Депутатнал бурж – халкьуннаха зузавур

Майрал 26-нний Аьрасатнал школардай географиялул ва литературалул гьашину цалчин­сса ЕГЭ дуллунни.

Залму АьбдурахIманова
Жулла республикалий 1300 дук­лаки оьрчIал географиялул ва 1400 оьрчIал литературалул ЕГЭ дулун язи дургьуну дур. Вай экзаменнал хIасиллу сайки ца нюжмардува кIул хьунтIиссар.
Уттинин цурда ца экзамен цила багьайсса низамрай къадулайминнавух жулла республикагу кIицI лагайсса диркIхьувкун, гьашину республикалул школардай ЕГЭ кьамул даврил шартIру багьайсса ххуттавун дурцуну дур. ЕГЭ кьамул дайсса пунктирдай камерарду ва металлоискателлу дирхьуну дур.
Вайннуя ва цаймигу гьашину республикалул школардай хьусса цIушиннардая бувсунни ЕГЭ-рал цалчинмур кьини ДР-лул элмулул ва кIулшивуртту дулаврил министр Шагьаьппас Шагьовлул республикалул журналистътурахь.
ЕГЭ дуллусса цалчинмур кьинилул хIасиллая буслай, министрнал кIицI лавгунни Рособрнадзорданущал уттинин цачIу дурсса давуртту оьннасса къархьушиву, цанчирча экзаменну кьамул дуллай бивкIсса пунктирдай цукунчIавсса низамлиявуртту къахIисав хьуну дуну тIий.
— Рособрнадзорданул сипталий билаятрал 4 региондалий, миннувух жулла республикалийгу, шинал мутталий ЕГЭ кьамул дуллантIисса пунктру тIивтIуну бур. Мукунсса эксперимент журалул пункт жулла республикалий зунтIиссар Дагъусттаннал паччахIлугърал технический университетраву. Масалдаран, ЕГЭ цила чIумал дулун къархьусса оьрчIаща ми дулун бюхъантIиссар шинал мутталий. Ва экспериментрая цуксса хайр шайрив чIумул ккаккан бантIиссар. ТIайлабацIу хьурча укунсса пунктру билаятрал циняр регионнайгу щурущи бувантIиссар. Вай пунктирдай лавсъсса баллащал къарязиминнащагу кIилчин экзамен дулун бюхъантIиссар, — увкунни Ш. Шагьовлул.
Министрнал, мукунма, бувсунни гьашину ЕГЭ-рал ялувбацIаву цIакь дуршиву, вайми шиннардий яла чIярусса диялдакъашивуртту жучIара хIисав хъанай диркIун тIий.
ХIакьинусса кьини Дагъус­ттаннайн цайми регионная 110 жяматийсса наблюдательтал бувкIун буссар. ЖучIавасса низам дуру­ччай органнал зузалт бакъассагу, 100-ха ливчусса Аьрасатнал ФСБ-лул вакилталгу бувкIун буссар. КутIану бусан, 800 инсан ЕГЭ-рал сакиншиннараха зунтIиссар, — бувсунни ванал.
Министрнал цалчинсса ЕГЭ дуллалисса кьинилия буслай, кIицI лавгунни республикалий хьусса кIива ишираягу — кIия дуклаки оьрчIачIа телефон (Каспийскалий) ва цумурдив ца райондалий шпаргалка ляркъушиврия. Ванал ххи бувунни вай иширттал хъирив гихунмай лаянтIишиву ва, цинявннан дарсну хьуншиврул, низам лиян кьаст лархIуми багьай­сса жаваблувшиннарайн кIункIу бантIишиву.
— Аьмну ялувбацIултрал ва Рособрнадзорданул вакилтурал бусаврийн бувну, ЕГЭ ларгун дур багьайсса даражалий. Барчаллагь учин ччай ура жула даврил уртакьтурайн, укун цила низамрай цалчинсса экзамен тIайла дуккан бювхъуну тIий.
«ЕГЭ-туризмрал» хIакъираву учин ччай бур цайми регионная гьашину жулла республикалул школардайн 65 дуклаки оьрчI увкIун ивкIшиву. Жу вай иширттал хъиривгу лавру. Вай бур республикалийн яхъанан бувкIсса кулпатирттавасса оьрчIру. Инсаннахь ихтияр дур цана чув ччай урив, микку яхъанан учIансса. Жу тIурча мукунсса оьрчIал ЕГЭ дулунсса пункт кка­ккан барду. Ми циняв оьрчIал микку дуллантIиссар экзаменну. Дуклаки шинал дайдихьулий мукунсса оьрчIал сияхI 400-ннийн лархъун дия. Жу ЕГЭ дулаврил кьанунная бувсун махъ вай 65 личIаннин циняв цивппа дуклай бивкIсса регионнайсса школардайнмай зана хьуна.
Шагьаьппас Шагьовлул пресс-конференциялул ахирданий журналистътурал суаллахьхьун жавабру дуллунни ва кIицI лавгунни ЕГЭ-рдал лагмасса щалва аваза нитти-буттал буллай бушиву. Дуклаки оьрчIру гьакссагу паракьатну, дакI дарцIуну экзаменнай щябивкIун бушиву.
— Гьарцагу нитти-буттал цалва оьрчIан бувчIин буван аьркинссар щалла вихшала ва умуд цайнма, цалла кIулшивурттайн бикIан аьркиншиву. ЖучIара кунна баябурну уттинин цурда ца региондалий ЕГЭ лагайсса диркIшиву къакIулли. Та-дунугу ванил ахир дишин багьлай бия. Гьашину ва ахир дишаврил дайдихьулун ккалли дан ччива, — увкунни Шагьаьппас Шагьовлул.