ТIайланнасса эфир

ТIайланмасса суаллахьхьун – тIайланнасса жавабру

Апрельданул 28-нний 12 ссятраву дайдирхьунни Дагъусттаннал БакIчи Сергей Меликовлул республикалул инсантурал суаллахьхьун жавабру дуллалисса тIайланнасса эфир.
БакIрай региондалул каялувчинал бувсунни цува Кьиб­лалул Дагъусттаннайн лагаврил хIасиллал хIакъираву. Сергей Меликовлул тIимунийну, кьиблалул районнайн лагаврия кумаг хьуну бур республикалул ялапарлувтурал захIматсса ма­съаларттащал гъанну кIул хьун. Майрай му гьантIий ур зунттал районнайнгу. Республикалул БакIчинайн оьвкунни Семендер поселокраясса хъамитайпалул. Ванил бувсунни, оьрчI бувну 4 шин ларгнугу, оьррчIал багъраву ттигу кIану къахъанай бушиву.

[dropcap]В[/dropcap]анихьхьун жаваб дуллай, Сергей Меликовлул увкунни: «ЖучIара республикалий оьрчIру буллалаву хьхьичIунсса ххуттай дур, амма гамур чулуха тIурча, жучIава буми оьрчIал багъирдаву кIанттурду биял хъанай бакъар цIуну буллалисса оьрчIан. ЦIанасса ппурттуву оьрчIал багъирдавун ирглий бавцIуну бур 30 азаруннаха ливчусса оьрчI-бакI. Тагьар хъинчулиннай кIура даенссар тIисса умуд бур. Гьашину бувну бур 2 оьрчIал багъ, буван аьркинну бивкIссар 14. 2021шинал пландалий бур чулийн буккан буван ттигу 61 оьрчIал багъ, амма мигума биял къахьунссар. Му захIматсса масъала дузал баншиврул аьркинну бур ттигу буван 150-200 оьрчIал багъ».

Сергей Меликовлул бувсунни социал объектру баврихун бахчилачисса иширттаятугу. Цалчинмур захIматшиву дур аьрщарал участокру дакъашиву. Цамургу захIматшиву – бюрократшивуртту. Мунал мукунма бувсунни ци буван аьркинссарив ми захIматшивуртту дукьан даншиврул.

[dropcap]С[/dropcap]ергей Меликовлул шагьрулул бакIчинайн тапшур бунни суал буллусса хъамитайпалул масъала щаллу буван.
Гергебиллал райондалийсса КIикIуниннал шяраватусса ялапарлувнал суал буллунни кIа шяравусса Консерварттал завод лакьин хIадур хъанай бушиврул хIакъираву. Мунал суалданухьхьун республикалул каялувчинал укунсса жаваб дуллунни: « Цуксса хIайпнугу, хIакьинусса кьини завод банкротшиврий бивхьуну бур. Ттул пикрилий, жунма аьркинссар ябуван КIикIуниннал консерварттал завод. КъабучIиссар багъманчитал цахунма цивппа бивчуну кьабитан. ТIювалул хозяйстварттаха зузими цIана Дагъусттаннай чIявусса бур, миннан кумаг буван аьркинссар».Сергей Меликовлул тIи­муний­ну, хIакьинусса кьини заводрал технологиялул аьркин-къарцин зузи тагьарданий дур. Ххал бигьин аьркинни завод ижаралий булаврил масъала.
ТIайланнасса эфирданий региондалул бакIчинайн лабивзунни Къиримнал Республикалий ялапар хъанахъисса, ябан оьрчIру бувцусса нину Лайла ХIамзатова. Мунил суал бия Дагъусттаннай оьрчIру бувцусса ниттихъал клуб сакин баврил хIакъиравусса.

