Дяъвилул кьурчIишивугу, ххувшаврил ххаришивугу вайнналъя хьунадаркьусса

gs_3Дяъвилул шиннардий оьрчIшиву къаккарксса, оьрчIшиву лирхъун, захIмат-жапа хъирив лавну най буна хъуни хьун багьминнавухсса бур хIакьину жува дакIнийн бутлатисса, зунттал яхI-къирият цалчинсса шачIанттуй диркIсса Нахаева-Парамазова ЧIава АхIмадлул душгу.

Загьрани Аьбдуллаева
Вай шиннардил сасан баврил духьунссия учара миннал дакIругу чиваркIуннал кунна кьянкьа-кьурчIисса, ччимур захIматрал хьхьичI лергъ къаучайсса. Дуллалисса хъунил, колхозрал давурттал захIмат-жапашиву къагьану, дуккавугу, цанмасса оьрмул-оьрмулухун­сса сянат-пиша язи бугьавугу цалчинсса ххуттай диркIсса. ОьрчIалгу, оьрчIал оьрчIалгу цияту эбрат ларсъсса АхIмадлул душ ЧIава дакIнийн бутанну жувагу.
Нахаева-Парамазова ЧIава АхIмадлул душ бувну бур 1930 шинал Ккуллал райондалийсса Хъювхъиял шяраву. Къуртал бувну бур Ваччиял шяраву школа ва бувххун бур дуклан Дагъусттаннал хъаннил институтравун.
Мунийгу гьашиву къадурну, ЧIаван ччан бивкIун бур буххан Львоврайсса финансово-экономический институтравун бухгалтер-экономист хьун. Му къуртал бувну бувкIун махъ ЧIава зий бивкIун бур хъунмур бухгалтерну Ккуллал райондалийсса Госстрахрай. КIичча зун бувкIун бур Гъумуксса Лакрал райондалиймунийн тIайла бу­ккира куну.
ЧIава бия цилла даву ххишала дакъа ххуйну кIулсса, карчI дакъа зун бикIайсса, инсантуращал хIал бавкьусса хъамитайпа. Гьарца шинах тIиссакссагу хIукуматрал бищайва ванил даврин кьимат, жагь ХIурматрал грамотарттайну, жагь бахшиширттайну. Дия ванил «Ударник коммунистического труда» ва «Ветеран труда» тIисса медаллугу. 1953 шиная шинмай 1995 шинайн бияннин бувсса захIматрахлу хъунмур бухгалтернал даврий Лакрал райондалий цикссагу бахшишру, хьхьичIуннайшивуртту хIалал дуруна ЧIавал Лакрал район хьхьичIун личин дуллай, цийва­сса бурж щаллу буллай.
Ца хIукуматрал даву дакъа­ссагу, ЧIавал бия кулпат-оьрчIру мунил ттюнгъашиврух ялугьлагьисса, хъамитайпалул цалчин­сса бурж харж бан аьркинсса. Хъуни бувуна 5 оьрчI, лащу-щаллу бувуна цалва-цалва ххуллурдайн бивчуну.
ОьрчIал оьрчIан ЧIава бия яла ххирамур, бакъа чара бакъамур амудада. ХIакьинусса кьинигу Зайнаб тIимур душнил душ муниха чичлай бур шеърилул ххару, сочиненияртту мунил оьрмулун хас дурсса. ДакIнийн дичлай бур мунил уттукъадирхьуна дайсса давур­тту, бихьлай диркIсса захIмат, оьрчIругу, оьрчIал оьрчIругу гьарзатрал щиярчIав лувну къабитан. Вана мунил «Мой Герой» тIисса сочинениялувасса ххару: «Ци захIматшиву вилла хьхьичI дацIарчагу, ина тачIав ник къарищайва, мукьал кIунтI иттату буккан къабайва, дакI гъагъан къадайва, чувшиврий оьрмугу бувтун, чумартшиврий ччатIгу букан кIулсса, оьрчIругу, минная ливчуну махъ арулва оьрчIал оьрчIгу ххирагу хьуну, тарбиягу дулунсса гужгу, кьуватгу лякъайва вивува. Жу дазу дакъасса барчаллагьрай, вил хьхьичI бакI лахIан дуллай буру вил хъиншиврухлу, жуйрасса дакI цIуцIаврихлу, захIматсса чIумал чIарав дацIан хIадурна дикIаврихлу. Вих буруглай, хIисав ласлай, жугу хIарачат буллай буру ина кунмасса, аькьлулул бувччусса, чувшиврий оьрму бутан кIулсса инсанталну яхьун. Ина бувайва жун маслихIатру, бусайва оьрмулул насихIатру, ччаву ххишала дайва оьрмулух­сса. Барчаллагь вин хъунмасса, ина жул хьхьичIа лавгнугу, бу­ссара жул дакIурдиву мудангу ва хъамакъабитантIиссара жува дунияллий буссаксса».
Цири ялагу аьркинсса, цилва захIматран ваксса лахъсса кьимат бишлашисса оьрчIал оьрчIру бакъасса. Ца цичIавгу. Вил рухI алжаннул ххари даннав, гьав нурданул дуцIиннав. Вай вилва никиран бакъассагу, ина дакIний бикIантIиссара чIяву-чIявусса вилва дус-ихтивартуран, шяраваллал жяматирттан.