Аьрасатнал Президентнал Федерал Собраниялийнсса Рисала

Владимир Путин лаивзунни Рисалалущал Федерал Собраниялийн Москавлив, Централ выставкалул «Манеж» залдануву. Рисала дуккаврий гьуртту хьунни Федерациялул Советрал члентал, ПаччахIлугърал Думалул депутатътал, ХIукуматрал члентал, Конституциялул ва Верховный судирттал каялувчитал, губернатортал ва цаймигу.
Владимир Путиннул тIиму­нийну, Рисала хас дурну дур хъунмурчIин виваллил масъаларттан: цIуллушиву дуруччаврин, социал политикалун, экономикалун.
ПаччахIлугърал каялувчи айивхьунни дукIу сукку хьусса коронавирусрал инфекциялул иширттая.

– Эпидемия сукку хьусса чIумал инсанталгу, обществагу, паччахIлугъгу къуццу тIий дия жаваблувну, циняв цачIун хьуну. Жущава бювхъуна давуртту дачин дуван хьхьичIун буклай. Азарханардай дузал бувну бивкIссар 280 азарва тах, къашайшалт кьамул баншиврул. Мунихлу на зухь хъунмасса барчаллагь тIий ура, – кунни В. Путиннул.
ПаччахIлугърал каялувчинал тIимунийну, Аьрасатнал халкь ябаву, буруччаву хъанай дур яла лараймур национал приоритетну. Му ккаккан бувну буссар цIу буккан бувсса Конституциялий. Жула стратегияну хъанахъи­ссар цIунилгу агьалинал аьдад ххи хьун даву, 2030 шиналнин Аьра­сатнаву дянивну лавсун оьрмулул лахъшиву диян аьркинссар 78 шинайнин.
Хъуннасса мяъна дусса ишну Путиннул кIицI бунни вакцина баву. ХIукуматрахь, Минздраврахь тавакъю бунни му масъалалуха зун, агьалинайн лаивзунни прививкартту дуван.
Миккува ванал баян бунни яла гъансса 3 шинал дянив шяраваллил кIанттурдайн тIайла буккантIий бушиву цIусса 5 азарва анаварсса кумаграл машина.

– ЦIанасса ппурттуву жунма чIалай бур багьри лахъ хъанай бушиву. Му тагьардануву ХIукуматрал хьхьичIсса масъалану хъанахъиссар багьри лахъ шаврил хьхьичIалу цила сантирай кьукьаву, рынокрал мухIлухIин ишла дурну.
Мукунма ца яла хьхьичIунмур масъалану хъанахъиссар инсантурал дучIия гьарза даву, инфляциялухьхьун мадад къабулланшиврул, –кунни Президентнал.
В.Путиннул ХIукуматрайн тапшур бунни июльданул 1-ннийнин хIадур дуван оьрчI-бакI бусса кулпатирттан кумаг баврил саламатсса система.
Президентнал тIимунийну, ниттихъал капиталданул программа лахъи дуккан дан тIий бур 2026 шинайннин. Утти му ласавансса ихтияр дуллуну дур цалчинмур оьрчI бувну махъ.
ЦIана зузисса федерал программалул лагрулий 2024 шинал ахирданийннин бувантIий бур 1300-ннияр чан бакъасса школартту, 4 шинал мутталий ласунтIий бур 16 азарваксса школалул автобус.
Гьашину школартту къуртал бувсса 60% оьрчIаща бюхъантIий бур буххан вузирдавусса бюджетрал кIанттурдайн. Ялун нани­сса 2 шинал лажиндарай уттигу тIитIинтIий бур 45 азарва бюджетрал кIанттурду. Гьашинуния тинмай Федерациялул субъектирдай сайки 100 вузраву ласлантIий бур 100 млн къуруширттаяргу чIярусса грантру.

– Ларгсса шинал жура чIярусса арцу итадаркьуну диркIссар экономикалун кумагран, бизнесрал каялувчитурал миннуйну бю­хъайссаксса бурувччуну бивкIссар цалва зузалт. Амма, чансса бухьурчангу, чан хьуну бия ишбажаранчитал. Утти ХIукуматрал хьхьичI бивхьуссар масъала – ва шинал ахирданийннин цIу буккан буван захIматрал рынок. ХIукуматрайн тапшур буллай ура ца зурул дянив щаллу дур­сса предложенияртту хьхьичIун ласун чIиримур ва дянивмур ишбажаранчишиврун кумаг баврил ххуллий, – кунни Президентнал.
Путиннул тIимунийну, ца яла хьхьичIунмур мурадну хъанай бур лайкьсса ххуллурду буллалаву ва миннуцIунсса инфраструктурагу агьалинан асар хьунну зузи даву. Аьрасатнал Президентнал хъинну аьщуй-ххуттай авцIусса ихтилат бунни кьатIаллил билаятир­ттащалсса арардал хIакъиравугу.