Сергей Меликов авкьунни хъамитайпалул пикрилуцIун. Мунал тIимунийну, мукунсса идара дузал баву республикалул жяматран мюнпатрансса хьунссия. Му масъала ххалбигьин мунал тапшур бунни профил идарарттайн.
«Гьашинусса шинал дайдихьулий ятинсса оьрчIру бусса сакиншиннардай буссия 116 оьрчI-бакI, кьажимтурал кулпатирттаву тарбия буллай бур сайки 4000 оьрчI. 3781 оьрчIал ласайссар напакьартту», – кунни региондалул бакIчинал. Сергей Меликовлул ХIам­затовахь бувсунни мунил сип­талуцIун кабакьинтIишиву.

МарцI-чапалшиврул хIакъираву

Дагъусттаннал хъунаманахьхьун тIайланнасса эфирданий буллусса суаллавух бия ххиличIрурдал, мусорданул хIакъиравусса, Талгилий ччюрклил бакIурду салкьи хьуну бур тIисса. Сергей Меликовлул кIицI лавгунни республикалул яла цIуцIи кIантту аьч буллалисса масъаларттавух ххиличIрурдалмургу бушиву, барчаллагь кунни, ччюрклилсса буллалисса идарарттал даву дацIан дувайхту, шагьрулуву марцIшиву дуван субботникирттайн бувкцириннахь. «Анавархъиндарай шагьрурду мусордануцIа марцI буллан багьуна ва МахIачкъалалив ва Дарбантлив миннулсса буллансса региондалул предприятияртту хIасул дуван багьуна, Аьрасатнал ТIабиаьт дуруччаврил министерствалущалгу маслихIат ккавккун, уттигу экспертътуращал уртакьну ххиличIрурду ххилаххаврил даву сантирайн рутантIисса схемалуха зий буссару, арнил кIантту бакъагу, зунтталмур кIанттугу хIисавравун лавсун. ЧIярусса районнан бувчIлай бур ххиличIрурдал свалкарду къадикIан аьркиншиву. Масала, Сергокъалаллал райондалий хьхьичIва ччюрклил бакIурду бивкIсса кIанттай утти ххуйсса парк бувну бур. Гьашину сентябрь барз байбишиннин ххиличIрурду ххилаххаврил даву лавайсса даражалийн гьаз дувансса схема дурну къуртал дуван аьркинссар, муниха зий буссару, 2022 шинал цукунчIавсса диялдакъашивуртту ва давриву къадикIанхьуви тIисса умудрай буру», – увкунни республикалул хъунаманал.

Агьали щинал дузал баврил хIакъираву

Апрель зурул 28-нний ДР-лул БакIчи Сергей Меликовлул агьалинал суаллахьхьун жавабру дуллалисса эфирданий бувсунни республикалийсса щинал масъалалул хIакъиравусса тагьардания.
Республикалул БакIчинал кIицI лавгунни, чапалсса щин ишла даврийн бувну, 4 иш хьушиву инсантал къашавай хьуну азарханардайн багьсса. Вай ишру цивппагу хьунни Ухссавнил Ккавкказнаву яла щинал аваданмур региондалун ккаллисса Дагъусттаннай.
«ХIакьинусса кьини республикалий дакъар «Дагъусттаннал республика щинал щаллу даврил схема». Щинал источникругу жучIава чIявусса бур. Мунийн бувну кIулну бикIан аьркинссар цумур источникраву цуксса луртан щинал дуссарив ва шагьрулувунсса щин ча ласун аьркинссарив. Масалдаран, МахIачкъа­лаллал ва Каспийскаллал шагьрурду щинал дузал буллай дуссар Октябрьский революциялул цIанийсса щинал къанаврал. Ва къанав дурну диркIссар шяраваллал хозяйствардансса аьркиншиннарду щаллу даврин, хъуруннайн щин дишаврин ва цаймигу давурттан хасну. ХIакьину тIурча, ва къанаврава ласлай бур шагьрулул агьалинал хIач1ан ишла дансса щин, му бакъассагу, шивун дачин дурну дур гъарал щинну ва канализацияртту. ЦIанасса ппурттуву дакъар, ва ца къанав дакъа, шагьрулул агьали щинал дузал бансса цамур источник», – увкунни Меликовлул.
Му бакъассагу, Сергей Меликовлул кIицI лавгунни, личIи-личIисса программарттал лагрулий дуллай байбивхьуну бивкIсса, уттигу къуртал къадурсса строительстварду. Шивун духлай дур «Юг России» тIисса программалул лагрулий дуллай бивкIсса щин марцI дайсса мукьра сооружения.

