Таниннував жу укун бикIантIисса

gor_12Ларгсса шинал Ахъушиял райондалий Щукьттиял шяраваллил чIарав бюхттулсса мурлу багьну хъунмасса бала хьуссия.
КIа райондалийсса жула лакрал щархъал – Бархъаллал, ЦIуликъяннал, Хъюллал – халкьуннан, цIусса ххуллу баннин, цалла шяраваллавун ЦIахъарахчIин занан багьлай бия. Му ххуллугу жапасса бур тIийнма бия кIай шяраваллал агьлу.

Андриана Аьбдуллаева
Мурлу багьсса кIанттурдая арх бакъа буллай байбивхьуну буссия цIусса ххуллу. ЩириркIуну дуссия даву. Амма му даву дузрайн къадурккунни, ххуллу къуртал къабувнува ливчIунни.
Му ххуллу бацIан бавриягу, лакрал шяраваллал агьалинах райондалул хъуниминнал къулагъас чан дуллалавриягу чивчуну бия ЦIуликъяннал шяравасса Аьшуралав Ялдаровлуя редакциялийн бувкIсса чагъарунний. «Жухсса къулагъас чансса дур» тIисса му чагъар жу бивщуссия «Илчи» кказитрал 10-мур номерданий («Илчи» №10 14 март 2014 шин. лаж. 5). Уттигъаннугу кIа къуртал къабув­сса ххуллий хъанахъисса балардал аьраттал уккан увсса Аьшуралав цIунилгу жучIан оьвтIий, цалла къюву-буруккин буслай ур.
— Цайми хIукуматирттай агьалинан чIири-хъунсса нигьачIаву дусса ххуллурду, объектру гацIана лавкьуну, анаварсса бущилий цIудуккан дурну, дакьин дурну дацIан дай инсантуран бала-апатI къахьун.
ЖучIава ци духьурчагу дуллай буссару учин дуллай байбишай, дайдирхьуну, къуртал къадурну, кьаритай. Бакъа тIий жулва къуллугъчитал агьалинай дакI цIий, миннал къайгъурдай. Ссавур духларгун агьали сукку хьурча, къачагътал тIий, ми цивппа оькки бувну кьабитлай бур. Ахъушиял даралуву мурлу левкьун, кIа бала хьуну махъвагу бакIрай бавцIуну бакъар.
ЦIубутIуй, цIусса ххуллу бан тIий, хъунмасса гьавасращал суккугу хьуну, утти кIа ххуллу щаллу къабувну кьабивтунни, арцу итадакьлай бакъар тIий. Ттун къакIулли итадаркьусса арцу тIайлану, аьркиннийн харж къадурссарив ягу ми мяйжаннугу итакъадаркьуссарив. Амма буллай байбивхьусса ххуллул тагьар ххуйну дакъар. ЗахIматну дур кIа ххуллийх гьан багьлагьисса лакрал – Бархъа-Хъюллал, ЦIуликъяннал жяматрал – иш-тагьар. Гъараллу лачIлачIисса чIумал, нигьачIаву дуну, кIичча цукунчIав занан бюхълай бакъар. Уттинин ва ххуллий кIива машина ахьния багьунни, цанниву кIия, цанниву шама инсан усса. Вайннава ца ивкIунни, кIия азарханардайн увцунни. КIинттул марххала буллалисса чIумал шичча зананмагу къахьунссар. Ххуллу хъя-хъа куну, хъуннасса нигьачIаву дуну бур. Хъирив уккайсса акъар.
Шяраваллал, райондалул администрациярду яругу, кьацIругу лавкьуну бур, цайнма цичIав къабагьлагьисса кунма.
Къуллугъчитал, депутатътал циванни агьалинал багьу-бизулия къатIутIисса, миннан шяраваллаву бацIан цахъирагу шартIру дузал къадуллалисса. Мунияту шяраваллал агьлу шяраваллава ливхъун най бур. Махъсса шиннардий чIявусса кулпатру шагьрурдайн бивзунни. Жува буру яла шяраваллу дачIра дурккун нанаврия тIий. Шяраву агьали бацIансса чаран ляхълай бакъар къуллугъчитал. Агьалинал буруккинттайн яржа биллай бакъар вайннал цахава зий.
Ци дикIантIиссар кIинттул кIа ххуллийх занан багьлагьисса жул халкьуннал тагьар. Тари ххуллу бувну къуртал бантIисса, — тIий цIунилгу ссавур духларгсса агьалинал цIания гъалгъа тIий ур Аьшуралав.
МахIмудова ХIалимат, ш. Бархъал:
— КIа ххуллу къуртал къабувну, лавай-ялавай заназисса жул халкьуннан жапану бур. Ххуллий бан аьркинну бивкIсса ламу къабувну бушиврийн бувну, шяравун нани­сса инсантуран цал ратIув бувчIун, гичча лавай бачин багьлай бур. Гъараллу, марххалтту бусса чIумал машинартту ччех бикIлай, лахъан къахъанай бур. Уттигъаннугу на Бархъалав лавгссияв. Ххуллу кIива-шанма кIаная хъя куну бия. Аьрщи ххуйсса дакъар, бюхъай ххуллу лув ччех бикIангу. Хъякрурду ккар­ккукун, ххуллу кIи-шан буцансса нигьачIаву дирзунни ттунна. Ялагу, кIа ливчIмур мурлу къабагьан тIиссагу дур нигьачIаву. КIагу хIалли-хIаллих тIий зизлай бур. Мунияту хасъсса организацияртту, пишакартал бучIан бувну, ххал бан аьркинни ливчIмур зунттул тагьар, лултту машинартту занай бухьувкун, кIава куццуйсса бала къахьун.
