Цаннал циняв лиллалисса чIумал

lalas_7Февраль зурул 14-нний Карашрал шяраву хьунни шяраваллил жяматрал батIаву. Муний ххалбигьлай бия махъсса шиннардий чулийн бутан къахъанахъисса шяраваллил иширттал СПК-лул, Лаккуйсса ва къутаннайсса Карашрал аьрщарал ва мукунма цайми-цаймигу масъалартту.

Зулайхат Тахакьаева
Карашрал СПК-лул хIакьину ур 2 хъунама: ца жяматрал увчIусса — Оьмаров Исмяил, цагу цайнува цува хьусса – ЖахIпаров Шарапуттин. БатIаву дикIансса кьини ва чIунгу кка­ккан дурсса баян бавуртту «Дагестанская правда», «Илчи» ва «Ххяххабаргъ» кказитирттайнгу дуллуну, му батIаврил сиптачигу хьуну ия ялув кIицI увсса ЖахIпаров. БавтIун бия шяравун шагьрурдай ва къутаннай ялапар хъанахъими. Амма СПК-лул хъунамара тIисса ЖахIпаров Шарапуттин, машиналий угу-увкIун шяраваллил клубрачIан, жямат бавтIсса ххал шайхту, кIура авну, махъунай лавгунни, цалва тIимур къабачин най бушиву бувчIукун.
Жяматрал бусласаврийну, утти­нингу мукуннасса батIавуртту цимиллагу дан ккаккан дурну, цалагу къаувкIун усса ия.
— Цала дан-дитан кьариртун къутаннаяссагу, шагьрурдаяссагу жяматрал вакилтал бавтIун буния махъ, дан багьлай бур собрание, масъала чулийн бутан багьлай бур, — увкуна шяраваллил администрациялул бакIчи Кьурбан Кьурбановлул. Мунал дайдирхьуна собрание.
ХIакьину Карашрал шяраву хIасул хьусса тагьар Лакрал цаппара цайми шяраваллавугу дур. Щарнил щалва агьлу ялапар хъанай бивкIсса тай яла кьянатсса, ккашикалсса заманнайгума аьрщи гьарцаннан диял хъанай диркIун дур. Дяъвилул шиннардий ккаши-мякь бувхIусса инсантурангу бувчIин захIматну бур хIакьину инсантуран ци диял къахъанахъиссарив, бувчIа-къабувчIавуртту ссал цIанийссарив.
— На биялсса оьрму бувтсса инсанна. Ттунма кIулссаксса, Карашрал шяраву ци иш хьурчагу, хIатта инсан ивчIарчагума, шярава неххал тийн чIитI къабуккайсса бивкIссар. Карашрал жамят мудангу узданссия, муния тIийнма бикIай цайми щархъал агьлу. Жуйнма ци ливкссар, ахир, вай махъсса шиннардий? Ва дуниял дуркуну ттининнингу цучIав къалавгссар, ванияр тихуннайгу щилчIав къадукантIиссар. ДакьавричIан ва нахIушивручIан дучIайсса цичIар дакъассар. НахIушиву дуний барачатшивугу дуссар, — тIий ия шяраваллил хъуначу, бусравсса педагог МахIаммадлул арс ХIажи Аьлиев.
Хъирив Карашрал шяраваллил Жяматийсса советрал хъунама ТIагьир Кьаллаевлул бувчIин бувуна щарнил агьлу гьалак бичин бансса савав ци хьуссарив:
— Жува хIакьину ссал цIаний бавтIссарув гьарцаннан кIулли. Хъинну кувннащал кув бавкьу­сса, кувннал кувнначIа хIурмат бусса агьлу махъсса шиннардий лаялун хъанай бур, СПК-лул хъунамара тIисса ца инсан агьалинащал тарс ацIаву сававну. Мунал дукъавайсса къеллу-къутру дакъар. ХIатта 8, 5 млн. арцунсса аьрщи дарххунни тIий, шяраваллил бакIчиная аьрз­ригума кIани-кIанттурдайн чивчуну бур мунал. Ми даххан цукун шайссар, ми дур цIусса къатри даншиврул, жула щар цIудуккан даншиврул, хIакьсса ххуллий дарчIусса аьрщи. На нарагу администраторнахьхьун буллуну аьрза ласав аьрщи, дуцав щин.
Валлагь, зия бунни тIий аьрзирай кIицI буллалисса багъгу, ччянива кьабивтун, кьавкьун лавгун бивкIшиву гьарцаннан кIулссар. Му ччитри хъянсса зад бур. Имандалува уккан ччан бивкIукун, ччи-ччимур байссар инсаннал. Лаккуй гьарца шяраву аьрщирду дарчIуну, инсантал къатри дуллай бур. КIайгу я багъирдая, я хъурунная кьуркьунурхха дуллалисса. Жяматрал хьхьичIун увккун кIива махъ учин цува хъанай акъасса инсан мукунсса аьрзарду буллай, щар лиллали дуллай занай ур судир­ттайх, халкь куннайн ку бичлай. Судругу цукунминнал чулий бацIлай буссарив жунма чIалачIисса зад бур.
Барз ва бачIи хьунни на шяраваллил жяматийсса советрал хъунаману увчIуну. Шяраву дансса давурттив чIярур: ххуллу бакьин бан бур, щин дуцин дур. Ми чара бакъасса давуртту дан шярава цаппарасса чиваркIуннал арцурдугу дуллунни. ХIакьину паччахIлугърал шяраваллил кIанттах къулагъас чан дурну дур, жулвасса жува буллан багьлай бур.
Гараж бахлай бур тIисса хавардал хIакъираву. Щинахун ини канай буттахъал лавсъсса гараж тайннал рухIирдал хIалал къабитайссар. Карашрал ва Гьуйннал жяматрал га гараж ттунма хIалал битлай буру учирчагума, ттуща тачIав къабюхъанссар га баххан. Баххан багьлай бухьурча, бахханну арцу шяраваллил къайгъурдан харж дан — ххуллу бан, щин дуцин.