«Совет Федерациялул батIав­рий жу бувсса докладирттайн бувну, бювхъунни вай проектру дузрайн дуккан даврин кумагрансса арцу тIалав дан. ЦIюрувкьусса масъала бур МахIачкъалалий 2000 шиннардий цIудуккан дуллай байбивхьуну бивкIсса коллекторданул объектралгу. ХIакьину, ва коллектор зий дакъашиврийн бувну, агьали аьркинссаксса щинал дузал бан хъанай бакъар. Коллектор зий дакъашиврийн бувну, Каспий хьхьирийн дачин дурну дур чапалсса щин. Утти тIурча, сакин дурну дуссар коллектор цIу дуккан дуллай байбишинсса проект. Вагу хъунмасса харж бишин багьлагьисса даву дур, амма ци чулийгу щаллу дан аьркинсса», – увкунни Республикалул БакIчинал.
Сергей Меликовлул бувсунни, Дагъусттаннайн АьФ-лул экономикалул министр Сергей Решетников увкIсса чIумал, ваналгу тIалав бувшиву республикалул агьали марцIсса щинал дузал баврил масъала цалийн буцаву.
«ХIакьину жува луглай буру вай масъалартту мюнпатну дузал бансса чараннах. ХьхьичIва-хьхьичI бан багьлагьисса хIукму бур МахIачкъала, Каспийск ва Избербаш щинал дузал баврил хIакъиравусса. Цанчирчан, щинал дузалшиндарал тагьар вай шагьрурдай яла цIюрувкьумур дуну тIий», – увкунни Меликовлул.

Инвалиднал тагьарданул хIакъираву

Дагъусттаннал БакIчинал кIанайсса Сергей Меликовлул тапшур бунни Дагъусттаннал ЦIуллу-сагъшиву дуруччаврил министерствалийн Сулайман Стальскийл райондалиясса инвалиднал масъала щаллу бан. ТIайланнасса эфирданий инвалиднал аьрза бунни Республикалул БакIчинайн, судрал хIукму бувну бунува, цанма багьайсса «Бараклюд» дарув буллай бакъар тIий.
«Багъишла бити тIий ура вихь жула къуллугъчитурал бажар бакъашиврухлу. Медициналул кумагрансса квотарду чIумуй къадуллусса циняв аьрзирдал хIакъираву кьянкьасса ххуллу ласунтIиссар», – увкунни Сергей Меликовлул.
Дагъусттаннал ЦIуллу- сагъшиву дуруччаврил министерствалул каялувчитурайн ванал тапшур бунни апрель зурул 30-ннийнин ва масъала щаллу бан ва инвалиднан ккаккан бувсса дарув къабулавриву тахсир щий хьуссарив, кIул бувну, баян бан.

Авгъан дяъвилул гьурттучитурал хIакъираву

Дагъусттаннал БакIчинан кIанайсса Сергей Меликовлул тIайланнасса эфирданий жавабру дуллунни Авгъан дяъвилий гьуртту хьусса дагъусттанлувтуран хIукуматрал кабакьу баврил хIакъиравусса суаллан. Ванал бувсунни гьашину чIаланну ххи дуршиву авгъан дяъвилул гьурттучитал къатта- къушлил дузал баву мурадрайсса субсидиярттансса арцу. Бувсунни республикалул каялувчитурал хIарачат бантIишиву ми уттиния тихуннайгу ялу-ялун ххи дуллан.
– Авгъаннавусса дяъви къуртал хьуну 30 шин ларгунни, амма уттигу циняв та дяъвилул гьурттучитуран хIукуматрал кабакьу бансса чаран лявкъуну бакъар. Ца- кIира шинал дянив щаллу бан аьркинссар авгъанцынансса куклушиннардал масъала, – увкунни Сергей Меликовлул.

