Жямат бавкьуну зузаву барачатри

IMG_10КIамахъаллал жяматрал маслихIатрал вакилтурал сакиншиннаралу хьунни аьрщарал масъала бакъасса, жяматран хайрсса, агьамсса цайми-цаймигу масъалартту ххалбигьлагьисса батIаву.

Залму АьбдурахIманова
Лакрал райондалул центр Гъази-Гъумучиял шяраваллия 20-ксса километрардал арх­сса манзилданийсса, Гъуниннал дазуйсса, га яла захIмат-жапами шиннардий халкь ялапар хъанай бивкIсса КIамахъаллал шяраву хIакьину цукIуй ялапар хъанай акъар учин бучIир.
Сайки ца-кIира шинал хьхьичI 4-5 кулпат яхъанай бивкIсса шяраву, байбихьулул школа лавкьуну махъ, цавай шагьрулинмай, цавайгу Бабаюртуллал райондалийсса КIамахъаллал ва Ппалассуннал жяматру ялапар хъанахъисса Сангардал шяравун бивзун бур.
Шяраву муданма яхъанахъи­сса инсантал бакъахьурчагу, Лаккуй КIамахъалив чани къалавхъсса, пуркIу къабивчусса, ххуллурдайх ахьттачу ягу машина къалавгсса, Яруссанная бикIу ягу цайми щархъая бикIу бувкIсса хъамал кьамул къабувсса, щарнил хIатталлий буттал бу­ттахъал рухIирдая кьул­гьу-алхIам къабувккусса кьини къашайссар. КIамахъаллал жямат шагьрурдай ягу кьанив яхъанай бухьурчагу, ххуллурдал захIматшиврухгу, дакъасса цайми-цайми шартIирдахгу къабурувгун, ларсун буттал шяраву аьрщигу, хъунмасса гъираращал цавайннал дурну къатри, цавай дуллай байбивхьуну бур. Минарду шагьрурдай дунугу, Лаккуй, буттал аьрщарай къатри дуван ччисса, зунттая, буттахъал аьрщарая ябуцан къа­ччисса тамансса бур. Мунияту, чув-бунугу, бивкIу-буккулий, хъатIай-хъиншивурттай бавтIни, жяматрал дяниву хьхьичIва-хьхьичI гьаз шаймур масъала аьрщарацIун бавхIумур масъала бур.
Вай гьантрай МахIачкъалалив «Империал» шадлугъирттал залдануву, КIамахъаллал жяматрал маслихIатрал вакилтурал сакиншиннаралу, хьунни аьрщарал масъала бакъасса, жяматран хайрсса, агьамсса цайми-цаймигу масъалартту ххалбигьлагьисса батIаву. Зузи кьини душиврухгу къабурувгун, шиккун бувкIун бия щарнийн багьайсса масъаларттаву чялишсса гьурттушинна дан ччисса жяматрал чиваркI. БавтIминнал чулухасса суаллан жавабру дулун, ва цачIу цайми-цаймигу давуртту дуван батIаврий гьуртту хьун оьвкуну бия щарнил администрациялул бакIчи Аьбдуллаев Саэдлуйн ва щарнил СПК-лул хъунама КьурванмахIаммадов КьурванмахIаммадлуйн.
Жяматрал советрал бакIчи Жабраилов Айдамирдул, батIаву тIитIлай кIицI лавгунни, хъунмур жямат гьурттусса хъуннасса батIаву Лаккуй дансса сант къашайхьувкун, шагьрулий цалчин дуллалисса ва батIаврийн вайксса халкь бучIаврия цивппа рязийну бушиву ва вания гихунмайгу щарнил масъалартту цачIун хьуну, щарнил дяниву ххалбигьлансса умуд бушиву.
— ХIакьину жунма шикку, аьрщарал масъалалуцIун, сентябрьданий хьунтIисса бувчIавурттай шяраваллил бакI дугьансса, микку зунсса инсаннал цIа рищун багьлай бур. БувчIавурттай цал щарнил советравун 7 депутат увчIинтIиссар, миннавагу ца щарнил бакIчину увчIинсса низам дур. Хъирив ца чулийн бутан багьлай бур Кьа­ппаласмавсса хьхьичIрасса колхозрал багърал масъала – ягу халкьуннайх бачIайссарив бавчIуну, къабачIирча, багъ цIубуккан бувну, щарниха зузи бан багьлай бур. Вара куццуй къазузи дуллалисса цайми аьрщивгу. Мукунма жул хIукму буссар чIал къархьуну жулва билаятрай Ххувшаву ларсун 70 шин хъанахъаврил шадлугърал кьини Лаккуй, жулва ппухълу дяъвилийн лавгсса, тIайла бувк­сса кIанай кIайннал аьпалун батIинсса. Тавакъюри шайма кIийн учIан, — увкунни Жяматрал мажлисрал бакIчинал. Ванал, мукунма, бувсунни КIамахъаллал жямат бавтIун, цаппара суаллу ххалбигьинсса батIаву дуллалишиврия Лакрал райондалул бакIчи Юсуп МахIаммадовлуйнгу баян бувшиву. ЦIана райондалий дуллалисса давуртту гьарзасса духьувкун, администрациялул хъунама шилун къаучIарчагу, Лаккуйгу вара журалул батIаву дувайни цува, цащава къахьурча цала хъиривчу, учIаншиву баян бувшиву.
Хъирив батIаву дачин дан ихтияр дуллусса Советрал вакил Исяев ХIусайннул, шикку ххалбигьинсса цайми-цаймигу суаллая буслай, кIицI лавгунни, батIаву сакин дан ци савав хьуссарив ва ванил мурадирттая.
