Лакку мазрал диктант Москавлив

Сентябрьданул 15-нний Москавлив М. Рудоминол цIа­н­­­ийсса кьатIа­ллил билая­тирттал литературалул биб­лиотекалуву ахттая махъ аьзизсса лакку мазрайсса гъалгъа баллай бия, ччарча хIаятраву, ччарча жанахIраву, ччарчагу библиотекалул хъунмур залдануву. Аьрасатнал хъуншагьрулийсса цIанихсса библиотекалувун лакку мазрайсса диктант чичин чIявусса лак батIлай бушиврия дакI личIинура ххари хъанай дия.

Ва даврил сиптачитал бия кIицI лавгсса библиотека, Аьрасатнал Президентнал Дагъусттаннал Постпредствогу, Дагъусттаннал Халкьуннал парламентрал председательнал хъиривчув ва «Справедливая Россия» фракциялул каялувчи Камил Давдиев. Дагъусттаннал халкьуннал шаэр Расул ХIамзатовлул 100 шинал юбилейран хас дурсса ва мероприятие хIадур дуван кабакьу бувну бия Дагъусттаннал культуралул центрданул ва Мариян Илиясовал цIанийсса «Дараччи» фондрал. Я щунал ябацIанну хIа­дур бувну бия лакрал майдан. Мяйжаннугу, лакрал ужагърайн багьсса кунмасса асар хъанай бия. Укунма тIий бия лагма-ялттумигу.

«На ккавкказуллал музыкалул чIу бавну 2-мур зивулийсса залданува увчIра зучIан. Тарихрал факультетрай дуклай ура 4-мур курсирай. Гьамин, тарихрал кIулшивуртту цIакь дувансса гъирарал гъинттул увцуссара Дагъусттаннайнгу. Ивра Дарбантлив, Сулакьрал каньондалийн, ивра музейрдавун, зул агьалинал культуралул аваданшиврул хIайран увну увкIра Дагъусттанная. УвкIния мукьах дагъусттаннал тарих лахьлансса гъирагу багьунни, дипломрал давугу ва тарихрацIун дархIуну чичин ччай ура, зул аьдатирттая, багьу-бизулия ккалай ура, «фронтовой хинкал» канай ура», – тIий ия аьрайн гьавккуригу ккаккан буллай студент Юрий Ломов.

Аьрайн гьавккурттайну ва цаймигу лакку дукрардайну ялун бувкIцири хъамалу буллай бия волонтёртал. Уздансса лакку душваврал ичIура хIадур дурну, цумунил ци дукра дуванссарив икьрал дурну ларсун бувкIсса дукрардал столлу бувцIуну бия. Арулва журасса буркив, бувцIу ххункIру, кIюлаччатI, лакку ххункI, аьрайн гьавккури, бакъухъ, хIатта дукьрахIан ва щайинигума. Шиккува миллатрал лаххиялувусса аьнтIикIахъул лакку гьавккури буллалисса мастер-класс ккаккан буллай бия, мукунма ппалул жуларду дуллалисса мастер-классгу бия. Вайгу, волонтерталгу бия Лакрал жагьилтурал ккурандалул вакилтал. Шиккува кIицI лаганна библиотекалул зузалтгу, Юрий Ломов кунма, кIулшивурттал хъирив библиотекалувун бувкIсса цайми-цаймигу аглан хъанай, тамаша буллай, цIухху-бусу буллай бивкIшиву. Лакрал миллатрал тарихрая, багьу-бизулия, культуралия, аьдатирттая бусласимуних гъирарай вичIи дирхьуну бивкIшивугу. Экьи най бия аслийсса лакку макьаннайсса балайрду. Итталун дагьлай дия лакрал чичултрал ва шаэртурал суратру дусса исвагьисса стенд. Ххуйсса типографиялий дурсса.