ЧIявусса оьрчIру бусса кулпатирттан аьрщив дулаврил хIакъираву

Каспийскалиясса жагьилнал буллусса, чIявусса оьрчIру бусса кулпатирттан аьрщив дулаврил хIакъиравусса суалданухьхьун Сергей Меликовлул кIицI лавгунни ва суал хIакьинусса кьини жулла республикалий ца яла агьамссаннун ккаллишиву.

«Агьалинан аьрщив дулаврил масъала, ца яла цIюрувкьумур бакъасса, ваниярвагу къабигьасса ва ца чулийн къабагьсса масъала бур дарчIусса аьрщив багьайсса инфраструктуралул щаллу даншиврул хIукуматрал чулухасса кумаг бакъашивугу, ваницIун цаппара муниципалитетирттай дачIинсса аьрщив диялну дакъашивугу. ХIакьинусса кьини кIантту-кIанттурдайсса цилакаялувшиврул къуллугъирттал халкьуннал къатри даншиврул ккаккан бувну бур 14 азаллий 610 аьрщарал касак. Вайгу чанссар»,– увкунни Сергей Меликовлул.
Бувсунни БакIчинал цIана зий бушиву, шагьрурдай лахъ къатри дувансса кIанттурдал программардаха бакъасса, лагь къатри дан ккаккан дурсса аьрщарал инфраструктуралул программа сакин даврил ялувгу.

«Ва ишираву муниципалитетирттал бакIчитуралмур биялагу хъунмассар, миннал хIарачат бикIан аьркинссар къатта-къушлих мюхтажминнал буруккин буккан бансса. Районнал ва шагьрурдал бакIчитуран гьич цукунчIав къабучIиссар аьрщив аьркинминнал дяниву бяст-ччал бутансса ва цаннайн ца къарши буклаки буллансса тагьар хIасул дуван», – увкунни БакIчинал.
Мукунма Сергей Меликовлул чIурчIав дурунни я щин, я чани, я газ бакъасса кIанттурдай аьрщив дачIлачIаврин къадагъа дишин аьркиншиврий.
«ЦукунчIавсса шартIру дакъасса аьрщарай дурсса давуртту жунна цинявннан чIалай дур. ЧIалай ур жунма къабагьавай дурсса кIанттурдай дурсса лахъ къатралгу цукунсса зараллу биян буллай бурив. Шагьрурдай бикIу, щархъаву бикIу тагьар цара-ца дур. Аьрщив итадакьлан аьркинссар хIукуматрал чулухасса кумаггу хIисаврайн лавсун.
ЧIявусса оьрчIру ябуллалисса кулпатирттан аьрщив ккаккан даврил хIакъиравугу Сергей Меликовлул кIицI бунни ДР-лул ХIукуматран укунсса кулпатирттан хIукуматрал чулухасса чIаравбацIаврил, арцу итадакьаврил низам щаллу дан багьлагьишиву.
Цала увкумунил ахир дуллай, БакIчинал хасъсса министерстварттайн амру бувунни чIявусса оьрчIру бусса кулпатирттан ци ка-кумаг бан бюхълай буссарив бусансса докладру хIадур бан.

Гьунар бусса жагьилтурацIун кабакьу баврил хIакъираву

ТIайланнасса эфирданул лагрулий Дагъусттаннал БакIчинал кIанайсса Сергей Меликовлул барча бунни «Дагъусттан» РГВК- лул студиялийн бувкIсса «Шаг в будущее» тIисса Щалагу Аьрасатнал форумрай ххув хьусса 38-мур гимназиялул 11-мур классрал ученица Аьйшат Ачилаева ва ванил педагог – оьрус мазрал ва литературалул учительница Марина ХIажиева ( «Учитель года- 2017» конкурсрал финалист).

