Школданийнсса хIадуршинна ххирану дарцIунни

lok_16Лавгунни оьрчIру школардайн хIадур буллай нитти-буттахъул базаллавун лечлачи бувсса, ттучаннайх бук­лаки бувсса август барз. Дайдирхьунни цIусса дуккаврил шин. Нитти-буттахъал кислуй, гьай-гьай, диялсса къия хьунни, кIия-шама дуклаки оьрчIру бусса кулпатирттал кисри лапва кIюла бувкхьунссар, шиная шинайн дуккаврил кьай-кьуйгу, лаххиягу ххирагу хъанай духьувкун.
Шиккува кIицI лаган, гьашину чара бакъа школьная форма лаххан аьркинссар тIисса тIалавшинна душиврул хаваргу бур. Амма Аьрасатнал Минобразованиялул баян бунни Аьрасатнал аьмсса, цакуццуйсса школ лаххия дикIан аьркинссар тIисса тIалавшинна дакъашиву, регионнал цалва иш бушиву мукунсса тIалавшинна дангу, къадангу.
Ва кIану хIисавравун лавсунгу нитти-буттахъул буруккин­ттарай, кунначIан кув оьвтIий бивкIунни, зу цукунсса лаххия машан ласарду тIий.
На цIуххав цаппара нитти-буттахь школданийнсса хIадур­шиннарал хIакъираву.

Разият Жамалова:
— На МахIачкъалалив чIявусса ттучаннайх бувкра 4-мур классравун нанисса оьрчIансса цIансса костюм ва кIяласса гьухъа ххал буллай. Гьашину оьрчIал лаххия дахлахисса ттучаннай школ янна чIяруя. Амма хIисав ларсун, мюрш­ну бургайхту, костюмру дур искусственнайсса яннардая дурсса. МарцIсса синтетика. Мукунсса костюмраву жулва оьрчIру гьухъал чят хъанай бакъарив. Циванни хIукуматрал оьрчIансса лаххия дуруххаврил ялув бацIаву дакъасса? Паммалул кьанкь дакъасса лаххия дур. «Эму», «Чудо-чадо» тIисса ттучаннай 4-мур классрансса оьрчIансса костюм дур 9-10 азарда къурушран. На кIива гьантлий ттучаннайх буклайгу бивкIун, «Пассажраву» ласав оьрчIан щару бусса лухIисса туркнал костюм 3000 къурушран. КIяла гьухъа ласав «Гулливер» ттучандалий 750 къурушран, ттуплив – 2000 къурушран. Рюкзак, канцтоварду хIисаврагу къадуванна. ХIукуматрал школ лаххия тIалав дулланнин, цал фабрикарттая оьрчIан къулайсса, ххуйсса янна дурухлахаву тIалав дуллан аьркинни. Аьрасатнаву дурурххусса янна кьюркьуну дацIан аьркинни, туркнал, китайнал лаххия ласласи къабуллай. Италияналсса, испанналсса ласлансса каши циняв нитти-буттахъачIа къадикIанссар.

Муслимат Кьурбанова:
— Лаххия, жул оьрчIру занази­сса №8 школалул нитти-буттахъая арцу дартIун, цинявн­нан цакуццуйсса тIалав дурссия Пятигорскалия. ОьрчIансса костюм мукьазаруннин, душнинсса юбка-кофта шаназаруннин дарцIунни. Бия лаххия дуруххарду тIисса нитти-буттахъулгу. Ми дуруххаву кьюркьуну дарцIунни тIий бия.
Канцтоварду на ласав «Арбат» тIисса ттучандалуву. Ттул кIия оьрчI ур, кIиннаннагу дянивну ряхазарда къуруш ларгунни, рюкзакру на дукIувами битав. Яла альбомру, кьалантру, дневникру, тетрадьру, цимурца аьркинмур ласав, столданий кьалантру, ручкарду дишайсса подставкардая тIайла хьуну, тетрадьру бишайсса папкарттайн бияннин.

Замира Ибрагьимова:
-Ттул кIива душ бур лавайми классирттаву дуклакисса, арс гьашину цалчинмур классравун лавгунни. Дуккаврил шин ттун гьакссагу ххирану дарцIунни, на отпуск лавсъссия июнь зуруй, отпускрал арцуцIух школданийнсса хIадуршинна дузал дувансса тамахIрай. Ттун 27 азарда къуруш диял къархьунни. Арулла шинавусса оьрчIансса ттуплив бур 1500-2000 къурушран. Канил бугьан, зузи бан шайсса оьрчIи кьалантру бур яла кьювкьуми 100 къурушран. Канцеляр кьай-кьуйлулва «хъямала» бунна цал. Мюрщисса, кьюркьусса затруну чIаларчангу, пенал учавай, кьаландалул мицI бай точилка учавай, 600 къуруш ларгунни. Душваврангу дукIурамуний гьашиву дансса тамахI буссия, ссай-дунугу экономия дан. Хъунмунил янна чIири хьуну ляркъунни, гъинттул чурх бувккун, чIивимунилгу «на циванни хъунмунил дух лахлан аьркинсса» кунни. ЧIивимур марцIну ххювардай дуклакисса бур, мунил дакIнийн щун къабаннача тIий, ласав мунингу аьркинмур. Брендирттал, ххирамунил хъирив багьсса нитти-буттахъал ка цукун хъирив лаяйссарив къакIулли, ялунчIин мюрщи хьунсса ттуплив бур 4-5 азарда къурушран ласлай, ца шинай лаххансса гьухъа бур хIатта ряхазарда къурушрангума ласлай. Ттуй му цIакь бакъар, мунияту ттулла кашилух бурувгун ласав.

Индира Сулайманова:
— На ххарира школ форма тIалав даврияту. Дуклаки оьрчIру цакуцну ккаклакавривур дусса архIал бацIаву. На 600 къурушрансса хIажак ласав оьрчIан, мува багьлунсса гьухъагу. Китайналсса ласун багьунни ттун, на социал идаралий зий бура, 5 азарда къуруш ласара харжирал. Ца зурул харживагу оьрчIал ла­ххиялух, школ кьайлух дулунсса каши дакъар жул, ласнал зурул харжи лаякъатрах булару. Жу кунмаминнан, гьай-гьай, оьрчIру школардайн хIадур буллангу, яхъанангу бигьа бакъар.
ЦIувххуссар ПатIимат Рамазановал