ЦIийшиял шяравусса чирилул давуртту

Чирилул давурттайми

«Жу ахиратрал хьуманал «къатлуйн» ка щилай бакъарухха»

Чири. Ва инсаннал дакIнил аьмалданул ца ххуймур тIимуну хъанан бикIайхьунссар. Чирилул давуртту, гьай-гьай, личIи-личIисса дикIай. Мунияту, ци лагрулул духьурчагу чирилул даву, Аллагьнал кьамул дувайхьунссар.


Вана ттунгу, уттигъанну, вай гъилисса ссутнил кьинирдай, бахтти хьунни чирилул давуртту дуллалисса арамтурацIух ацIансса. Ми бия ЦIийшиял чиваркI. Даврил сиптачи хьуну ия Каспийскалий яхъанахъисса Рашидов Расулуллагь. Ванал, шяравуми хьуннав, шагьрурдайми хьуннав, жагьилтал лагма лаган бувну, хIатталливсса, шиннардил баччан бувсса, кIялабарзру тIайла буллалисса давуртту дурну дия. Укун, шагьрулия нюжмаркьини букIлай, шанма гьантлий зийгу бивкIун, цала-цала давурттайн лаглай, хьуну дия шанна нюжмар. Бусавуртту дур бу­сурманчунал махъва-махъсса кIанттух къуллугъ буллан къааьркинссар тIисса. Гьай-гьай, на ва суалгу буллуссия Расулуллагьлухьхьун.
— Жу маслихIат ккаккарду динчитуращал.

 

Мадаев Аьбдулхаликь

ЦIуххавуртту дарду интернетрайхчIин. Жунма ххал шайхха цайми миллатирттал хIатталлугу, гикку­сса марцIшивугу. Пикри барча, жу ахиратрал хьуминнал «къатрайн» ка щилай бакъарухха. Ялуввасса, кьура-зувира сантиметралул куртIшиврийсса, кIялабарз буру тIайла буллай. Жяматрал хIатталливсса кIялабарзру укун ххал хъана­хъийни, шикку паракьат хьусса жулва нитти-буттахъул аьй дуллалисса кунма чIалан бикIай. Шикку дур ЦIийшиял машгьурсса инсантурал, аьлимтурал гьаврдугу. Вай цирдагу зияратирттан ккаллину дур. Ялун нанисса никирангу кIулну бикIаншиврул ядан къааьркин­ссарив жура вай? Вагурхха, жулла культуралул хьуннав, багьу-бизулул хьуннав, ца ххуйшивуну хъанахъисса. Ва даву дайдишин хьхьичI, жу шиккун кьулгьу-кьуран буккин оьвчарду диндалул тарапру ххуйну кIулсса инсантурайнгу. Минналгу манеъшиву дакъая жу ва даву дуван ччишиврийн,– тIий ур ва ххаллилсса даврил сиптачи.

ЦIийшиял хIатталливсса чирилул давуртту дуллай бия Каспийскалия, МахIачкъалалия, Ростоврая ва цаймигу шагьрурдая бувкIсса жагьилтал: ХIусайнов Аьбдуразакь, Абакаров МахIаммад, Рашидов МахIаммад, Халилов Зайдилав, Ссунгъуров Ссунгъур, ХIасанов Аьлисуп, Паттах1ов Ризван, МахIаммадов Муса, Мадаев Малик, Мадаев Аьбдулхаликь ва цаймигу. Цинявннал цIарду зумух къаласавугу багъишла битанссар тIий ура. Гьай-гьай, давурттавух гьуртту хъанай, зий ия ЦIийшиял шяраваллил администрациялул каялувчи Мухтар Исяевгу.
Расулуллагьлул ттун ккаккан бувна лакрал щамхалтурал лишан дусса шанма кIялабарз. Га цанний караматсса лишан дия (бургияра суратрах). Мукунма ккаккан бувна ЦIийшиял аьлим­турал АьбдулхIалиннул ва ХIажимурадлул кIялабарзругу.

 

КIялабарз тIайла буллай

Тикрал хъанай бухьурчагу, вайннаяту бусан ччива цаппара затру. АьбдулхIалин яхъанай ивкIун ур 17-мур аьсрулул ахирдания махъ. Ва хъинну хIисавртту кIулсса аьлим­чу ивкIун ур. Цила чIумал Агълар-ханначIа зийгу ивкIун ур. Ванал ЦIийшиял шяраву хIасул бувну бивкIун бур мадраса. Шикку кIулшиву ларсун диркIун дур 170-ннийн бивсса мюталинтурал. Ва мадрасалуву дуклай ивкIссар ЦIийшиял ХIажимурадгу. Ва увну ур 1853-ку шинал. Дуклай ивкIун ур цаймигу мадрасарттай. Ванан кIулну бивкIун бур аьрабнал ва цайми миллатирттал чIявусса мазругу. Ванал чичайсса бивкIссар шеърирдугу. Ва дунияллия лавгун ур 1909-ку шинал.
АьбдулхIалиннул ва ХIа­жимурадлул кIялабарзругу ЦIий­­шиял хIатталлив цаннил чIарав ца бия.

Лавгмур дакIния буккан та­чIавгу битан къабучIиссар. Мугурхха хъанахъисса чирилул ца давуну.
Макьалалул ахирданий ттун барчаллагь учин ччай бур, нава ЦIийшиял арамтурал дуллалисса давурттах ябитан Вихьлия увцуну махъунайгу иян увсса, дакI-аьмал хъин­сса цIийширичунахь — Рашидов МахIаммадлухь.