– Дагъусттан авадансса бур цила тIабиаьтрайну, географиялийну, тарихрайну ва цала буттал улча дуккаврил, элмулул, спортрал ва цаймигу ххуллурдай бюхттул буллалисса инсантурайну. Гьунар бусса жагьилтуран кабакьу баврия тIурча, ттул пикрилий, му буллан аьркинссар, искусство, кIулшивуртту хьхьичIуннай давриву бакъассагу, оьрчIру бучIантIимунийн хIадур бавривугу, личIи- личIисса сферардаву, мукунма бизнесраву мюнпатну сукку тIунгу,– увкунни Сергей Меликовлул.
Ванал бувсунни ва чулухуннайсса даву дачин дурну бушиву региондалул КIулшивуртту дулаврил ва ЗахIматрал министерствартту, тапшур бунни кIулшивуртту дулаврил министр ЯхIия Бучаевлуйн ххув хьуминнащал хьунаакьин, пикри бан ялагу ци дан дурив республикалийсса гьунар бусса оьрчIан кабакьу баву мурадрай.

Школарттал хIакъираву

[dropcap]Б[/dropcap]абаюртуллал райондалийсса Львовское 1 шяравасса Арслан Шамшудиновлул: «Жул шяравусса школа нигьачIисса тагьарданийсса бур. Шяраву школа баврил давуртту анавар дуккан дан къабучIиссарив?» – тIисса суалданун Сергей Меликовлул увкунни Дагъусттаннай буллалисса школартту уттизаманнул проектирдайну бувсса бикIан аьркиншиву.
Шяраваллил оьрмулуву чялишну гьуртту хъанахъисса халкьуннахь барчаллагьгу тIий, бакIчинал кIицI бунни цанма ва шяравусса школалул тагьардания бусласисса агьалинал леххаврия Инстаграмравусса цалла страницалийхчIин кIул хьушиву. Кумаг чIа тIисса жяматрачIан хасъсса къуллугъчитал тIайла бувккун, Сергей Меликовлул амру бувну бур ва масъалалуха зун.
«Дагъусттаннай зул кунмасса школартту чансса бакъар. Зул шяравусса школа, масалдаран, 1958 шинал бувну бур. Цаппара щархъаву бур зулмурнияр хьхьичI бувссагу. Зул школалул хIакъираву цIанава зий байбивхьуну буссар хасъсса министерстварттал пишакартал», – увукунни БакIчинал.

Сергей Меликовлул мукунма бувсунни хIакьинусса кьини Дагъусттаннай бушиву 1414 школа: миннува типралми бусса бур 534, школар тIий укунмасса къатраву тIивтIусса (приспособленные) 666, сборнощитовой – 182 ва арендалий тIивтIусса — 32. Вайннува яла къулайми бусса бур типралми.
Лекьан хIадурну, нигьачIисса тагьарданий бусса бур сайки 200-ксса школа. ХIакьинусса кьини буллай сукку хьунсса школарттал сияхIрай бусса бур 65, миннува 29 школа бантIиссар лекьан хIадурминнун кIанай.

Туризмалул хIакъираву

Аьрасатнал личIи-личIисса регионнаясса 42 туристнал Меликовлухь маслихIат бунни региондалий туризм цIу лаган дуван, Гамсутль шяраваллил эяллурду ЮНЕСКО-лул культуралул ирсирал гьайкаллал сияхIрайн ласун дан.
– Гьайкалдания тIутIимур хъярчирайсса бухьунссар тIиссара, цанчирча Гамсутль ябуллалисса объектирдал сияхIравун дутарча, жува му объектраха зунсса кашилуцIа хьунтIиссару. Туризмрая тIутIи­муницIун учин, на къарязийра жучIанма коронавирусрал пандемиялулшиврийри так махъсса шиннардий туристътал занан бивкIсса тIутIиминнащал, ттун ттунма кIулли махъсса 10-хъул шиннардий мудан жучIанма букIлакIисса инсантал, хIатта цанма ххира хьусса цава-ца кIанттайн мудан биллалиссагума. Дагъусттан ляличIийсса регионни. Шикку гастрономический, культуралул, экстремал ва цайми-цаймигу журардал туризм хьхьичIуннай дуван­сса шартIру чIяруссар. Амма на къаучинна жучIара туризмрал индустрия итххярххун дур куну – жучIара итххярххун дур хъамал кьамул баврил индустрия, хасну мунийн бувнур шихун хъамал гъирарай букIлакIисса ва цащала хъин-хъинсса асардугу лавсун лагайсса,– увкуна С. Меликовлул.
Цалва увкумунил тасттикьшиннаран, Сергей Меликовлул мисалданун бувцунни уттигъанну хьусса иш: «Инсан» фондрал вакилтурал туристътуращалсса щаллусса автобус бацIан бувну, ми дукралул буччин бувну, миннахь цикссагу бусаларду ва тарихрайн багьайсса хаварду бувсъсса.