Рашид Исяев:
— ЖахIпаров Шарапуттиннул 2007 шинал СПК дурну дия, бувагу ца документ бувну – администрациялийн аьрза буллуну. Цаягу учредитель акъая. Му СПК дукьан дурну, цамур дурну, щалва жямат рязину увчIарду Оьмаров Исмяил. Амма Шарапуттиннул, му къатIайлану увчIуссар тIий, судрайн аьрзарду чичлай уну тIий, цIуницIакулгу жямат бавтIун, ялагу увчIарду Исмяил. Муния мукьахгу 2012 шиная хIакьинусса кьининийн ххюйлла датIарду собрание. Ххюрагу собраниялий циняв­ппа рязину увчIуссар Исмяил. Ларгсса шинал апрель зурул 22-нний, собрание дан ккаккан дурну, жяматгу батIин бувну, Шарапуттин цувама, мудана куна, ливхъун лавгссар. Собраниялийн оьвкусса райондалул администрациялул вакилтуран ва полицанал зузалтрангу ккавкссар ганаща собрание дан къархьушиву, я хьун най дакъашиву тачIав. Жунна аьркинну дакъанна, жу танигу дурссия собрание, ганал цамур протокол къабаншиврул. Собрание дуршиврийсса протокол жучIа бунува, къалпсса протоколгу бувну, Лаващав СПК сияхIрайн ласун дурну дия. Мунил уставрал капиталгу дур ккаккан дурну дурагу 10 азарда къурушрансса душиврий. Бавссарив хавар!? Му капиталдануву я гараж бакъар, я ризкьи бакъар. СПК-лул члентурал му капиталдануву царагу къуруш дакъар, миннахь цукунчIавсса ихтиярду дакъар.
Къутаннайсса аьрщигу цанма маэшатрал хъирив гилун бивз­сса инсантурахьхьун къадуллай, къума-цIан буллай бур. 7 шинал хьхьичI кадастрданийн ларсун дия къутаннайсса аьрщарал 507 га.. Кадастр хIадурнурасса дуну тIий, цамур кIанттай ласларча, арцу дулун багьлай бухьувкун, СПК-лул гай 507 га. цацIунна цIакь дара тIисса аьрза чивчуну бия, га аьрзирал гьанулий ларгсса шинал декабрь зурул 30-нний бувксса «Дагправдалий» рирщуну дия га аьрщи минимуществалул тендер баян бувну, арендалий дулун дирхьуну дуссар тIисса баян баву. ЧIун ларгссар, цайминнаща муниву гьуртту хьун къахьунтIиссар увкунни жухь. Муна мукунсса баявуршивуртту дурну дур. Агарда, жяматрал тIалав буллалимур судрал барткъабигьирча, утти щалвагу жямат, Лаккуйссагу, къутандалийссагу, кьаст лархIуну бур буккан митинграйн цал Гъумукун, яла МахIачкъалалив площадьрайн.
Жямат цахьуну цимилагу СПК-лул хъунаману увчIусса Исмяил Оьмаровлул бувсунни давриха зунсса тагьарданий цува итлай акъашиву, ци-дунугу дуллансса хIалданий цуппа жямат битлай бакъашиву, зуруй цал тIиссакссагу судирттайх, инстанциярдайх занази бувну. Бувсунни мува чапалсса аьрзирал ялув цува Лаващав налоговый инспекциялийн лавгун, чичрулийну бувчIин бувшиву багъ ишла къабуллай кьабивтун кьуниясса шинну хьушиву, утти жяматран мюнпатран гиккусса аьрщи дачIлай бушиву, гикку цIу-цIусса къатригу, цIу-цIусса багъругу хьуншиврул. Бувсунни жяматрал батIавриясса протокол тIалав буллалинийн биян бантIишиву.

Ризван Оьмаханов, Лакрал райондалул шяраваллил хозяйствалул управлениялул каялувчи:
— Карашрал колхоз ятту-гъаттара гьарзасса, хьхьичIунну зузисса хозяйство дуссия мудангу, хIурматрал улттуй ди­кIайссия. Махъсса шиннардий ца маслихIатрайн бучIан шавай бакъар. Ламус хъанай бур гьарца собраниялий гьур­тту хъанай, ттула биялалийсса иш бакъа, цукунчIавсса кумаг бан къахъанай. Шяраваллил бакIчигу, СПК-лул хъунамагу хьхьичIва кунма райондалул бакIдургьуминнал битлай ба­къар. Гьарца батIавурттайнгу бучIару, жяматрахгу вичIи дишару. Жяматрал увчIуну ия Оьмаров Исмяил. Ванал чулухунмай гьарца ишираву чIарав бацIлай бивкIру. ТIайлашиву жунгу ччай дур, амма судравух хIала бухлансса ихтияр жухь дакъар.
Умуд бур щалвагу жяматрал тIалав буллалимур чулийн бу­кканссар тIисса.