Вагу адав-инсапрал дарсри

Махъсса шиннардий кIулшивуртту дулаврил системалуву зузими бикIу, машгьурсса аьлимтал бикIу чIявуну кIицI лаглай бур школарттан куртIсса кIулшивуртту дулаврицIун, цIакьсса тарбиялул гьану бизавугу хьхьичIунну ва агьамсса давуну дикIан аьркиншиву, гьамин тарбиялулмур хъар щаллуну нитти-буттахъал хъачIунттайн рутаврийну мюнпат щинчIав къабикIантIишиву. Ва кIану хIисавравун лавсун оьрчIал тарбиялул даву лавайсса даражалий нани дурсса школарттугу чансса бакъар. Ттигъанну кунма, адав-инсапрал дарсну хьунтIисса, ххуйсса даву дунни Новостройрайсса ЦIуссаккуллал школалул – 11-ми классирттаву дуклакисса оьрчIругу, классрал каялувчитал Базманова Жавгьар ва Акуева Жамилагу бивунни МахIачкъалаливсса Лиза Чайкинал цIанийсса кIичIиравусса ОьрчIал къатлувун.

ПатIимат Рамазанова
Гьай-гьай, хъинсса ссайгъатирттащал: дуклаки оьрчIал арцу дартIун, оьрчIан аьркинмур ларсун дур. Рамазаннул душ Жавгьар Базманова буслай бур оьрчIан нацIу-кьацIулул кьуцурттивгу бувну, кIукIлу игрушкарттугу ларсъссия, оьрчIру хъинну гъирарай арцу датIлай бия, ссахIванну, шампуннугума ларсъссия тIий. Ва даврил сиптачима ур учитель МахIаммадов Сулайман. «Жунма жулвами къайгъурдаха кувни хъамавабитавай личIай дунияллий нитти-буттахъал кьабивтсса ягу, цайми багьанттайн бувну, хIукуматрал цIимилухун багьсса оьрчIругу бушиву, паччахIлугърал миннаха цукунсса аякьа дарчагу, ци хIурмат барчагу, ми нитти-буттахъал ттюнгъашиврия, нахIушиврия, ичIаллил гъилишиврия махIрум хьусса оьрчIру бушиву. Ми оьрчIру карав бувцуну, ххира-ххуй бувну, миннахь магьри бувккуну, саннарду дурккуну ххари бавугу, тирххандарал лахIзарду ми оьрчIан пишкаш бавугу – му оьрчIаву рахIму-цIимилул гьанна цIакь буллалисса, миннал дакIру хъинбалдарал чаннайну чантIатIи дуллалисса давури, мукунсса иширттая буслайнияр, иширайну ккавккун хъинссар тIисса мяъналий лавгссияв жугу ОьрчIал къатлувун», — тIий ур Сулайман ХIажиевич. Гьай-гьай, хъиншивуртту ва хъинбалартту тачIав ва чувчIав чIяву къашайссар. Уздансса давурттивгу ххисса ва ххишаласса къадикIайссар. Хаснува дунияллул чIявусса неъматирттая хIаз ласунсса кьисмат кьувкьусса оьрчIая бухьукун ихтилат.
«Буниялттунгу асар хьунни дуклаки оьрчIан ва хьунабакьаву, иттав макь гьурххи хъанайнува тIуркIурдай бия ми оьрчIащал, чаннава-чаннасса хияллу бия ми оьрчIал, миннал заэвсса чIурдугу къума-цIаншиврул, талихI бакъашиврул чIурду бакъаяча, умудир­ттал чIурду бия. Мурадирайн бияннав ми циняв оьрчIру!» — тIий бур Жамила МахIаммадовна.
Цалвами асардая бувсунни 11-мур классраву дуклакисса Жабраилова Ххадижатлул: «Жул дакIурдиву яла къалагайсса асарду ливчIунни, гьай-гьай. ОьрчIал ххарисса симанну жун тачIав хъамагукъаританссар. Дянивну 100 оьрчI икIайсса ур мудан ОьрчIал къатлуву, миннавух бур мушакъатссагу. Жун хъинну дакI даркьунни оьрчIащал зузисса коллективрай, хъуннасса ссавургу, личIлулшивугу, ччавугу аьркинсса даву дур. Бувсунни жухь ОьрчIал къатлул тарихраягу. Му хIасул бувну бур 1947 шинал, таний му бивкIун бур Горькийл цIанийсса кIичIиравусса аьралий госпитальданул кIива палаталуву. Тай шиннардий му ятинсса оьрчIансса къатта бивкIшиву бувчIлай бур, ми дяъвилул ятинтал хъанай бур. Уттисса ятиншиву цамур дур, багьантту ва сававртту цайми дур. Амма хIакьину хIукуматрал ва агьалинал каширдугу хъунисса дур ятинсса ва ялгъузсса оьрчIан кумаг булланшиврул. На дакIнийхтуну барчаллагьрай бура ттулва учительтурайн укунсса даву дурну тIий. Ттул ва ттущал архIал дуклакиминнал аьрххи ванийну къуртал къахьунтIиссар, жул дакIру утти мудангу кIункIу тIунссар ми оьрчIал ххарисса симаннах ябитан..».