Зу мудангу дакIний личIантIиссару

Щайх Казимов

Буттал КIанттул цIанийсса Хъунмасса дяъви байбивхьусса цалчинсса гьантрай хушрай дяъвилийн лавгсса къучагътуравасса цану хьуссар жул Хъусращиял шяравасса Казимов Щайх Ибавдуллагьлул арс. Акъахьунссар Хъун дяъвилул щавщи биян къабувсса цуя ца инсан. Зана хьуминнавугу нажагьсса бивкIссар сагъ-саламатну, цIуллу-сагъну бувкIсса. БурхIавун кьувтIусса снайпернал ккуллалущал бусса оьрмулий зий-занай, ялапар хъанай ивкIссар Щайхгу.

Дахьва дяъви байбивхьусса шинал ва 17 шиннагу хьун дурасса чIава жагьил ивкIссар. 1942 шинал ванал бутта увцуну ивкIун ур аьралуннаву къуллугъ буллан. Ванангу багьну бур бутталми къайгъурдугу хъачIунттайн ласун. Ччясса оьрмулий кIул хьуну бур ванан захIматрал ва ччатIул кьадру. Дяъвилийн гьаннингу ва ивкIун ур шяраву хъинну хьхьичIун ливчусса, гьарца ишираву итххявхсса жагьил. Зий ивкIун ур Комсомол организациялул секретарьну.

[dropcap]О[/dropcap]ьрмулул чIивисса ушиву хIисавравун лавсун, Щайх тIайла увккун ур захIматрал армиялийн къанавртту дуклан. Ванащал Ленинкантлив ва Къапчигъайлив къанавртту дуклай бивкIсса Хъусращиял шяравасса 70-нния ливчусса инсантуращал бивкIун бур ванал ссу Кабиратгу.
Ца барз къанавртту дуклайгу бувну, увцуну ур Щайх Горы тIисса Гуржиял шагьрулий аьралуннаву къуллугъ буллан. Сталиннул Ватандалий аьралуннаву къуллугъ буллан цанма кьисмат хьуну тIий пахру бивкIун бур ванан ва ванащалсса гьалмахтуран. Тикку ванал ряхва барз бувну бур дяъвилул дарсру лахьлай. Яла гьан увну ур Смоленскалул чулухуннайсса талатаврил ххуллийн. Калугалия байбивхьуну, 18 гьантта хьуну бур вайннал Смоленск душманная буручлачисса талатаврий. Щайх станковый пулеметчикну ивкIун ур. Пулемет цуппагу бивкIун бур хъинну тIитIин, лакьин захIматсса кьункьула дусса, зузи бангу усттаршиву аьркинсса. Пулемет тапшур бансса аьраличугу цинявннал дянива язи угьайсса ивкIун ур. Дяъвилиясса документирттайгу бур «Рядовой пулеметчик 44 стрелкого полка Казимов Щайх Ибадуллахович» тIий чивчуну. Шиккусса талатавриву Щайхлущал архIал бивкIссар буттал шяравасса ва чIаравсса Ккуллал шяравасса хъин-хъинсса гьалмахтал.

Дяъвилул тарихравугу Смоленскаллал талатаву хьуссар ца яла оьмур ва къизгъинмур. Ванал чIявуми ватанлувтуран нясив хьуну бакъар та цIарава зана хьун. Та талатаврища ххассал хьунсса умуд бакъа, кувннал кувннайн цалва оьрчIру, кулпатру аманат буллай бикIайсса бивкIун бур. Сталиннул амру бивкIун бур кIюрххилнин Смоленск ласунсса. Щайхгу, мунал гьалмахталгу, пулеметгу ххюрхху бувну, окопру дуклай, хIаллих хьхьичIунмай хъанай бивкIун бур. 150 метралий ишан ларсун, душманнайн пулемет тIайла бувну бунува, снайпернал ккулла щуну щаву дирну дур ванайн. Щаву дирсса Щайхгу усса кIанай кьаивтун, ванал гьалмахтал бацIаву дакъа, талансса амру бувну, бачин бувну бур. Щинал дурцIусса къувилувун агьсса Щайх, изан къабюхълай, кIива гьантлий рухI-ссихI дакъа, щинкIуй хIисав къахъанай ливчIун ур.

[dropcap]Ш[/dropcap]амилчинмур кьини ванал чIарах ярагъ лавсун нанисса пургъунчинан хIисав хьуну, увцуну ивкIун ур Калугалийсса сортировочнайлийн, миччагу Пензеннал областьрайсса госпитальданийн хъин хъанан тIайла увккун ур. Циняв гьалмахтал хъин хьуну итабакьлай, ва тIурча, кIиавхIуну, зананагу къахъанай, къювурдай ивкIун ур. Ванал хIалкьазия бувчIусса гьалмахчунал госпитальданул начальникначIан ванал тагьардания чивчуну бур. Мунал ххал уллай, чурххаву мах душиву тасттикь хьуну бур. Мукун, кIусса щаву дирсса кIул шайхту, Щайх тIайла увккун ур Москавуллал М.Горькийл цIанийсса Граждан госпитальданийн. Тикку хъин хъанай хьуну бур 6 барз. ХIакинтурал ванал бурхIава ккулла буккансса операция буван бакIрайн къалавсун бур. Нигьа буслай бивкIун бур чIявусса туннурду бусса кIанттайн кьувтIусса ккулла буккан. Цалчинмур инвалидшиврул чагъарданущал шавай тIайла увккун ур.

Къаххирая Щайхлун дяъвилий дурсса чувшивурттая пахру-ххаралий буслан. Къучагъшиву ккаккан даврихлу му лайкь хьуну ур тамансса наградарттан: 1-мур даражалул Хъун дяъвилул ордендалун ва цаймигу чIярусса медальлан.
Дяъвилия увкIун махъгу захIмат буллай аьдат хьусса Щайх зукъазий ацIан шайсса инсан акъая. Тамансса шиннардий уссия колхозраву учетчикну, ревизорну, агрономну, шяраваллил советрал секретарьну, председательну. Казбековлул цIанийсса колхозраву хьун дурсса ккаккиярттахлу лайкь хьуссия ДАССР-данул Президиумрал чулухасса «Отличник садоводства и виноградарства» тIисса бусрав­сса цIанин.