Ликканхьуви Дагъусттаннайн барачат

Республикалул президент увчIаврицIун бавхIусса хьул-умудру

Ссапарбаг Аьбдуллаев, ДР-лул Жяматийсса палаталул председательнал хъиривчу:
— Цува ДР-лул Президентнал къуллугърал буржру чIумуйсса щаллу буллалисса цалчинсса гьантрайва Рамазан АьбдуллатIиповлул баян бувна Дагъусттаннал халкьуннан утти­ния тихунмай укунсса экономикалул, политикалул ва жула агьалинан нигьачIаву дусса тагьарданий оьрму бутлан пайда бакъашиву, республикалийсса тагьар ххуй даву мурадрай диялсса дахханашивуртту дуллан багьлай бушиву. Цала увкумургу иширайну бансса чаранну ляхълай айивхьунни.
Ванал ккаккан дунни Да­гъус­ттаннай политикалул ва экономикалул тагьар чIаланну ххуй дансса 10 приоритет программа. ЦIанасса чIумал ми программарду зий дур. Президентнал мукунма кIицI лавгунни хъуннасса къула­гъасралун ласунтIишиву агьалинал мюхчаншиврул масъала, кабакьу бантIишиву чIиримур бизнесран.
Хъуни-хъунисса программардая гъалгъа къатIурчагума, вай кIивагу масъала щаллу бавриха зурча, Дагъусттаннал халкьуннаща хьунтIиссар паракьатну зий, цала хIарачатрацIух, бюхъу-бажардануцIух, жула экономикалул даража гьаз бан, щийнчIав къавщуну, жуйнува жува бакI буклан. Мяйжаннугу мукун бикIаншиврий ттул хъуннасса вихшалагу, умудгу бур.

ХIасан Айгунов, физикалул ва математикалул элмурдал доктор, профессор, политехнический колледжрал директор:
— На гьаксса рязиссара, ххариссара Дагъусттаннал президентну Рамазан АьбдуллатIипов увчIаврия.
Президентнал бигарду щаллу буллалисса чIирисса чIумул дянив мунал диялсса даву дунни, хъинчулиннайсса дахханашивуртту дайдирхьунни. Уттинин Рамазан ХIажимурадовичлул ккаккан дур­сса 10-гу приоритет программа щаллу хьурча, Дагъусттаннал хъинну хъит чинссия хьхьичIунмай. Ми щаллу хьунссар тIисса вихшалагу хъуннасса дур.
Рамазан ХIажимурадович цала тIутIимунил заллушиву дайсса инсан ур. Ва ур Дагъусттаннайн учIаннингу лавайсса, жаваблув­сса къуллугъру бувгьуну ивкIсса аькьил­сса политик, дурккучу, яла-яла Ватандалий дакI цIуцIисса дагъусттанчу, патриот.
Татарсттаннайн лавгсса чIумал республикалул иш бачаву, тайннал оьрмулул даража лавайну бушиву, тийх чIиримур ва дянивмур бизнес щириркIуну душиву ккар­ккун, дагъусттанлувтал татарнаяр ссалли ялавайсса, — тIий ур Р. АьбдуллатIипов.
Цуксса хIаллай гъалгъа тIур­чагу, ттун мудан гъира бикIай ванах вичIи дишин. Ванал ихтилат бикIай куртIсса, бюххансса, пасихIсса, кIулли, ванан иш багьний, хъярч-махсара бангу. Рамазан АьбдуллатIипов Дагъусттан коррупциялул ххурххуппалува буккан бан хIарачат буллай ушиву гьарнангу чIалай бухьунссар. Му давугу ванаща бакIуйн дуккан дан хьунссар тIий ура. Ва ур хъунмасса хIаллай Дагъусттаннал кьатIув ивкIсса, шийх щиякIуй хъар къахъанахъисса, щинкIуй ссалкIуй буржлувну акъа­сса инсан. Цала тIийкун, ванал тухум бур щалагу Дагъус­ттаннал агьлу. Миннал оьрмулул даража гьаз бан жангу, рухIгу дулун хIадурну ур.
Кабакьиннав тIий ура ванал дуллалимуницIун. ТIайлабацIу хьуннав. Дагъусттаннай буллугъшиву, барачатшиву ликканнав.