Мероприятие дачин дурну бия «Дагестан» ГТРК-лул лакрал редакциялул хъунмур редактор, Дагъусттаннал культуралул лайкь хьусса зузала Тамара Закарьяева. Ванил бувсуна бюхттулсса шаэрнал юбилей лахъа-хъунну кIицI лаглай бушиву Аьрасатнал регионнай ва кьатIаллил билаятирттай, ванал поэзиялул хIакьинусса кьинигу жува циняв цачIун буллай бушиву. Гьамин, диктант чичлачисса кьини Дагъусттаннал халкьуннал Цашиврул кьинилийн тIайла дацIаврилгу байрандалул асарду ххибуллай бушиву дакIурдиву.
БакIрайра ккаккан дурна Расул ХIамзатовлуятусса видеосурат. Хъирив, мероприятиялул дайдихьу дуллалисса ихтилат буллай, Постпредстволул жяматийсса иширтталсса буллалисса отделданул хъунаманал хъиривмур Зоя Хановал дурккуна Постпред Владислав Толстюклул цIания лак барча буллалисса текст.
Камил Давдиевлул цала ихтилатраву кIицI лавгуна Дагъусттанная цаймигу къуллугъчитал бучIан хIадурну бивкIшиву, амма, вай гьантрай республикалийгу агьамсса мероприятияртту дуну, бучIан къавхьушиву. Бувсуна ниттил маз ябаврил масъала лакран личIинува къювусса масъала бушиву.
«Лакку мазрайсса диктантралгу, вава мурадрайсса цайми мероприятияртталгу лакран чара бакъа ниттил маз ябансса чаранну лякъин багьлай бушиву чIалачIи буллалиссар. Ва диктантгу му ххуллийсса чIири-хъунсса давур», – увкуна ванал.

Аьдатрайн бувну, мероприятиялул дайдихьу дурна Шагьимардан Акниевлул макьандалийсса, МухIуттин Чариновлул мукъурттийсса бивкIу бакъасса гимнрая. Шиккува бусанна, диктантрайн бувкIцириннайх бавчIусса исвагьисса блокнотирттай ва диктантрал бланкирттайгу гимнрал текст бивкIшиву. Вара лакку мазрайсса диктантрал логотип дусса ручкардугу сувенирду хIисаврай диктант чирчуну мукьах инсантурачIа риртшиву.

Диктантрал текстну Р. ХIамзатовлул «Ттул Дагъусттан» тIисса луттиравасса чIивисса парча бия. СсяткарначIан ссят дакьин дуван лавгсса халкьуннал шаэр АбутIалиб Гъапуровлун хьусса иширая буслай, ванал мазрал усттаршиву, аькьилшиву ккаккан дуллалисса. Текст бувккуна цила чIумал Москавлив оьрчIан лакку маз лахьхьин буллай бивкIсса Басират Билаловал. Вагу, Тамара Закарьяевагу, макьалалул авторгу дагъусттаннал филологиялул факультетрал лакрал отделениелул цалчинми выпускницахъулли. Университет къуртал бувну 30-ллийсса шинну ларгун мукьах, вайннунгу, ттунмагу Москавлив лакку мазрал диктантраха уртакьну зун багьавугу аьжаивну тIайла бавцIусса иширан ккалли буллай бура.

БавтIцири барча буллалисса ихтилатру бувна Дагъусттаннал культуралул центрданул президент Арсен ХIусайновлул, вава центрданул Президиумрал член, «Дараччилул» Москавлиймур филиалданул хъунмур, жяматийсса ишккакку Мариян Кьаландаровал, хасну ва мероприятиялий гьуртту хьун Дагъусттанная бувкIсса, Мариян Илиясовал цIанийсса «Дараччи» фондрал президент, Дагъусттаннал Культуралул министерстволул Жяматийсса советрал вакил Гульшан Хасаевал, техникалул элмурдал доктор, профессор, Дунияллул халкьуннал дянивсса Информатизациялул академиялул член, дунияллул информациологтурал энциклопедиялувун агьсса АьбдурахIман Халиловлул, профессор, шаэр, публицист, Дагъусттаннал паччахIлугърал технический университетрал кьатIаллил билаятирттал мазурдил кафедралул хъунмур Жанна Абуевал. Гульшан Хасаевал аьнтIикIасса чалагъай пишкаш дурна гьар мудангу лакку мазрайсса диктант лавайсса даражалий тIайла дуккан биялсса захIмат бишайсса Басират Билаловангу, гьашину юбилей дунутIий барча буллай, Жанна Абуевангу.