– Хъунмасса барчаллагь «Инсан» фондран, жулва улклул хъамал ххирашиврийсса репутациялуха зузисса, жулла региондалийн хъин-хъинми асардал хъирив бувкIсса инсантурах ва зума дургьусса ппурттувугума укунсса къулагъас дуллалисса, – увкуна региондалул БакIчинал.
Республикалий туризм хьхьичIуннай даврия тIирив, Сергей Меликовлул кIицI лавгуна Дагъусттаннай потенциалсса 5 туристический кластер душиву: Дарбант, хьхьирил зуманицIухсса кластер, зунттал кластер, Сулакьуллал каньон, Ачикольскаллал ва Нижне-терскаллал бярдал система. БакIчинал кIицI лавгуна жучIара индустрия сакин дуваншиврул 3 кIану хIисавравун ласун аьркиншиву: гостиницардал инфраструктура, транспортрал-ххуллурдал сеть хьхьичIуннай даву ва туристътурансса хасъсса объектирдай мюхчаншиву щаллу даву, ляличIийсса суратирттал хъирив багьну, апатIру къахъананшиврул.

***
ТIайланнасса эфирданул чIумал МахIачкъала шагьрулул инсантурал суаллахьхьун жавабру дуллай, Республикалул БакIчи Сергей Меликовлул махъ буллуна Редукторнай поселокрайсса хьхьирил зуманицIух цIусса аллея буван.
– ЧIал къавхьуну жу хьуна­бакьинтIиссару инсантурал сайр буллансса ябацIансса зона дуван наниминнащал – инвестпроектрал сиптачитуращал, – увкуна БакIчинал.

ЦIусса Хушет ттукIрал дузал баврил масъала

Дагъусттаннал БакIчина­щалсса эфирданий буллалисса суаллавасса ца бия ЦIусса Хушетрай ттукI лешлай азурда шаврил хIакъиравусса.
ЦIусса Хушетрал поселокрайсса агьалинал сипталийну дурсса электросетьрал коммуникациялуща бюхълай бакъар шяраваллил жямат ттукIрал дузал бан. Ва объект региондалийсса «Россети Северный Кавказ» ва «Дагэнерго» филиаллал балансрайн лавсун бакъашиврийн бувну, му зия хьусса чIумал, бакьин бувансса давуртту дуллансса ихтияр дакъар компаниялул пишакартурахь.
«Россети Северный Кавказ» электросетирдал пишакартал тIурча, хIадурну бур закондалул ккаккан дурсса тIалавшиннардайн бувну, Хушет поселокрал агьалинал ттукIрал масъала низамрайн буцин ва миннан аьркинсса кумаг бан. Региондалул бакIчинал тапшур бунни «Дагэнерго» филиалданул директор МахIаммад Аьбдурашидовлуйн ва хасъсса ведомствалул вице-премьер Манвел Мажонцлуйн поселокрал агьалинал масъала щаллу баву.

Шиккува кIицI лаган, «Россети» компаниялул даврил ца яла агьаммур масъала бур электросетьру цала биялалийн ласаву ва миннул даву лайкьсса куццувун рутаву. Мунийну энергетиктураща бюхъантIиссар агьали электроснабжениялул щаллу баврил даража гьаз бан.

