Къирим Аьрасатнавун зана хьуну махъ

Аьрасатнавун хIала хьуну махъ Къиримнал агьалинал оьрмулуву къачансса дахханашивуртту хьунни: харжру ва пенсияртту ххи хьунни, медицина украсса хьунни, азарханарду щаллу хьунни цIусса кьай-кьуйлул, кIилийнусса хIаллихшинну хьунни.

Къиримнал халкьуннал бусласимунийн бувну, Украиннаву бусса чIумал мукунсса ххуйшивуртту так хияллаву дикIайсса дия.
Къиримнал республикалул вице-премьер Алла Пашкуновал увкусса куццуй, махъсса ппурттуву хьусса дахханашивурттавасса ца хъанай дур уква медициналул кумаг буллалаву, цанчирча ванияр хьхьичIми шиннардий му шиккусса халкьуннал мурад бия. «Ванияр хьхьичI агьалиначIа, хаснува хъунив хьуминначIа, арцу дакъая, мунияту чIявуну цахунма цивппа бивчуну бия, цаппарасса захIматну къашавайми – литIлай бия. ХIакьину тагьар даххана хьунни, азарханарду инсантурал бувцIуну бур, хъин буллай бур», — увкунни Алла Пашкуновал.
Ванилва бувсунни азарханарду ва поликлиникартту бакьин буллай бушиву, ми бакьин бан итадаркьуну дур 2015 шинал 3 млрд. къуруширттаяр ххишаласса арцу.
Къиримнал хъаннил му­къур­­ттийн бувну, махъсса шинал дукиялул багьри лапва лахъ шаврицIун цирда продуктругу ттучаннай духларгун дур. Утти тагьар даххана хьуну дур, Аьрасатнал паччахIлугърал кумаг буллай бур, дуки-хIачIиялул щаллу хьуну бур. Гьашину оьрчIругума буллан ччан бивкIунни.
«Махъсса ппурттуву пенсияр­тту кIилий ххи бунни. ДукIу майрай дянивну лавсъсса пенсия 7957 къуруш диркIхьурча, цIанасса ппурттуву хьуну бур 12 азарда къуруш. «Агарда Аьрасатнаву аьмну лавсун дянивну лавсъсса пенсия бухьурча 10,5 азарда къуруш, Къиримнал республикалий бур 12 азарда къурушрал пенсия. Къиримнал хъаннин дуллалиссар материнский капиталданунсса сертификатру, дуллуну дур 12 азарда сертификат, уттигу дулун тIий дур 60 азарва кулпатран», — увкунни Къиримнал Республикалийсса Пенсиярттал фондрал управляющий Людмила Кудрявцевал.
Къиримнаву дянивну лавсъсса харж бур 21 азарда къуруш. ЦIуллушиву дуруччаврил бутIуву (хIакинтурал) харж бур 25,3 азарда къуруш, дуккаврил бутIуву – 24,6 азарда къуруш, промышленностьраву – 17,3 азарда, строительствалуву – 11,3 азарда, шяраваллил хозяйствалуву – 10,6 азарда, финансирттал ва страхованиялул давурттай зузиминналсса – 44,3 азарда къуруш.
Ларгсса шинал республикалул агьали ххи хьуну бур 12 азара инсаннал, мяйжанссар ми хьуну бур бувкIсса инсантал хIисав бувну, тиккувасса инсантал цалсса ххи хьуну бакъар. Ца шинал мутталий республикалий бувну бур 24,3 азарва оьрчI, оьрчIру литIаву чан хьуну дур 6,2 процентрал.