тIий жавабру дулун сикъасласисса ницI даххул, къуъ-муъгу тIий ивкIун, буцири чаранну бухлавгсса кунма, увкунни: «Зулму бур жул халкьуннай. Язухъ бур Аьрасатнавун ли­хъан къабюхълахъисса мюрщулт канихьсса хъанний ва кIива ша тинмай бан къахъанахъисса жул къари-къужрай. Украиннал халкь ккалли-сан бакъа, кьювкьу-кьадар буллай аьлтта чIалай Америка бур. Тикку бур цила бикIайкунсса дяъви», — куну, аьч хьунни Евгений.
Ванал къаучирчагу, цумур-цагу дяъвилул лухIи сичча хьхьичIра-хьхьичI ярагъ кIунттил бугьан къабюхъайсса оьрчIан, хъаннин ва бугьараминнан кка­ккай. Жущава ва ишираву бан шаймургу гай лихъачалтран хьунал хьумур барча бакъа, цIана цамур цикIуй чIалай бакъар.