Ци къуллугърай зурчагу, агьалинал къайгъурдай

img-news-13«Илчи» кказитрал ва ххуллухсса хъамаличу хьунни лакрал бучIантIимуний хъуннасса дакI цIуцIаву дуллалисса, лак ххира­сса, лаккучунал дакIнивусса, лакку маз хъамабитлатавриясса, хьхьичIунну бакъашивриясса буруккин
бусса, мудангу гьар ишираву миллатрал чIарав бацIайсса уздансса лакку хъамитайпа Буттаева Марзижат АхIмадовна.
Хъунма хIал къавхьунни политикалул элмурдал доктор, профессор Марзижат АхIмадовна Республикалул культуралул, спортрал, жагьилтурал иширттал комитетрал зузалтрал профсоюзирттал председательну бивтун.

Ва къуллугърай битаннингу Марзижат АхIмадовна бу­ссия личIи-личIисса жаваблув­сса къуллугъирттай зий. Цуппа зузисса къуллугъирттай дакI марцIну, хьхьичIунну зузаврихлу ДР-лул Президент Рамазан АьбдуллатIиповлул Марзижат АхIмадовнайн вихшала бувссия республикалий цIуну тIивтIусса «Народный фронт «За Россию» тIисса Дагъусттаннал Региондалул отделениялий каялувшиву давугу. Ва буниялагу хъинну жаваблувсса, хIукуматрал хъунаманал бувсса хIукмурдал ялув бацIаву дурну, ми цукун щаллу буллай буссарив ххалбигьлагьисса, бигарду чIявусса къуллугъ бур. Укунсса, тIалавшиннарду гьарзасса, жаваблувшиву хъуннасса, къуллугърай зунсса даврил опытгу, кIулшивурттугу дусса хъамитайпа жулва миллатраясса бушивугу пахру бан лайкьсса иш бур.
Жаваблувсса къуллугъирттай зий вардиш хьусса, цумурцагу цила бакIрайн ларсмур даву дакIнийхтуну дайсса Марзижат ва давугу щирикIин дурну, махъ ппурттуву леща-лекьа хьуну диркIсса профсоюзирттал сий гьаз дуллай байбивхьунни. ЦIусса къуллугърал къайгъурдая цIухху-бусу бан, миннуя агьалинангу кIулну бикIаншиврул, жу хьунабавкьуру Марзижат АхIмадовнащал.
— Марзижат АхIмадовнай, хьхьичIсса чIуннардих бурувгун, ци дахханашивуртту хьуссар профсоюзирттал давриву, цуксса ххишала хьуссар вил бияла?
— Ва къуллугърай бавцIуния шихунмай чIярусса давуртту цIуницIакул дуллан багьунни. Мадарасса организацияртту чан хьуну дия профсоюзирттава. ЧIявусса инсантурал ттул дуллалимуницIун кабавкьунни, чIарав бавцIунни. Хъунмасса кумаг хьунни ттун хьхьичIава ттущалва къуллу­гъирттай зий бивкIсса инсантурая. Май зурул 21-22-нний Пятигорск шагьрулий хьунтIиссар «Российская семья» тIисса Аьрасатнал халкьуннал конгресс. Та конгресс­рал председательну икIантIисса ттул элмийсса даврил каялувчи, ПаччахIлугърал Думалул депутат Сергей Калашниковлулгу махъ буллунни, цащава шаймур бувну, кумаг булланна куну.
Хьунни тамансса дахханашивуртту профсоюзирттал давриву. ТIиртIунни жучIа украсса юридический консультация ва психологиялул кумаг. Даврил ягу цайми масъаларттал хIакъираву, юристнал ва психологнал кумаг аьркинсса ччима инсаннаща бюхъайссар, бувкIун, ми ишла дан. Мукунна дуркIунни жучIан профсоюзирттал зузалтран 20% хIаллихшиннарал бусса, бигьалаган гьан ччиминнансса путевкарду. Ца къатлува 4-5 инсан увцуну ачирчагу, цинявннан 20% путевкарду кьюкьин дуллалиссар. Жул путевкардайхчIин бигьалаган гьан бюхъайссар Ессентукилийн, Железноводскалийн, Кисловодскалийн, Пятигорскалийн, Сочилийн ва чIал къархьуну дикIантIиссар Къиримнавунсса путевкардугу. Мукунна дуссар жучIа 14 шин хьуннинсса оьрчIру республикалийсса ва республикалул кьатIувсса лагерьдайн тIайла буккансса путевкардугу. ОьрчIан лагерьдайнсса путевкарду украссар.