Укунсса иширттая къюкIну къаикIайшиву, бакI цIуцIаву къадурну къаацIайшиву кIулну, ва масъалалул хIакъираву на оьвкуссия Бархъаллал шяраваллил администратор Аьвдулжалил Абакаровлуйн:
— Май зуруйва, кIа ххуллу бан бувкIун, зий буссия «Мостоотряд-99» организациялул зузалт. Лябукку буну зий бия, ххуллугу хъинну ххуйну буллай бия. Амма му даву бакIуйн дуккан къадурну лирчIунни. Цаппарасса давуртту дан лирчIсса чIумал – ца кIаная ца кIанайн лахъансса ламугу, ххуллул чIарахсса дайгьузаннугу дан лирчIун дуссия – дурсса даврих вай усттартуран хIукуматрал арцу къадуллуну, ми, гьарзатгу кьадиртун, лавгуна. Муния шихунмай му ххуллул масъала на гьаз бувссия ДР-лул Правительствалийн бияннин. Увкра жулла райондалул депутатнайнгу, оьвчав жула Президентнал «Горячая линиялийнгу». Ахъушиял райондалул чулухасса ДР-лул Халкьуннал Мажлисрал депутат ОьмархIажи Аьлиевлул му масъала кIинттулнин щаллу банну увкуна. Республикалул БакIчинал командалул вакил Ахъушав совещаниялий увкIсса чIумалгу гьаз бувссия на ххуллул масъала. Муналгу цал контрольданийн ласунна увкунни.
Объект бувну къуртал бувну бакъахьувкун, кIа ххуллу лакьин аьркинну бивкIссар. Къуртал бувну бакъахьурчагу, агьаммур ххуллу бувну бур, оьккисса тагьарданий бакъарча, малакьару, машинартту занай битияра, агьалинан захIматшивуртту хъанан най дурча тIий, агьалинал тавакъюрдайн бувну, кIа ххуллу лакьин къабивтун бивкIссар. Машинартту багьсса чIумалгу, мукунсса иш бухьурча, ххуллу лакьияра куну баян бувна Автодорданул. Амма агьалинан ххуллу лакьаврия хъиннура захIматшивуртту хъанан най дия. Миннан кIилий, шамлийсса манзил битлан багьлай бия. КIай машинар­тту ахьния багьавривугу ххуллу багьана хьуссарив, цайва шупIиртурай аьй хьуссарив къакIулли. Ххуллу кIурабаллалисса кIану бур кIа. КIичча кIа мурлу багьсса кIанугу витIянхъирай бивхьусса кунма чIалай бур. КIиччаллий тамаша буллай, я бяйкьуну бикIангу бюхъай. КIай шупIиртал цивппагу цIуну бувсса ххуллийх цалчин най бивкIун бур. Бюхъай гьартасса, саргъунсса ххуллу бухьувкун, поворотраягу хавар бакъа, анаварсса скоростьрай най бивкIун бикIангу. Ххуллул лишаннугу дацIан дан дурархха. КъакIулли. На кIай кIанттурдай, мукунсса иширттая мюхчан баву мурадрай, кIива хъунисса бетондалул блокру бишин бав, архния чIаланшиврул. Цаппара блокру ттигу бишин дакIний буссар, агана ххуллуха хIакьину-гьунттий къазурча.
Гъараллу ларчIукун ххуллу ххюлул буцIлай бур. Вай гьантрайгу на оьвчав МахIачкъалалив Ххуллул управлениялийн. Хъирив уклай ура миннан дурсса даврих арцу дуллуну дурив кIул буллай. Дуллуну духьурча, миннал бувкIун цалла даву къуртал дан аьркинссар. На цIанагу Ризван Кьурбановлуйн уккансса куц ляхълай ура мува масъалалул ялув.
Республикалул ххуллул агентствалул хъунама Загьид Хочбаровлул махъ буллунни ссуттил ххуллу къуртал бантIиссар куну. Ванал биялдаралусса кIа ххуллу буллай диркIсса организация («Мостоотряд – 99») цалла даву дирчIан дурну дайшиврул цIа дурксса, сий дусса организацияр. Хочбаровлул му­къуйн вихшала дишин бучIиссар. КIай усттартурал цалла даву бакIуйн дуккан данссар тIий ура. Амма мукун тIий паракьатну щяивкIун акъара. Вай гьантрайгу Гьанжилив учIан ччай ура мува масъалалул ялув.
Аьвдулжалил кунма, райондалулгу, вайми шяраваллалгу администраторталгу бакI цIуцIаву дулларча, щак бакъая ххуллул масъала ччясса чIумуй щаллу хьунтIишиврийн.