Цумур квартира машан лавсун хъинссар?

49_10Инсаннал оьрмулуву агьамсса кIану бугьлай бур яхъанахъисса къатлул. Му ялувсса магъи дакъагу, рувхIанийсса кюру хъанай бур. ХIат-хIисав дакъасса стройкарду дур цIана шагьрурдай. Цавай бур совет заманнай дурсса къатри дунияллул стандартирттал тIалавшиндарайн бувну цIакьну дурсса къатрир тIий, цавайгу – цIуну дуллалими, яъни новостройкардавусса къатри, къулайсса дур гьарца чулуха тIий. Гьаркаснал цанна къулаймур вариант язи дугьанссар. Му ишираву жунма аьркинмур – так маслихIатрур. Жуярва зат кIулнал, му даврил мухIлу-хIин кIулнал маслихIатрур. Буккултрангу кумаг хьунссар тIисса мурадрай, на хьунабавкьура «Забида» тIисса къатри дахху-ласу дуллалисса агентствалул хъунмур Забида Аьбдуллаеващал. Мунил идара дур МахIачкъалалив, Казбековлул цIанийсса кIичIираву. ООО «ZABIDA» КОЛЛЕГИЯ РИЕЛТОРОВ, ул. Казбекова, 161 е.
Цалчинмур ЦIувкIратусса Оьмаев МахIаммадлул ва Тамарал душ Забидал агентство шагьрулий машгьурну дур. Му тIайлабацIулучIансса ххуллия ва жунма цинявннан кIулну хъинсса масъаларттаяр Забидащалсса ихтилат.

— Забидай, буси агентство хIасул дуваннин ци кIулну бикIан аьркинссарив, цукунсса кIулшивуртту ди­кIан аьркинссарив.
— ХьхьичIва-хьхьичI аьркинмур, агьаммур – му давриха зунсса гъира бикIан аьркинссар. Ттун хъинну ххирар ттулла даву. Инсаннал мурад дузрайн буккан буван кумаг буллалисса даву дур. Кабакьин бюхъаврия ххаришиву, рязийшиву дикIай дакIниву. Жувагу рязийну, жучIана увкIмагу ххарину жучIатува лагавур мурад. Ххуйну зий бухьунссару. Жуйн буккайми чан къашай, жугу анавар буккару квартиралух луглагисса инсаннал къайгъурду жуйнма ласун. Дувару икьрал, лякъару инсаннан ччикунсса квартира, мури жул даву.
— Му давриха зуннин ина чув зий буссияв, ци дур­ккуссар ина?
— На 1996 шинал къуртал бувссар Санкт-Петербургуллал Финансирдал ва экономикалул колледж, му къуртал байхту Къазахъисттаннайн, Актау шагьрулийн, лавгра зун. Цаппара шиннардива зана хьура Дагъусттаннайн, заочнайну дуклан бувхра А. И. Герценнул цIанийсса Аьрасатнал паччахIлугърал педагогикалул университетрал национал экономикалул факультетрайн. 2001 шинал зун бивкIра недвижимостьрал агентствалий.
— Забидай, вил му сфералуву зий биялсса опыт бур. Агьали новостройкардаву машан лавсун хъиннивав квартира ягу циняв коммуникациярдал дузалсса, ччянира дурсса къатраву лавсун хъиннивав тIий ташвишну бикIай. Ттизаманнул кьяйдалий дуллалисса къатри хъинну анаварну, ччи-ччикун дуллалисса къатрир тIисса тIардалгу нигь дутай агьалинавун. Вил маслихIат?
— Микку цимурца хIисавравун ласун аьркинни. Къулайшивур­тту ва дайшишрурду. Плюсру ва минусру. РиелтортурачIа ишласса терминнайн бувну, кIива бутIуйх дачIайссар къатри: первичное жилье ва вторичное. Первичное хъанай дур цIусса, дахьра дурну къуртал дурми. Вторичное – цама залуннаща машан ласайми, инсантал яхъанай бивкIми. Цама залуннаща квартира машан ласласийни жиплий къия ххишалану хьунтIиссар, амма къатта чIумуй бувну къуртал бавивав, та къуртал буванавав тIисса нигь къадикIантIиссар. Хаснува лаякъатрай яхъанахъиминнан къулайри хIадурнасса къатри машан ласаву. Новостройкардах ялугьлагьаву ккаккан дурсса чIумуяр лахъи лаглагисса ишру цикссагу тикрал шай. Вторичный рынокрай квартира машан ласайни, чара бакъа хъинну хъирив лавну квартиралул документру ххал бигьин аьркин­ссар. Мунийн юридическая проверка учайссар. Квартира машан лавсун мукьах, мунил цамагу заллу ивкIшиву тасттикь буллалисса документру ялун къаличин. Мукунсса гъургъазардугу шай, заллухъру кIия-шама буна, хасъсса документругу хIадур бувну, ца залуннал бавххусса. Новостройкалуву ласурчарив, къат­ри дурну къуртал даннин ялугьлан багьай. ЦIусса квартиралувун бивзун мукьахгу зун багьантIиссар ремонт дуллалисса чIаххурал подъездраву кьадиртсса мусорданух ссавурданий буруглангу, перфораторданул гъургъулул чIунийн вардиш хъанангу. Лухха-ххиттуву яхI бан багьантIиссар цIубутIуй. Новостройкалуву ласаврийну муштаринал духхинтIиссар, гьай-гьай. Къатри дурну къуртал дайхту, мивусса квартирардал багьри гьаз шай 30-40 процентрал. Так къатри дурну къуртал даннингу биялсса яхI бан багьай. Ца корпус буван кIира-шанна шин лагай. БикIай котловандалул стадиялийва, яъни гьанурду буклай байбишайхтува взнос дуллуну, яла застройщикнан стройка дацIан дан багьну, ягу цамур багьана-сававну застройщикнащал аьлагъужа хъанахъиссагу.
