Дяъви байбишин хьхьичI шинал ГьунчIукьатIрал «ЯтIул ттугълил» цIанийсса колхоз Дагъусттаннай ца яла хьхьичIунмур колхозну диркIун дур. 1940 шинал яттил ккал сайки 20 азаруннийн дир­сса диркIун дур, 

ттизайсса оьллу – 480, мюрш гъаттара – 940, ницру – 260, дучри –  196, ттукри – 200, аьнакIал ферма. Дадакишил даэлий диркIун дур дунгъузирттал фермагу, миккува бивкIун бур лухIитIутIул ва ахъулссаннул багъру, мурчай гьара­хъалу.

Дугьайсса хъуру: 50 гектар шагьнал лачIал, 10 гектар ссуттил лачIал, 10 гектар хъалул, 3 гектар бахчалул. Даэлий яттикъушру бикIайсса бивкIссар: Къарасакъаллай, Айгъурсарайлий, Дянивсарайлий, Жумяъсиннай, Аьликъазгъаннай, Терекрай, Юзбашрай, Щардал хъарахърай, Терекрай ­оьллал фермагу дикIайва ганийн Аьдуллал ферма учайва. Мюрш гъаттаралсса дикIайва Аьликъазгъаннай ва ЦцинтIулий.

Амин Аьбдуллаев
1940 шинал ГьунчIукьатIув оьллал фермарду дия КъалацIа­валлил бакIрацI ва МучIув. Ницал фермарду дия ХIажи Аттал-неххамачIув, Къи­къаву, КъумаххуллуцI, Гумах, ХIашиннул-Къатрай. Ппириву дикIайва ницал мащи.
Таний ГьунчIукьатIув токрай гьарахъалу дикIайва, мунийн «цIарай гьарахъалу» учайва. Амма халкь бикIайва неххай гьарахъ гьарусса иникIма нахIусса дикIай цIараймунилмурнияр тIий.
Бия ГьунчIукьатIув пекарня, хIаммам, молотилка, къама марцI бувай машинартту.

ГаражрачIа, шагьраххуллул лултту чулий, аьнакIал ферма дия, гикку Аьппас икIайва фермалул хъунаману. Шяраву кьуваксса ккурчIа бия, хъуни арамтал бацIайсса.
ГьунчIукьатIрал щалагу Да­гъусттаннай цIанихсса багъру бия, Хинчалов Гъазил хIарачатрайну сакин бувсса Гъазигу, багъманчи хIисаврай, Да­гъусттаннай цалчинсса ЗахIматрал Виричу хьуссар.

Тай шиннардий даэрдая ятту зунттавун бучIаву хъуннасса байран дикIайва. Яттил хьхьичIун буккаву тIий, чIюлугу хьуну, дунал думур ларсун сайки щалва жямат батIайва КIулушав. ОьрчIан чIируннай аьшру дувайва, ссайгъатру булайва ­яттил хьхьичIун бувкIминнангу. Ссуп­рарду тIивтIуну, дуканмур, хIачIанмур дукьрахIан дишайва, ацIнияхъайсса гьант­рай ххуллийх най бивкIсса яттихIухчалтран шадлугъру дайва.
1941 шинал тIурча ялун бивуна оьсса бала, байбивхьуна Герман фашистуращалсса дяъви. Гьантта ляхну щарнил агьлугу, школданул оьрчIругу Карашрал-Гаражрайн буклан бивкIуна — дяъвилийн наними тIайла буклан. Гиккунма бу­ккайва лагмасса цайми щархъал агьлугу, кув чIумал цал архIал бикIайва ххюра-ряхра шяраваллил халкь: ЧIаящиял, Гьуйннал, Муккурдал, Карашрал, Къуруллал, ГьунчIукьатIрал ва КIямашрал. Гай дия хъинну захIматсса, къумасса кьинирду. Цала ласурваврах, бу­ттахъах, уссурваврах, арсурваврах якьаману аьтIисса хъаннил чIурдал Хъуннеххал дара гъав-гъав тIутIи дурну дикIайва.

Гьантта бувккуну, шяраваллу чиваркIуннацIа хъанай дия. БукIлан бивкIуна бивкIурдал чагъарду. Щарнил махIлардай ливтIуминнахсса мяурдал, зумалул чIурду ялу-ялун чIяву хъанан бивкIуна.
Бухлавгуна ГьунчIукьатIув хьхьичIва бивкIсса тяхъашиврул, къурнил даврийн нанисса душварал балайлул чIурду. ОьрчIал тIуркIурдугу баххана хьуна, «казаки и разбойники» «кIялами ва ятIулми» тIисса тIуркIурдайн кIура бавуна. Яттил хьхьичIун лагайсса байраннугу духларгуна. ХьхьичIва кунма, хъатIи байни бувайсса ссувхIатругу
Ларгуна оьсса дяъвилул мукьра шин. Ххит увна аскисса душман. Къазана хьуна та дяъвилия ГьунчIукьатIрал чIявусса арамтал, миннавух щар къадурцусса 57 жагьилгу. Зана хьумигу чIявуми, дяъвилий дир­сса щавурдал, лахъи къалавгун, ахиратрал шайва. Дяъви къуртал хьурчангу, къазана диркIуна ГьунчIукьатIрал шяравун 1940 шинайннин диркIсса аргъ. Бю­хъай ватан дуручлай жанну дуллу­сса жагьилтурал та аргъгу цащалла архIал аьрщаравун ларсун дикIан.