Рамазан АьбдуллатIипов: «Шяраваллил хозяйство лядуккан даву – му стратегиялул проектри»

lsf_18Мартрал 31-нний Къизлардал райондалул Аверьяновка шяраву хьунни Дагъусттаннал хъузалтрал 2-мур форум «Зов родной земли». Мунил сиптачи хьунни Дагъусттаннал БакIчи Рамазан АьбдуллатIипов.

Пленарсса заседаниялий ккаккан дунни Дагъусттаннал АПК-рал тагьардания бусласисса кино. Республикалул шяраваллил хозяйствалул ласайсса дур сайки 20% валовый региональный продуктрал, зий ур 285 азара инсан. Аьрасатнал шяраваллил хозяйствалул лагрулуву Дагъусттанналмур бутIа бур 2,1%, билаятрал 85 региондалуву республикалул бугьлай бур 19-мур кIану. Республикалул ласлай бур сайки 8% ахънилссаннул, 30% къюмайтIутIул, республикалий бур Аьрасатнал яттил 20%-яргу ххишаласса. Ларгсса шинал республикалул шяраваллил хозяйствалул валовый продукциялул лагру (бакIлахъиялул) 86 млрд. къуруширттаяр ххишаласса хьуну дур. Лябуккулул бущи хьуну бур 108, 7% (2013 шинал – 105,8%).
Форум тIитIлай, Дагъусттаннал БакIчинал увкунни: «ЧIун дуркIунни жулла аьрщарай дузалшинналул давуртту дуллансса, жува бугьарассагу, жаваблувссагу бикIаншиврул, жулва иширттахлу, жура дуллалимунихлу, жулла Ватандалул ялун бучIанмунихлу жаваб дулун шайсса инсантуран ккаллину бикIаншиврул, 100 азаруннияр ххишаласса гектарду гъай чайсса аьрщарал Дагъусттаннай ургала акъа кьариртун дия. ЦIана жу гьарза дарду дугьайсса аьрщив».
Хъузалтран паччахIлугърал чулухасса кумаграя буслай, Республикалул каялувчинал кIицI бунни му кумагран ккаккан дурсса 2 млрд. ва 600 азарда къуруш муданна диллай дакъашиву аьркинсса кIанттурдайн. «Жу сакин банну ДР-лул БакIчиначIа АПК лябуккан баврил Совет, хасну ми масъаларттаха зун», — увкунни Рамазан АьбдуллатIиповлул.
Ганал, мукунма, бувсунни шяраваллил хозяйствалул бутIуву дуллан аьркинсса агьамсса давурттаятугу. Масалдаран, бюхъайссар шяраваллил хозяйствалул бакIлахъиялул страхование гьарта-гьарза дуван бюджетрал арцурду ишла давриясса мюнпат ххи баврийну. Мунияр ххишалагу, региондалий аьркинссар АьФ-лул Земельный Кодексрал положенияртту дузрайн буккан буллай байбишин ва закондалийн чул бивщуну цIакь дуван аьрщарал заллушиврул ихтияр (право собственности на землю). Дагъусттаннал БакIчинал пикрилий, аьрщарай мюнпатну зузисса заллу акъассаксса, отраслилул масъалартту щаллу бан къахьунссар.
ДР-лул Халкьуннал Мажлисрал Председательнал 1-ма хъиривчу Юрий Левицкийл бувсунни Хизри Шихсяидовлул каялувшиврулу республикалул депутатътурал контрольданийн лавсун бушиву къюмайтIутIи бугьаврил масъалартту ва махъсса 2 шинай му бутIуву тамансса дахханашивугу хьуну душиву.
Дагъусттаннал шяраваллил хозяйствалул тагьардания ва ялун дучIансса чIумуву дан-дитанмунил хIакъираву бувсунни ДР-лул ХIукуматрал Председательнал хъиривчу Шарип Шариповлул. Ганал бувсунни 2014 шинал аграрний сектордануву хьусса хъинчулийсса дахханашивурттая, «Эффективный АПК» приоритетсса проект дузрайн дуккан даврил хIалкьазиялия, импортозамещениялул иширттая.
Рамазан АьбдуллатIиповлул хъунмур проблеману ккаккан бунни аьрщарал луртанну мюнпатну ишла къадуллалаву. Микку дагъусттаннал хIукумат координаторну хьун аьркинссар му бутIуву. МуницIун бавхIуну вице-премьер Шарип Шариповлуйн, Шяраваллил хозяйствалул, ПаччахIлугърал хъуслил управлениялул министерстварттайн тапшур бунни 3 зурул дянив ми давурттал мухIлухIин ккаккан дан, миннущал муниципалитетирттал бакIчиталгу кIул бан, биттур баврил ялувбацIавугу дан.
Ххалбигьлагьисса масъаларттал хIакъираву ихтилатру бунни ДР-лул паччахIлугърал хъуслил управлениялул министр Имран ХIусайновлул, Къизлардал райондалул бакIчи Андрей Виноградовлул, ДР-лул шяраваллил хозяйствалул министр Баттал Батталовлул, цаппара хозяйстварттал каялувчитурал.
Заседаниялул ахирданий Дагъусттаннал БакIчинал паччахIлугърал наградартту дуллунни АПК-лул бутIуву хьхьичIунну зузиминнан.