Ххуллурдайсса апатIирттал хIакъираву

Республикалул шагьрурдал ва районнал ххуллурдай апатIру чIяву шаврил багьанану Сергей Меликов ккаклай ур автомобилистурал анаваршиву ххи дуллалаву ва ххуллурдай машинартту чIявусса бушиву.
Республикалул бакIчинал баян бунни апрель зурул 29-нний хьун тIий душиву Дагъусттаннай транспорт хьхьичIуннай шаврин хас дурсса совещание. Муний ххал бигьин тIий бусса бур ххуллул инфраструктуралийн багьайсса суаллугу.

«Ттигъанну жу МахIачкъала шагьрулул мэрнан кIул барду жучIара душиву Москавливсса элму ахттар дай институтрал дурсса шагьрулул ххуллул инфраструктура къулай дансса хъирив лаявуртту. Микку дурну дур жяматийсса транспортрал, ми дацIан дайсса кIанттурдал, ххуллул разметкалул анализ. Вай маслихIатирттал кумаг бантIиссар МахIачкъала, транспортрал коллапсрава буккан бувну, водительтуран ва бахьттагьалтран къулайсса шартIирдал дузалсса шагьрулийн кIура баен бан. Жу мунил ялув зунтIиссару», – увкунни Сергей Меликовлул.
Ванал бувсунни ххуллурдай хъанахъимур ласласисса камерарду зий бакъашиву.

Республикалул бакIчинал бусаврийн бувну, ва масъалалуха зий усса ур цалчинма вице-премьер Батир Эмеев.
«Багьлай бур вай камерарду зузи бан. Мунийну, ххуллурдайсса мюхчаншиву дуруччаврицIун, шагьрулул ва шяраваллал бюджетравун дучIаймур ххи хьунтIиссар. ХIакьинусса кьининийн жува хIадурну буру, ва система Дагъусттаннай зузи даншиврул, цайми регионнаясса инвестортурал маслихIатирттах вичIидишин. ХьхьичIва-хьхьичI хъунисса шагьрурдай ва машинартту анавар буккан буллалисса ххуллурдай. Ва суал цалчинсса ххуттай бикIан аьркинссар,– увкунни Меликовлул.

Шяраваллил агьалинал буруккинттахсса ургъил

Аьбдурашидотар шяраваллил агьали тIайланнасса эфирданий республикалул бакIчинайн бувккунни ххуллул ва щинал буруккинттал ялув.
АцIрахъул шинал лажиндарай шяраваллил агьали нигьабуслай бусса бур оьрчIру школалийн тIайла буккан, оьрчIру ххилаххисса автобус лагайсса ххуллу нигьачIисса бушиврийн бувну.
Ччя-ччяни лахIунтту зизаврийну ххуллурдай дагьсса къуйрдавун транспорт кьутIлай дусса дур. КIинттул микI-чIикирайх тIурча, ххи хъанай дур автобус кьакьалувун багьаврияссагу нигьачIаву. Чансса къавхьуну бусса бур апатIругу.

ЧIумуя-чIумуйн, жямат бувккун, ххуллийн ххюл бичайсса бур, амма, мутта къалавгун, ххуллий цIунилгу гара тагьар хIасул шайсса дур. Му бакъассагу, ххуллурдал чарагьатсса тагьар сававну «анаварсса кумаграл» машинагу шяравун къалагайсса бур.
Мукунна ва шяраву чIярусса шинну хьуну дур щин дакъа. Щин ласун лагайсса бур багьтта чIаххувсса шяравун. Ва буруккин дузал баншиврул багьлай бусса бур артезиан щинал бургъу буккан. КIанттул властирдал ва масъала ларгсса шиналва щаллу бан махъ булурчагу, щинмур ттигу дакъасса дур.
Ва тавакъюрая махъ Сергей Меликовлул тапшур бунни транспортрал ва ххуллул хозяйствалул министр Ширухан ХIажимурадовлуйн, шяравун лавгун, тагьар ххал дурну, му региондалул инвестиционный программалувун дутан.
Му бакъассагу, республикалул бакIчинал Батир Эмеевлуйн тапшур бунни Аьбдурашидотар шяравалу Хасавюртуллал райондалий зузисса щинал дузалшиндарал схемалувун дагьлай дусса-дакъасса ххал дан.