Азнаур Аджиев, «Дагъус­ттан» РГВК-лул генеральный директор:
— Рамазан АьбдуллатIипов ур федерал даражалийсса даврил ххишала бакъа хъунмасса опыт бусса инсан. Мунал гьарцагу ихтилатраву, выступлениялуву чIалай бур республикалул инсантурал оьрму хъин чулинмай баххана бувансса гъира, гьавас. Мунал каялувшиву дуллалисса вай зурдардий итталун дагьансса дахханашивурттугу хьунни, ванияр гихунмайрив республикалийсса тагьар ххуй хьуншиврий дакI дарцIуну ура, цурдагу приоритетру ккаккан дурну, дуллансса даву, бачинсса ххуллурду кIулний. Мунал тIимуниву, дуллалимуниву яла-яла ххуй бизай кIива кIану: коррупциялущал ва за къакIулшиврущал талан аьркиншиву. Дукъарккусса миллатрал бучIантIимур бакъассар. Коррупциягу инсанлугъ лярхъуния шиннайра нанисса зат дур, му тачIаврагу, щищачIаврагу щаллуну духлаган дуван бюхъантIишивугу вих хьун шайсса зат бакъар. Амма коррупция бюхъайссаксса чан къадурссаксса, инсан цалла кIулшивурттал ялув къаавцIуссаксса жущава хьхьичIунмай бачин къабюхъантIиссар. Умуд бур Рамазан ХIажимурадовичлуща респуб­лика дагьсса кьакьалува дуккан дуван бюхъанссар тIисса.

Уммукусум-хIажи ПIар­кьуева:
— Гьарицагу инсаннан ччай бур дуниял паракьатну. Цумацагу нитти-буттан ччай бур цалва оьрчIан рахIатсса оьрму.
Ттунгу хьхьичIра-хьхьичI Да­гъусттаннай паракьатшиву ччива.
Дагъусттаннал президент­ну увчIусса Рамазан Аьб­ду­лла­тIиповлуцIун бахIлай бура ххуй-ххуйми умудру. Ттун ччива Да­гъусттаннай питнарду, къалма­къаллу, куннал ку литIлатIавуртту духларгун. Жува циняв бусурманталлу, уссуссурваллу. Жува куннан ку бувчIлай ччива.
Иман-инсап дуну, жула диндалул тIийкун, жунма къаччимур цайминнан къабуллай сукку тIурча, гьарица инсан, укунасса зузалая, хъунисса къуллугъчитурайн бияннин, му чIумал букканссияв жува тIайласса ххуллийн.
Жула президентну увчIусса Рамазан АьбдуллатIипов ур Да­гъусттаннал цIуцIи кIанттурду, жула халкьуннал тIул-тIабиаьт кIулсса дагъусттанчу, бусурманчу. Цува президентнал къуллугъ чIумуйсса бачин бувсса чIирисса чIумул дянив ванал чIярусса ххуйсса давурттал дайдихьу дунни. Яла-яла, уттинин щилчIав къадурсса, щищакIуй ла­хъан къашайсса, хъуннасса даву дурссар ванал Дагъус­ттаннайн идавсил зиярат лавсун бучIан бувну, чIявусса инсантал мурадирайн биян баву. Та зияратращал бувкIсса аьрабгу жуятува рязину ливчIунни. Умуд бур Рамазан АьбдуллатIиповлул жува тIайласса ххуллийн буккан банссару тIисса. Иншааллагь.

Аьжа АьбдурахIманова, «Зунттал хъами» журналданул жаваблувсса секретарь:
— Рамазан АьбдуллатIиповлул дагъусттанлувтурал кIулши, «гражданское самосознание» даххана дан хIарачат буллалаву – так ца му давура хъанахъиссар республика хьхьичIуннай дачавриву бивхьусса хъунмасса бутIану. Му хъит тIий ур дакьавричIан, диалограчIан, му дуккаву, кIулшиву ласласаву ккалли дуллай ур хьхьичIунмай бачаврил яла агьаммур шаттиран. Респуб­ликалул инсантурал яла чаннами, хъинми пикрирду, хияллу бавхIуну бур цIусса президентнацIун. Дакьаву, нахIушиву жулла аьрщарай цIулагаврийнсса умуд ххи хьунни. Махъа нанисса никирачIагу хъунмар мунал чулухунмайсса хIурмат, миннавугу чантI увкунни хъинмунийнсса умуд. Ттулва душнил увкунни: «Дадай, оьрму бутлансса гъирагума гьаз хьунни цIусса президентнацIун», — куну. Президентнал увкунни: «Халкьгу жущал архIал бачирчанни жущара дахханашивуртту дуван бюхъантIисса», — куну. Мукун, жувагу мунал дуллалимунил чIарав бацIан аьркинссару. «НухбитIаги, Рамазан ХIажимурадович!».

Абакар Мудунов, профессор, «ДР-лул лайкь хьусса экономист», Каспийскаллал листовой пюрундалул заводрал исполнительный директор:
— Экономист хIисаврай ттул умуд бур президентнал экономикалулмур блокгу хьхьичIунмай булланссар, экономикалулми масъаларттахгу аьркинсса къулагъас дикIанссар тIисса. Экономикалуяр дайдишайсса республикалул цIулагаву. Экономика цурда цIулагавугу анжагъ шяраваллил хозяйствалуя дакъача, промышленностьраягу хъар хъанахъиссар. Мунияту промышленность, промышленностьрал предприятияртту цIулаган дуллан, фабрик, заводру тIитIлан аьркинни. Ва кIанугу хIисавравун ласунссар тIисса, Рамазан ХIажимурадовичлуща, цала инсаншиврул ва политикнал язими лишаннугу ишла дурну, республика хIакьину дусса захIматсса тагьаруннива дуккан дуван бюхъанссар тIисса умуд бур.