— ХIакьину, гьалмахтал, жула хьхьичI агьамсса мурадру бур. Жува шилу, оьрмурду бигьаний, ялапар хъанай бунугу, жунма, жула буттал кIанугу хъамакъабивтун, ппухълуннал бувмунил хIурматран жулла шяравалу цIудуккан дан багьлай бур. Пахругу багьлай бур шилусса жяматрал кIий къатри дуллай, гьанурду бивзун, бусса бигьалагай гьантта кIий гьан бан бачаврия. Амма жува ва аьрщарай ялапар хъанахъаврил мяъна ца муниву дакъассар. Къатри даврицIун, щарнин дагьайсса гьарца давривухгу гьуртту хьуну, щарнил мурадирттал къаралданий бацIан аьркинссару. Мяйжаннугу, жулва жяматрал ца яла агьаммур ххуйшиву дур, щил дяниву ци бяст хьурчагу, ци бувчIу-къабувчIу хьурчагу, иш багьни, цаннайн ца кьини дуркни, варх куну, га ссятраву цачIун батIаву. Ва жулла ххуйсса аьдатрая ттухь ттухьвагу чIаххуврайсса щархъавуминнал цимилгу тикрал бувссар. Бачира, ва аьдатрайн хаин къавхьуну, вания гихунмайгу укунма цачIу, ца заккана кунма къуццу буллан, — увкунни ванал.
ХIусайннул тIимуницIун ба­кь­лай, батIаврий мукунма ххуй-ххуйсса махъру лавхъунни Аьли­ев Ширванинал, Исупов Исуплул, ХIажиаьлиев Юсуплул, Хъунбуттаев Баширдул, Ссалам МахIаммадовлул ва цайминнал.
Лакрал театрдануву зузи­сса ДР-лул Халкьуннал артист ХIажиаьли ХIажиаьлиевлул кIицI лавгунни КIамахъаллал жямат захIматрал кьадру-кьимат бусса, ас-намус бу­сса халкь бушиву. Умудгу бивхьунни вания гихуннай дуллалисса гьарцагу даву цачIу, бавкьуну дуллай, ттинин бивкIсса куццуй ца кулпат кунма ялапар хъанантIишиврийн.
Аьмну ваниннин Лаккуйссагу, аривссагу щархъаву цува зузисса 8 шинал дянив дур­сса давурттая кутIану жяматрал хьхьичI бувсунни шяраваллил администрациялул бакIчи Аьбдуллаев Саэдлул. Ванал ихтилатрая махъ бавтIминнал Гъумуксса щарнил гаражрал къатри дарххуну дуркIсса арцу ссан харж хьуссар, тIисса суалданун жаваб дуллай, администрациялул бакIчинал бувсунни, арцу кIийссагу, гилуссагу жямат яхъанахъисса шяраваллаву ишла дансса щин дуцинсса ва дурцусса щинаххуллурду бакьин бансса ва цайми-цаймигу чара бакъа дан багьлагьисса давурттан харж хьушиву. Мукунма щарнил бакIчинал аьрщи дачIавриясса, шяравусса халкь къабивтун, лагмасса щархъавасса халкь шяравусса давурттай битавриясса ва цаймигу масъалартту гьаз буллалисса суаллан жавабру дуллунни. Мукунма бавтIминнал чулухасса суаллан жавабру дуллалисса, СПК-лул тагьарданиясса ихтилат бунни КьурванмахIаммад КьурванмахIаммадовлулгу. Ванал бусаврийну, цIана СПК-луву усса ур Сангардай ялапар хъанахъисса жяматравасса 39 инсан. Арив хозяйствалул дусса дур 2 000-сса гектар аьрщарал, Лаккуй тIурча – администрациялул тапшур дурсса 491 гектар. Вайннувухва бусса бур ялув кIицI лавгсса колхозрал багъгу. Шикку СПК-лул хъунаманал кIицI лавгунни, цува багъ жяматрал цайхва цала бавчIуну, кIикку ччинал ччимур дуваврищал рязийну акъашиву. Ванал увкумуницIун Жяматрал советрал вакилтуралгу ххи бунни, багъ бусса аьрщи пахха-парссари къадурну, мурхьругу цIубуккан бувну, дурну кIикку жяматрал аьмсса субботник, халкьуннаха зунсса, щарнил къайгъурдан ишла дуллансса арцул маэшат буллансса багъ буваврия мюнпат хьунтIишиву.
БатIаврий жяматрал аьмну шяраву дуллансса давурттан, къайгъурдан ишла дуллан, чирилун шайнал шайссаксса кумагран дуллусса арцул бакI-магъ дулланшиврул, щарнил кассирну увчIунни МахIаммадов Аьлимямма.
БатIаврий сакиншинначитурал мукунма баян бунни, Ххувшаврил кьинилун хасну республикалул гьарца школалий дяъвилий жанну харж дурминнал аьпалун гьайкаллу дацIан дувансса хIукмулийн бувну, Сангардал школалул хIаятраву гьайкал дишинсса давурттан шайнал арцуйнусса кумаг бувара куну. Шикку хьусса ихтилатир­ттал хIасиллу дуллай, мажлисрал вакилтурал ялагу цал тикрал бунни, КIамахъалив Ххувшаврил кьини кIицI лаган наниминнахь укун­ссара батIаву хьхьичIмур кьини, майрал 8-ннийгу, дансса нанижат душиву.