Ванилгу цилва шеърирдал луттирду пишкаш бувна Москавуллал вузирдаву хьхьичIунну ккалаккисса студентътуран: Сеченовлул цIанийсса Медициналул цалчинмур университетрал (МГМУ) студенткахъан Жабират Хасаеван ва Лейла Маммаеван, Архитектуралул институт (МАРХИ) къуртал буллалисса Алина Бугунаеван, Бауманнул цIанийсса МГТУ-рал студент Вали МахIаммадовлун, Пироговлул цIанийсса Медициналул университетрал (РНИМУ) выпускница, Боткиннул азарханалул хIакин-ординатор Шуаьнат Авкаеван. Вай студентътуралгу бакIра-бакIрах бувсуна цайнма мероприятиялул биян буллалисса асардая, цивппа, ххуйсса пишакарталгу хьуну, республикалийн занахьун ччай бушиврия. Хъуннасса ххаришиву дия ва мероприятиялий чIявусса итххявхсса студентътал гьуртту хъанай бушиврия. Культуралулмур бутIагу ярг буллалисса программа дия студентътурал. Москавуллал жагьилтурал ккурандалул ккаккан бувна цIуну дунияллийн увксса чIивитIун цIа дизаврил «Буттахъал аьдатру». Ванил сценарийгу чирчуну дия жагьилтуран лакку маз лахьхьин буллалисса шаэр Ххадижат ЦIаххаевал, сценагу ванил цила каялувшиврийну хIадур бувну бия.

Студентътурал усттарну дурккуна Расул ХIамзатовлул оьрус мазрайсса назмурдугу. Шаэрнал назмурду дурккуна мюрщиминналгу: Диана ва Камал Билаловхъал, Амина ХIусайновал. Аслийсса лакку балайрдах мякь бувксса агьлу ххари бувна ххуй-ххуйсса балайрдайну мероприятие дачин дурсса Тамара Закарьявал цилвагу, Дагъусттаннал лайкь хьусса балайчи Загьидат Муслимовалгу, Москавлив мина дирхьусса ПатIима Аьбдуллаевалгу (Фатима Лакия). Кьурукьирттахасса машгьурсса балай увкуна РУДН-рал студентка Аьйшат Гаминовал. Лакрал къавтIавуртту ккаккан дурна «Рассвет» тIисса къавтIаврил ансамбльданул (худрук ПатIимат ХIайбуллаева). Ахирданий Аьрасатнал Президентнал Дагъусттаннал Постпред В. Толстюклул ва чил билаятирттал литературалул библиотекалул (ФГБУК) гендиректор П. Кузьминнул цIаниятусса Барчаллагьрал дипломру буллуна Тамара Закарьяеван, Басират Билалован, Загьидат Муслимован ва Ххадижат ЦIаххаеван. Вай циняв сахIналий ссайгъатругу буллуну барча бувна Тула шагьрулия бувкIсса хIакин, «Дараччилул» активистка, сахаватсса дакIнил заллу Зарема Аьлиевал.

Лакку мазрайсса диктант чичлачисса залдануву ва кьини гьануми ихтилатру бия мяъналул куртIшиврул, пасихIшиврул даража лахъшиврул, биян буллалисса асардал даража ягиншиврул чулуха багьа бищун къашайсса Расул ХIамзатовлул поэзиялул жулва оьрчIангу, оьрчIал наслулунгу цимирагу ттуршра шинай Ватандалух, ниттих, ниттил мазрах, хъамитайпалух хIакьсса ччаву дувангу, дусшиву дувангу, дуруччингу, хъамаллураха хIурмат бувангу лахьхьин буллантIиссар тIисса.
Къуртал дуванна макьала нава диктантрайсса ихтилат къуртал бувсса ххуттардийну: «Ва кIанай жува, Расул ХIамзатовлул творчестволул мяъданналувун бувххун, лакку мазрай диктант чичлай бушиву лакку маз дунияллий сагъну бушиврул лишанни. Лакку мазрал оьрму лахъи баннав!»

ПатIимат Рамазанова