АхIмад Кьурбанов, ДГУ-рал тарихрал факультетрал деканнал хъиривчу, тарихрал элмурдал доктор:
— Президентнал гихуннай дуллан нанисса давурттал дайдихьу хъинну ххуйсса дур. Яла-яла ттун дакI даркьунни Рамазан ХIажимурадовичлул Культуралул ва тарихрал общество тIитIаву. Му тIитIлатIисса батIавугу хьунни ДГУ-раву, цува президентгу гьурттуну. Преподаватель, краевед хIисаврай, ва ххишала дакъа аьркинсса давур тIиссара. Акъарив жува вай махъсса шиннардий ссал хъиривриввагу къакIулна, лечлай буру, жучIанна ирсирай дирсса культурагу, аьдат­ругу дурукъачлайна. Мунал дуллалисса давурттая аьмну тIурчаннив, умуд бур дуллай айивхьумур бакIуйн дуккан дансса потенциалгу, цамургу диял хьунссар, мунал командалулгу шаймур булланссар тIисса.

Ислам Узалов, журналист:
— Рамазан ХIажимурадович президентну увчIаву му жува ялугьлагьисса, хьун аьркинсса ишъя. Ва иширал ляличIийшивугу му дур, уттининми президентътуран адаптациялун, цIусса кIанай вардиш шаврин чIун аьркинну диркIхьурча, цIанама президентнал адаптация вай махъсса зурдардий хьунни. Вания тинмайрив – яла захIматмур, ххишала бакъа захIматмур. Жува цинявппагу президентнал чIарав бацIан аьркинссару ва захIматсса давриву. ТIайлабацIу баннав.

Эльвира ЛухIуева, журналист:
— Хъинну гъирарай буруглай бивкIра жула президент увчIлачIисса чIумал. Расул ХIамзатов ниттил ув­сса кьини душиврулгу цирив ца ххуйшиву ва мяъна ххи дуллай дия.
Жула тарихраву ххуй чулий кIицI лаглансса гьантта хьуну ля­къиннав тIий бивкIра. Гьарцагу Президентнал зумату бувксса му­къуйн «амин» тIий бивкIра.
АьбдуллатIиповлухьхьун цалла цIа абадул абадлий Дагъусттаннал тарихраву пахру-ххаралийну кьаритансса сант дирирссар тIиссара. «На ттулла жан Дагъусттаннал халкьуннан харж дан хIадурссара», — увкуннихха. Ганал чIарав мура ниятрай бацIанмигу чан бакъассар. Циняв бизар хьунну ва кьюкьалдарансса оьрмулия. Щил-дунугу дишин аьркинни оьмунил ахир, хъинмунил дайдихьу. Щала умуд жула цIуну увчIусса Президентнайн бур. Ялагу хъинну ххуй дирзунни цIусса ритуал. Хъа буллалисса Президентнал махъ бавцIусса жагьилтал – ца чаргас-чухълувусса, цагу – ттизаманнул ярагъуннил алгусса. Жуйва цIакь бушиву ккаккан буллалисса.

Аьбдул Бечедов, режиссер-документалист:
— Дагъусттаннан ва дагъусттанлувтуран, цIусса оьрмулун, цIусса захIматран хайр-мюнпатрансса хьуссар ва ххуллухми бувчIавуртту. Рамазан АьбдуллатIиповлул агьалинал оьрму къулай буван, республика марцI дуккан дуван ахир дуллалисса давурттив, му нанисса тIайласса ххуллу оьрчIангума чIалай бур. Укунмасса пикрилий махъсса кулпат­ругу бухьунссар тIий ура. «Верим! Надеемся! Ждем!» — укун учивияв на. Ялугьланну ххуй чулиннайсса дахханашивурттах. Ми хьуншивруллив гьарцама цала-цала кIанай, президентная тIайла хьуну, гьарцагу дагъусттанлувнайн ияннин, зун аьркинссар дакI марцIну, цалва оьрчIангу эбратранну, хIарачат буллан аьркинссар цала лагма-ялттусса оьрму, тагьар даххана дуван.

Башир Мусалаев, преподаватель:
— На рязину ура Дагъус­ттаннал президентну Рамазан АьбдуллатIипов увчIуну. Умуд бур ванал республикалий ххуй-ххуйсса давурттив данссар, Дагъусттаннал халкьуннал оьрмулул даража гьаз банссар тIисса. Президентну цIакь хьуннингу ванал дуллай айивхьусса давурттай ттун дакI дакьлай дия. Ми проектру ванал бакIуйн дуккан данссар тIий ура. Кабакьиннав.

Оьми Кьурбанов, хIакин:
— Президент увчIусса жува бувчIусса депутатътуралли. Лайкьма увчIуссар тIиссара. Гьарица чулуха ххуй-ххуйсса дахханашивуртту хьунссар тIий умудрай ура.
ЦIухху-бусу бувссар А. Аьбдуллаевал, Б. Аьлиевал