Мяърипатрали жулла сий гьаз дантIисса

ЩиривкIусса мажлисрай мутта бирияйхту на ихтилат бав шяраваллил жяматрангу, цинявппа хъамаллурангу дакIний личIансса ва интнил байран дур­сса СалихI ХIажиевлущал.
— СалихI Гиланиевич, ина ура Москавлив ялапар хъанахъисса инсан. Чари виву буттал шяраваллих­сса мукссара ччаву?
— Буниялагу чIявуми махIаттал хъанан бикIай Москавлив оьрму бутлатисса, нину гуржиял миллатраясса оьрчIаву чари Ккурккуллахсса ччаву тIий. Му ттун оьтту-ттурчIавух, шяраву хъинну бусравсса буттал буттая Кьадинахъал ХIажиная, буттая Гиланиная дирну дур. Махъсса, ми дунияллия гьаннинсса шиннардий, на миннащал яхьанай икIайссияв.
Буттал ппу ХIажи сий дусса, хIурматрайсса адамина ия. Ххуйну дакIнийри нава мунащал Родопский бульварданийн сайрданий уккай­сса чIун. Таний на 9-10 шин хьу­сса оьрчI ияв. Ттатта мудангу уту дурксса, марцIсса гьухъа-хIажакраву икIайва. БакIрай бикIайва шляпа, канихь аьсав. На икIайссияв, тта­тта аьрчча тIий акъанува аьсав циван ласласиссар тIий. Яла бувчIуна, аьсав мунал образрацIун хъинну да­кьлай дия. Родопский бульварданийх нанийни цинявппа скамейкарттай инсантал бикIайва, кув шахматирттай, кув картардай буклай, кувгу жапрай щябивкIун. Жу ккаккайхту, цинявппа бизлай ттаттачIан гъан хъанан бикIайва. Цавайннал ганайн буттауссу ХIажий учайва, цавайннал ХIажи Аьбдуллаевич, цавайнналгу укунма ХIажи учайва. ЧIалай бикIайва, ттаттан цанма хIурмат-иззат буллалаву тIааьнну бушиву. Ттаттал на цащала Ккуркливгу уцайссияв. Га дунияллия лавгун махъ буттал Гиланил уцайвав шяравун. Нину гуржирищар дунугу, ниттингу ххира­ссар Ккурккул. ЧIяруну ттущал шяравун дучIайссия нинугу. Ккурккул ххира къахьунсса, ххуй къабизансса ба­къар. Цурда шяравалу дикIу, щарнил жямат бикIу.
Ттущал Москавлия, дазул кьа­тIатугума цал бунугу шиккун бувкI­сса дустал, цIунилгу бучIан ччай бикIай, буци тIун бикIай. Мунилгу барашинна дуллай бур жула халкьуннал аьчухшиврул, хъамал ххирашиврул, жула улклуя нанисса энергетикалул.
— Хъарас щаврил байран вин хьхьичIра тачIав ккарк­ссияв, бавссияв? Цукун хьур вин му дансса пикри?
— ОьрчIний Ккурклив ккаркссия ттун му байран. ТIайлассар, та чIумал ттун мунил мяъна-мурад къакIула. Утти ттучIара каши шайхту, ттун пикри хьунни ттула бакIрайн лавсун му кIицI лаган.
Мукунсса кашигу, сантгу оьр­мулуву цалли дирияйсса адаминахьхьун.
Ттухьхьунна жула жяматран ци-дунугу мюнпатсса дан сант дирирну дуна, бюхълай буна му байран кIицI дан ччан бивкIунни.
— Ина биялсса бусравсса хъамаллуращал учIайссар тIисса хаварду бия. ЦIа­них­сса спортсментурава ца бувкIри вищал?
— Ттущал Москавлия 50-ксса инсан уссия, ттула дустал, партнертал. Жула байрандалий гьурттушинна дан машгьурсса спортсментал бувцуну увкIунни ттула ссурахъу Камил ХIажиев. Инсантуран ччай бур Ккурклив букIлан. Миннан ххуй дизлай дур жула культура, аьдатру.
Яла-яла, Ккурклия вай Да­гъусттаннаясса пикрирду марх­луцIакул баххана хьуну лагай, личIи-личIисса СМИ-дал хIарачатрайну Да­гъусттанная хIасул хьусса къаххуй­сса пик­рирду ххивуну лагай. Ттун учин ччива жула халкьуннахь, хаснува чиваркIуннахь, жагьилсса никирахь чув бухьурчагу ккаккан дувара зула тарбия, мяърипат, духIидуцин. Мяърипатралли жула сий гьаз дантIисса.
Балики зулагу, зула кулпатралгу намусралшиврий жаваб дулун аьркинсса кIану бухьурча, му чIумал дувара зунна дан багьлагьимур.
Укунмарив, дагъусттанчувнал хасият ккаккан дан аьркинссар ас-намус, хъунанал хIурмат бушиврийну. Вай буттал бутта­хъая дирсса жунна хасъсса хасиятрур. Ми жура ядан аьркинссар.
