ХIайп вил хияллу бяличIан

[dropcap]В[/dropcap]а пана дунияллий гьарца инсаннал оьрму чIумуйссар, гьарцаннах бивкIу ялугьлайнмари бусса учайхха. Амма му цинявн­нан кIулну къабикIай. Цума-цагу уссар бивкIу, цала чIарах був­ккун, щин-бунугу цаманан нясив бансса ххай.

[dropcap]Л[/dropcap]аргсса шинал Ккуллал шяраву, цукуннив къакIула, ляличIину чIявусса бивкIурду хьуна. Ванийн бувну, цIусса шин дайдихьулий цинявннал дуаьртту ялунмур шинал ххуй-хъинсса бакъа къахьуннав, циняв оьрмурдал буччиннин битаннав тIисса духьунссия. Амма гьашинугу чIирисса чIумул дянив мукьва-ххюва язисса бивкIу хьунни. Миннавух мукуна хар-хавар бакъа ялун дирсса азаруннил жуятува личIи унни ккуллаву, улу, лакравугума ур чинсса лаккучу-ккуличу — ЩайххIасанов ХIасан Исмяиллул арсгу.

ХIасан личIину каши-ка ду­сса, ягу ттизаманнул хъун къуллугъчи акъанугу, ванал бивкIулул кьурчIишиву кIи-шан дачIин, ванал бивкIу цанма хъинну кьувтIушиву ккаккан буван шяраваллава ва архсса шагьрурдая хъинну чIявусса агьали бувкIунни.
ХIасан хъуна хьуссия захIмат ххирасса, нахIу-хIалимсса, хъунмасса кулпатраву. Ванал ппу Исмяил, чIивину унува ппугу яла лавгун, цалва бакI цува дулан буллай тIийни куна, хъинну захIмат бан багьсса, чIявусса бакIран ккавксса, шяраву маз-махъ нанисса, Ккуллал жяматрал дянив сий дусса инсан уссия.

Щалва билаятрайхра цIа дурксса Ккуллал Гьарун Сяидовлул цIанийсса колхоз авадан давривугу ванал лайкьсса бутIа бивхьуссия. Ва ия колхозраву акъа чара ба­къама, жула тIийкун, ка къаччуччин къяцIа. ХIасил, укунсса кулпатраву хъуна хьусса ХIасангу мукуна бюхъу бусса, итххявхсса хьуссар.
Буттал шяраву школагу къуртал бувну, шяраваллил хозяйствалул институтгу бувккуну, хьхьичIунну къуллугъ бувссар Совет аьралуннаву.

ХIасаннул захIматрал ххуллу байбивхьуссар 1974-ку шинал, МахIачкъалалив ДСК-лий монтажникну зий. Вания махъ зий ивкIссар «Горплодовощторграй» республикалул АПК-лий, Маэшат хьхьичIунмай хъит учин баврил министерствалий личIи-личIисса къуллугъирттай.
ХIасан уссия дакI аьчухсса, инсаннащал зума ахъаннин хъяйна­сса, хъинбала биян бан хьхьичIунсса, спорт ххирасса, цувагу му чулухунай итххявхсса. Лап ххирассия ХIасаннун цала гъан-маччами, чIявуссия вихшаласса дусталгу. Цалва буттал ва ниттил чулуха­сса маччами чIаххувсса Хъусращиял шяравугу буну, минная бивзми кIул буллай, мунищала цала агьулданул тухумрал «мурхь» сакин буллайна уссия.

ЧIивиниява ХIасаннун ххира­ссия суратру дихьлан, накьичру дуллан, тIаннуя личIи-личIисса затру сакин дуллан. Миннул чIюлу бувну бувссар цала къатлул чIирттугу. ХIасаннун ххирассия музыка, балайрду. Цайминнавунгу гьавас бутанну исвагьину къавтIун изайссия, къаччиссия хъатIай-мажлисирттай «фанера» дирхьуну балайрду тIутIими. Гъан-маччаминнал, дустурал мажлисирттай тямадашиву дайссия. ДакIний бур, ца цанма гъансса хъатIий, ччергъилттухун, гармондалухун балайрду тIутIи бувну, къавтIи бувну, бавтIми ххарил лехлахи бувсса.

Пенсиялийн увккун мукьах, хъунмасса харжгу буккан бувну, цала сипталийну ХIасаннул цIуну сакин дурссия «СРО» тIисса Дагъусттаннал лухIитIутIи хьун бувултрал ва чяхир дувултрал Ассоциация. Ванил генералсса директорнугу цува уссия. Хъуннасса шавкьирай дахьа даву щурущи дурну уссия. Амма, цибанссар, чичру цамур диркIун дур.

Аьзизссия ХIасаннун цала бу­ттал шяравалу Ккулгу, Ккуллал жяматгу, цала агьлу-авладгу. Ккуллал шяраваллил бакIрай бивкIсса Хъун-ЧIюй къала ччянива левкьун бу­ссия. КIа тарихран агьамшиву ду­сса гьайкал хъанахъишиву чIалай, цIунилгу ччаннай бацIан бансса кьасттирай сукку хьуминнавух чялишну гьурттушиву дуллай уссия ХIасан. КIанил макет-проектгума дурссия ванал.

КутIану учин, ХIасан жуятува батIул хьуну мукьилчинсса барз най бур. Апрельданул 22-нний му ниттил увсса кьинигу ялун диллай дур. Гьарца шинал тIийни кунна, цаллагу ва кьини гъанминнащал, дустуращал, чIунархIал оьрчIащал цачIу кIицI лагайссия. Цува акъанугу, ва дакIнийн утан ванал къатлувун батIинтIиссар агьлу.
ЧIун цуксса лях гьарчагу, хъамаитансса акъассия ХIасан. Гъан хъанай дур гъи, хьхьиривун бучIланссар ванал дусталгу. ХIасан дяркъусса интту-ссуттилгума учIайссия щинавун, гужну кIулссия гьузунгу. «Байссия», «шайссия» тIурчагу, ХIасаннул авурсса тIуллу, къеллу, чувшиву ва чумартшиву, ванал хIалимшиву личIантIиссар абадлий жущалла.
ХIасан ххирасса цинявнналагу цIанияту Гьарун ХIасанов