— Цукунни кIул бувантIисса цума застройщикнайн вихшала дан бучIиссарив?
— Застройщикнайн вихшала даннин, цал компаниялул репутация цукунсса дурив кIул дуван аьркинссар, цими шинай къатри дуллай зий буссарив, цукунсса проектру дурну дурив. Объектрал хIакъиравусса документру квартирарду ласун ччиминнан ккаккан буваван буржлувссар компания. Амма эцIа миккурхха бусса, ми документирттал хIалкьазия кIулну къадикIай агьалинан. Цукунми документру тIайлассарив, цуку-цукунсса идарарттал цIакь бувсса документру бикIан аьркинссарив. Риелтерская компаниялийн буккайссагу застройщикнал документирттал юридическая экспертиза бувара тIийри. ЦIанакул инсантуран ччан бикIай, харж дан багьлагьисса арцугу харж дурну, строительная компаниярдал документру низамрай буссарив хъинну хъирив лавну кIул буван. Му миннал ихтиярди. Ихтилат къачансса арцуя бухьувкун, хъяврин хьун къабацIан, аварасса иширттахьхьун къабагьан мугъаятну бикIангу аьркинни.
— Агьали, хъунмурчIин, новостройкардаву ласлай бур квартирарду, мукун нигь рутан кунмасса кIанттурду бухьурчагу.
— Гьай-гьай, новостройкардавусса квартирардал планировкарду къулайсса дур, залуннаща цанна ччикунсса дизайнгу дан бюхълай бур, ччимур къатта лахъи-кутIа бувангу. Духмур фондрал дурми къатраву чIири-кьирисса перепланировка дуварча дакъасса, учиннуча, ччан ччикун тIитIин буван куннасса шартIру къадикIай. ЦIанакул хъунисса кухнярду, хъамал кьамул бай къатри буллай бур, кIи-кIива санузеллу бур. Ва ялагу, новостройкардаву цимурца цIусса дур: турбарду, ттукIрал ххаллу, лифт. Мадарасса шиннардий цичIав цIудуккан, дакьин дан къабагьнува яхьунмагу хъанай бур. Амма каркасраву ремонт дувангу чIярусса арцу харж дан багьлай бур, усттартурангу, стройматериалданухгу. БикIай квартирарду ремонтран чIярусса арцу харж дурну, яла бачIи багьлуйвагу баххан къахъанахъисса. Ххирасса ремонт ччиссагу бур, ремонтрал бала бакъа, яхьунсса къатта ласун хьуния тIутIиссагу. Гьар­манал цалла кашилух, жиплих бурувгун ласунссар квартира. Жу так миннал мурадри бартбигьайсса. Цуманан цукунсса, ссансса квартира ччай буссарив кIул бувну, мунан ччикунсса квартира лякъинни кумаг бувайсса. На мудан ттучIанма бувкIцириннахь тIун бикIара: цIусса квартира – зу луглай лявкъумурди! Новостройкалуву машан лавсъсса бикIу, залуннаща машан лавсъсса бикIу, инара утти квартиралул заллу, му вин цIусса квартирар ци чулийгу хъанахъисса.
— Зун каши думиннан квар­тира лякъин бигьану бикIайхьунссар.
— Жу каши дунайх, дакъанайх къабачIару муштаритал. Инсантал вихшалдарай жучIанма бувкIукун, миннал хIурмат бангу, миннал тIалавшиннардал хIурмат бавугур жул даву. ХIарачатрай буру жулла агентствалул цIа марцIну ядуван, жучIанма бучIайми жучIатува рязийну тIайла буккаван. На бакIрайвагу кIицI лагав, ттигу тик­рал буванна: жун ххирар инсантуран кумаг буллалисса жулла даву. Ххирар халкь ххари буллалисса даву дуну тIий.
Ихтилат бувссар
ПатIимат Рамазановал