— Цуксса бияла буссар проф­союзирттахь, дуссарив зул даврий къадагъа дихьлахьисса идарартту ягу хъунама, миннул каялувчи хIисаврай вилвамур бияла цуксса бур?
— Ва къуллугърай зун бучIаннин на буссияв «Народный фронт «За Россию» тIисса региондалул отделениялий каялувшиву дуллай. Жул партиялул Сопредседатель ва хъунама хъанахъиссар ПаччахIлугърал Думалул депутат Михаил Шмаков. Тайнналгума ччимур масъалалул ялув, чIарав бацIанну, кумаг банну увкунни. Ялу-ялун профсоюзир­ттал агьамшиву гьаз дуллай най бур. НукIува кIицI лавгсса куццуй, тIитIлай бур уквасса юристнал ва психологнал кумагру бувай­сса отделлу. ХIасил, профсоюзирттал агьамшиву ларай шаву дакъа, вания тихуннай яларай дагьан най дакъар. Республикалул БакIчиналгу чIарав авцIуну, кумаг баву дакъасса, жул даврихун цайми дахшишрурду дакъар. Нажагь бухьурчан ци-бунугу тIутIисса, рязий бакъасса, на миннащалгу паракьатну маслихIат ккаккара, ванил ххуллу вари куну, тIайламур бакъа къабара.
— ХIакьинусса кьини хъамитайпалун цуксса захIматну бур жаваблувсса къуллугърай зун?
— Ци къуллугърай зурчагу инсан, хьхьичIва-хьхьичI ас-намус бурув­ччуну, инсаншиву ядурну, шаймур бувну, чIарав авцIуну зун хIарачат буллан аьркинссар. Му тарап дургьуну, ттуятува агьали рязий бан, миннан чансса бунугу кумаг бан хIарачат буллай зун бикIара нагу.
— Буси ДГУ-равусса вилла давриягу.
— На зий бура Дагъусттаннал ПаччахIлугърал университетрал социал факультетрай кулпатирттал ихтиярдал ва практикалул дарсру дихьлай.
— Махъсса ппурттуву аьрзирай бур цинявппа, жагьилтал дуклан ччай бакъар тIий. Цукун бур му масъала зучIа?
— Мяйжаннугу, му хIакьинусса кьини яла цIурувкьюмур масъала хъанай бур. Москавлий докторшиврул диссертация дуручлачисса чIумал на хIайран хьуну бивкIра тийхсса студентътал бу-буний, щяв щябивкIун бакI гьаз къадурну лахьлахьисса, ккалаккисса ккавккун. Жулвами, тIурча, буссар дарсирдайн бувкIун, цивппа чун бувкIссарив къакIулну. ОьрчIру буссар ручка, чIапIирагу дакъа дарсирдайн букIлай. Жагьилминнал бакIраву марч бур, кIулшивуртту ласунсса, гихунмай пишакартал хьунсса пикри-хиял цаннанвагу бакъар. Цири зунтIисса укунсса студентътуращал. КъакIулли му ишираву щий аьй дантIиссарив, нитти-буттай ягу школалий. Гьай-гьай, хъуннасса аьй нитти-буттайгу дур. Гамур чулуха щалла аьй миннайгу дан пайда бакъар, нину-ппу кьинибархан, ччатI ляхълай, зий бур. ОьрчIру тарбия буллансса чIун минначIа личIлай дакъар. Жагьилмигу зун-захIмат буллан ччисса бакъар. Миннан цимурца, захIмат къабувнура, цакуну ччай дур. Чинмур бакъар, Заннал тIайла бацIан бувну лякъиннав.
— Барчаллагь, Марзижат АхIмадовнай. Ина дуллалимуницIун Аллагьналгу кабакьиннав. ДакI дарцIуну буру ина, вилла дусса каширду ишла дурну, мудангу жулва инсантурал чIарав бацIаванссара тIий.
Ихтилат чивчуссар
Имара Саидовал