— Укунсса даражалул мероприятие дан хъунмасса гужгу, харжлугъгу аьркинни. Ва даву дузрайн дуккан дан цу авцIур вил чIарав. Винма ка-кумаг бувсса щил цIарду кIицI давияв?
— Мяйжаннугу, укунсса мероприятияртту дуллалиний, арцу харж даву бакъассагу, чIявусса цаймигу сакиншиннарацIун бавхIусса масъалартту бикIай.
Хъунмасса барчаллагь учин ччива ва байран дуллай даврийну, маслихIатрайну ттула чIарав бавцIусса шяраваллил жяматрахь, Лакрал райондалул бакIчи Юсуп МахIаммадовлухь, ттула буттауссурваврахь ва гъанчунахь. ЛяличIинува кIицI лаган ччива шяраву ялапар хъанахъисса ттула гъанчу Саэд, Мос­кавлия машгьурсса спортсменталгу бувцуну увкIсса ттула ссурахъу Камил.
Барчаллагь учин ччива лахъисса ххуллугу бивтун ттула чIарав бацIан бувкIсса дустурахь. ХIакьину ши­кку буссар шанна пересадкагу дурну Сибирнава бувкIсса инсантал.
Ва на бакIрайн ларсъсса даву лажин кIялану бакIуйн дуккан дан бювхъунни ттула чIарав бацIан бувкIсса агенстволул вакилтурал, Юлия Рахимжановал, жяматращал дахIавуртту дайсса директор Руслан Кебедовлул кумаграйхчIин. Цинявн­нахьвагу дакIнихтуну барчаллагь тIий ура.
— СалихI Гиланиевич, ина тIайлабацIу бусса, махъ нанисса инсан ура. Вила пикрилий, ци аьркинссар мукунсса даражалийн иян – кIулшивуртту ва захIмат ххирашиву ягу аьркинсса чIумал аьркинсса кIанайн тIайла ацIаву?
— ТIайлабацIулун, мяйжаннугу, аьркинсса чIумал аьркинсса кIанайн тIайла ацIаврихь хъунма­сса бияла буссар.
Чара бакъа аьркинссар кIул­шивуртту, ххуйсса тарбия ва захIмат ххирашиву. Жула жагьилтуран чув бухьурчагу гьарица ишираву цала тарбия ккаккан дан аьркинссар. ТачIав хъама битан къабучIиссар барчаллагь, лажинни, цIуллу аннав, хъинну итаннав тIисса духIи-дуциндарал, мяърипатрал даража ккаккан буллалисса махъру. На ххарину икIара жула шяраву ххуйсса тарбиягу, кIулшивурттугу дусса халкь бушиврия.
— Ва байрандалий инара дан дакIний ивкIсса гьарзат дан бювхъурив? Рязину ливчIрав?
— Гьарзат ттунна ччикун хьунни, ттула чIарав бавцIуминнал кумаграцIух. Навагу рязину ура, шяраваллил жямат ва хъамалгу рязину бухьунссар тIий ура.
— Уттигъанну Къалмукьнаву Дагъусттаннал спортсменнащал хьусса иширал инсантуравун аваза бувтунни. Ци учинна му иширал хIакъираву? Цукун­сса насихIат бавияв жула жагьилтурахь?
— Гьар мудангу нава тIутIимур уттигу тикрал банна. Щалва иш тарбия дакъашиврувур. Мунилли жунна гьар кIанай къак-щукшивуртту дуллалисса. Ххирасса да­гъусттанлувтал! Ислам – му дакьаву ларсун нанисса, цамур диндалул хIурмат бусса динни. Цайми оькки буллай, кьюкьин буллай, жува гьаз къашайссару, хаснува диндалуцIун бавхIусса иширттаву. Ва иш жунма дарсну хьун аьркинссар.
Цал ххишалану уздансса, ххаллилсса Дагъусттаннал халкьуннайн вахIшитал учинсса иш хьунни, хIатта жула инсантал Ккав­кказнаву кIулшивурттал даража яла бюхттулми бунугу.
— Иш бавчусса, махъ нани­сса инсантурачIан кумаг чIа тIий букIлакIимигу чан къашай. Мукун бувкIсса инсантал ина цукун кьамул бара?
Мяйжаннугу, бучIай ттучIангу кумаг бува тIисса инсантал. Нава цайминнан кумаг бансса каши дуну ушиврия на рязину ура. ТтучIанма кумаг бува тIий бувкIсса инсантуран ка-кумаг бансса, миннал ма­съалартту щаллу бансса каши уттиния тихуннайгу чIярусса шиннардий дуну ччива ттучIара. Мукун букIлакIисса инсанталгу ттун тачIав чIяву къашай, кумаг тIурча щин бан бурив му ттула иш бур.
— Барчаллагь СалихI Гиланиевич, каши дунува, бюхълайна личIаннав.
Ихтилат бувссар
Андриана Аьбдуллаевал