Хъамал рязийсса аьрххи хьунни

e_2Ларгсса нюжмардий республикалул СМИ-рдал журналистътурал аьрххи хьунни «РусГидро» Дагъусттаннал филиалданул Сулакь неххал каскадрал Чиркей ГЭС-райн.

Залму АьбдурахIманова
Жущал архIал ва аьрххилий буссия Аьрасатнал регионная бувкIсса блогертал ва Москавливсса «РусГидро» агьаммур департаментрал пишакартал.
Ва кьини жучIанма бувкIсса хъамаллуран Ухссавнил Ккавкказуллай ца яла хъунмасса гидроэлектростанция ва станция бивхьусса Буйнакскаллал райондалул ябатIин къашайсса тIабиаьт, зунттурду, нех­ру ккаккан даву дакъасса, ккаккан дан хIадур дурну дия Чиркейнал бартхьхьиривун 95 азарда къизил балугърал оьрчIру итадакьлакьисса акциягу.
Дагъусттаннал филиалданул щурущи дурсса экологиялул рахIму-цIимилул программалул хахливу «Аква РЕСУРС II» элмийсса ва производствалул фирмалул икьрал дурну диркIссар къизил балугърал гьаннарая хъуни бувсса мюрщи балугъру чIун-чIумуй бартхьхьиривун итабакьлансса. Ва мероприятиялувух чялишсса гьурттушинна дурунни ДГУ-рал биологиялул факультет­рал ихтиологиялул отделениялий дуклакисса студентътурал.
Ва даврил ялув авцIуну ивкIсса ДГУ-рал профессор, ихтиолог Феликс МахIамаевлул бусаврийн бувну, гьаннарая къизил балугъру хъуни бувну, щинавун итабакьин хьхьичI бартхьхьирил щинал тагьар, гайннул химиялул ва биологиялул хасшиннарду ххалдиргьуну дур. Бартхьхьиривусса ва къизил балугъру ябуллай бивкIсса бассейндалул шартIру цалийн дурцуну махъ гивун балугъру итабакьайсса бусса бур.
«РусГидролул» Дагъусттаннал филиалданул хъуннасса къулагъасралун ларсун дуссар экологиялуцIун дархIусса давуртту.
Уттинин 2006-2012 шиннардил дяниву Гъуниннал бартхьхьиривун итабавкьуну бур карп балугърал миллиондалуха ливчусса мюрщи балугъру, Чириюртуллал барт­хьхьиривун 2007 шинал кIяла амурданул 80 азарва мюрщи балугъру, 2008 шинал 74 – азарва балугъ, Чиркейнналмунивун – 500 азарва къизил балугъру ва мукунма гайминнувунгу.
Профессорнал гьаннарая балугъру хъуни бувну, бартхьхьирирдавун ми итабавкьуну махъ миннуя ласайсса хайрданиясса гьарта-гьарзасса ихтилатрая махъ студентътурал целлофандалул дарвагру балугъру бусса щинал ва кислородрал буцIин бувуна. Яла ми машиналий бивхьуну, бартхьхьиривун най буна итакъабавкьуну, цахъи хIаллай бивтуна дарвагирттавува, гивусса щинал температуралийн аьдат хьуннин. Акциялия махъ студентътал ва шикку гьуртту хьусса циняв цачIусса суратру рирщуна.
Цинявннал цачIу ахттайнсса дуркуну махъ, Аьрасатнава бувкIсса блогертуран сакин дуруна Чиркейннал ГЭС-райхсса экскурсия. Бивуна ГЭС-рал плотиналийн, машиналул залданувун, станция хъатлий бивхьусса кунма чIалачIисса майдандалийн.
Жулла тIабиаьтрал караматшиврул хIайран бувсса Аьрасатнавасса хъамал фотокамерардал ва фотоаппаратирттал кассетарду баххана бан ка хъирив лаллай бакъая. Билаятрал кIани-кIанттурдайн аьрххи-ххуллу багьайсса блогертал рязийну бия жучIанма бучIаврия.
Дагъусттаннайнсса аьрххилия цуксса рязийну ливчIру тIисса ттул суалданун жаваб дуллусса Пензалиясса блогер Михаил ия: -Мяйжаннугу махIаттал бувунну Дагъусттаннал. Цимирагу культура, дин, миллатру, цивилизациярду хIала дурхсса, караматсса республика дур. Зул инсантал бур хъинну ххуйсса, дакIру тIиртIусса, дакIнийхтунусса, — тIий.
— ЖучIан хъамалу бучIаврия нигь дакъаяв?
— ЦIубакIрай ссаву ци бурив бувчIиннин дакъая. Яла МахIач­къалаллал ва Каспийскаллал кIи­чIир­ттавух заназийни дия. Зул шикку машинарттал рульданух щябивкIми сайки циняв низам лиян дувулт бусса кунмасса асарду хIасул хьунни. Светофор дакъаний бахьттагьалт гьансса кIанттурдай машина бацIан байсса, ахьттачу итаакьайсса тагьар дакъар. Циняв цаннащал ца бястлий бувккун, синх­ралну, цаннал ца ялун бакьлай занай бур, — бувсунни хъамаличунал.
Вай гьарзат гьар кьини хIисав шайсса ттунгу ванащал бакъавкьуну чара ция.
Аьрасатнал блогертурайн «РусГидролул» Дагъусттаннал филиалданул хъамалу оьвкуну бия жулла республикалул туризмалул каширду ккаккан дансса мурадрай. Дагъусттаннал филиалданул пресс-центрданул вакилнал бусаврийн бувну, укун Аьрасатнал шагьрурдаясса хъамал бучIан був­сса мероприятиярду филиалданул уттинингу цимилгу сакин дурссар, жува хъамал кьамул бангу кIулсса, миннал хIурматгу байсса, респуб­ликалул сий гьаз дансса хьунабакьавуртту ванияр гихуннайгу сакин дуван тIий бусса бур.