Театрданул кьини Ккуллал райондалий

hsd_6Хъун дяъвилуву Ххувшаву ларсун 70 шин бартлагаврин хас бувсса пьесардавасса парчри ккаккан буллай бия Ваччав шяраваллал культуралул къатрал зузалт райондалул Досуговый центрдануву мартрал 27-нний – Театрданул кьини.

ХIажимурад ХIусайнов
Цалчин сахIналийн бувккуна Хъусращиял шяраваллил халкьуннал театрданул коллектив. Вайннал ккаккан бувуна Чанкура КьурбанмахIаммадовлул чивчусса «Саил» тIисса пьесалувасса бутIа. Дяъви къуртал хьу­сса чIун. ЧIявусса бакъахьурчагу, шяраваллавун дяъвилия саллатI зана хъанахъисса, ми хьунабакьлакьисса чIун. Мукун, цавай къатрал нузардихун цадакьа була тIисса саил учIай. Амма цаннарагу дукансса дакъасса кулпат ганая рязину бакъар. Яла га саил ва кулпатрал хIаятравун ухлай ур лахъисса чIирттаравун ахьлавгун, ччангу аьрай кьабивтун, кIира аьсавращал. Махъ, га хIаятраву кIанттуй щяикIайхту, кIул хъанай ур га цала ппу ушиву. Ччан бакъа учIарчагу, кулпат хъинну рязину бур ппу шавайн учIаврия…
Ва кьини бакъагу, цамур чIумалсса байраннайгу кка­ккан бувай Хъусращиял коллективрал пьесарду. КIицI дуван ччива пьесалуву гьуртту хъанай бивкIминнал цIарду: Ванатиев Гриша, Ванатиева Марина, Даллаева Зулфия, Даллаева Шахсалан, Даллаева Юлиана, ХIусайнаев АхIмади, ХIусайнаева Гулмира.
КIилчин сахIналийн був­ккуна Вихьуллал культуралул къатлул зузалт. Дяъви нанисса махъра-махъсса шин. Бава къургъанну дуллай щядиркIун, ванил чIарав кумаг буллай щябивкIсса душ. Бава дяъви байбивхьунаха зайлай, дяъвилул бювкьсса арамтурай хIайп тIий, зума тIий. Ца лахIзалуву душнил ниттихь: «Бавай, кIюрххияцIа за къадуркуну, лякьа цIурхьхьу тIий дурхха, дукансса цичIав дакъассарив?» — учай. Ваний язугъ буллалисса бавал бусай, чуврив, тIулунттуву ливчIсса чансса нувщи буссарча, гай шахьи куну. Нувщи шавхьун душ къатлувун бувхсса ппурттуву, вайнначIан дучIай чIаххувщар. КIирагу бава дяъвилул ялун биян бувсса баларду кIицI буллай, балглан бикIай. Ца чIумал кьатIату ттявх-пIярх тIисса чIу хьуну, бавал душ гьан бувай ци чIу бурив ххалбуван. Душ бучIай, ххарил тIанкIа тIий, Ххувшаврил ттугъ бивщуну, дяъви къуртал хьусса хавар лавсун. Бавахъал ва душнил ххаришиврул хIат-хIисав дакъар. Шикку чара бакъа кIицI буван, ттулва пикрилий, ва кьини сахIналийн буклакисса культуралул зузалт пишакарсса артистураяр хъис личIи бакъа роллу дургьуну бия. Залданувусса тамашачитурал чIявуминнал яру хъавтуну бия. Вана искусствалул гуж!
Хъирив сахIналийн бувккуна Ккуллалмур коллектив. Вайннал ккаккан бувуна лакрал шаэр Даниял Магьдиевлул чивчусса «Ниттиясса чагъар» поэмалува­сса парча. Дяъви къуртал хьуну кьуниясса шинну ларгсса чIун. Бава арснах ялугьлай, муданна аьтIий, умудрай. Амма шяравучу цамур хIукуматрайн лавгун унува, мунан бакIрайн багьну бур га жагьилнал кIялабарз. Шяравачунал уттигу тара хIукуматрайн най ура учайхту, ниттин пикри хьуну бур арснайн чагъар чичин. Га чагъар ниттил тапшур буллай бур кIялазуруй биша куну. Ни­ттихъал дакIурдил къумашиврул ахир дакъар. Амма ялун нанисса никирал ялату «лухIи ттурлу» дукьан дурну тIий, дакIру ти-шиннай хъанай дур.
Хъювхъиял шяраваллил коллективрал ккаккан бувуна «Шанма мурхь» пьесалувасса парча. Дяъвилийн лавгсса 2 арснал бувгьусса мурхьирах ялугьлай нину, кIия шава ливчIсса арснал хьхьичI аь-къана тIий. Душманнаха зайлай. Аллагьнайн ладизлай. Пашмансса дакIнил захIматну кьамул дуллалисса сурат. Амма ва ниттил чIумувун ивсса шамилчинма арснал бугьлай ур цалвамур мурхь ва тапшур буллай ур ниттийн га мурхьирах дуруглан. Ниттил ва тIайла уклай дур дакIнийхтуну, душман ххит увну Ххувшаву ларсун учIаншиврийн вихну. Ни­ттил зумату най бур цайми ни­ттихъайнсса аманат: «Дяъвилийн арсру тIайла буклансса чIунну къадучIаншиврул, балардал хьхьичI барурдуну бацIияра», — тIисса. КъадучIанхьуви!
1-мур ЦIувкIуллал ккаккан бувуна арснаясса хавар кказит­рая ккалаккисса пьесалувасса парча.
Къяннал коллективрал ккаккан бувуна дяъвилия цалва дус­туращал ниттичIан гьан бувсса чагъар лавсун бувкIсса иширая бусласисса пьесалувасса парча.
2-мур ЦIувкIуллал ккаккан бувуна «КIура баллай бия аьрая вирттал» тIисса пьесалувасса парча. Дяъвилия буттал гьан бувсса чагъар ккалай ия школалийн заназисса чIивисса арс.
Яла агьамсса ишну ва кьини ттун чIалай бия пьесардаву гьуртту хъанахъаву дуклаки оьрчIру. Пикри барча, Ххувшаврин хас дурсса байранну, хьунабакьавуртту, цайми тяхъашивуртту жура дуллай буру ялун нанисса никиран Ватан ххира хьуншиврул. Уттисса, жагьилсса кулпатирттавугу, ппу акъахьурча, хъунмямма, ганал ппу, махъсса гъанчу, чIаххучу, шяравучу дяъвилийн къалавгсса акъа­ссархха. Дяъвилийн къалавгхьурча, къинттуллухсса давурттай, къанаврттай бивкIссар, комсомол бригадартту бувну, къурдарав зий бивкIссар, ляркъумур дяъвилийн тIайла дук­лай.
Ххувшаву му хъинну хъуннасса байранни. Шяраваллаву­сса культуралул зузалтрал, цалва пагьму-гьунар ишла бувну, ккаккан дунни му байрандалул агьамшиву.