Буттахъал балайрду – лакку мазрал аваданшиврул барашинни

foto_9Загьидат Муслимова хъинну ххирар лакрал макьанну ххираминнан, пасихIсса лакку мазрал кьадру кIулминнан. Дагъусттаннал лайкь хьусса артистка Загьидат Муслимова ПаччахIлугърал хорданул солисткану зий 12 шинни. 

«Гьарцагу кьини байрандалийн кунма бачара ва даву ттунна ххирашиврул», — учай ванил. Загьидат Муслимова хъинну ххирар лакрал макьанну ххираминнан, пасихIсса лакку мазрал кьадру кIулминнан. Пагьму-гьунар яргсса бушаврицIун, Загьидатлул дур балайчитураву нажагьсса хасият – дакI хъун дакъашиву, ххаллил бакъашиву.
— Цал ттун ххуй бивзссия Загьидатлул балайрду, яла мунищал кIул шайхту, ххуй бивзуна цуппагу, на ясир увнав мунил дакI хъун дакъашиврул, — учай ванил ласнал Нураттиннул.
Ххуйсса хасиятру Загьидатлуву цаймигу дур. Ларгсса шинал жулва коллектив «Инт» кафелуву ЦIушинал байран хьунадакьин батIлатIисса гьантрай, на Загьидатлуйн оьвкуссия, «балайчитуран багьа буллай бакъару, уква бучIанссияв», куну. «Миллатрал кказитрачIа на мудангу буссара» куна, хьхьичIва-хьхьичI кафелувунгу бувкIуна «на бухьхьу кусса чIумал бучIайссара, чIал къашайссара», тIий.
Балай учаврил гьунаргу, караматну ххуйсса чIугу, такьвагу, хъиншиврул дурцIусса дакIгу, ххуйсса арс ва душгу, ххаллилсса ляхъингу, ласнахъал ляхъиндалул хIурмат ва ччавугу, хъамитайпалун чара бакъа аьркинсса ци-цигу дуллуну дур ванин Аллагьу Тааьланал. Бухьунссар микку тIайлабацIулул ишгу. Чара бакъа буссар цилва хIалал бувмур бахтти-талихIрал бутIагу.[youtube]I9I3JB8YtVQ[/youtube]

— Загьидат, «Илчилий» вищалсса интервью къадурккун тамансса шинну хьунни. Буккултран вил оьрмулуву цукунсса дахханашивуртту хьуссарив, ина цукун буссарав кIул хьуну ччанссар. Ина кунма машгьурсса инсантал мудангу халкьуннал итталугу, зумувгу бикIайнавхьур.
— Гьай-гьай, кьурчIиссагу, ххариссагу ишру гьарцагу инсаннал оьрмулул гьалмахтал бур. Аллагьу Тааьланал мукун ляхъан дурсса дуниял дур. На щар хьуссара Хъусращиял шяравугу, Лаккуйгу, хIатта Дагъусттаннайгу бусравсса балайчи ва педагог Багъирча Муслимовлул кулпатравун. Ттунмагу балайрду тIун гъира бусса на тIайлабавцIунав музыка ххирасса, гьармагу балай учаврил пагьму-гьунар бусса, итххявхсса кулпатравун. Хъамал ххирасса, аьчухсса кулпат бия, хьхьу-кьини рирщунува, рурцунува, бала-гьалайрдай бикIайва. Лас Аьбидлул, аьпа бивул, пединститутрал музыкалул факультет къуртал бувну бия, зий ия Хъусращиял музыкалул школалий. Мунаягу ттун хъунмасса кумаг шайва, цумур макьан цуми мукъурттицIун хъинну дакьлай дурив маслихIат байва, тIайламур, къатIайламур ккаккан байссия, гьармуниву кумаг байссия. 1997 шинал жу шагьрулийн бивзссияв, МахIачкъалалив, шилугу концертирттай, хъатIай гьурттушинна дуллай, музыкалухун багьну бивкIру. ЗахIматсса цIуцIаврища ххассал къавхьуну, 2007 шинал Аьбид дунияллия лавгуна, аьпа баннав, цал. Ттул оьрмугу гъав лавгуна. Кьуния кIира шин хьуссия ттул АьбидлучIа, гьай-гьай, ттун захIматну бия мунал бивкIу лялиян бан. Амма балайчинал пиша къакьабивтссия, ччатI булайсса пиша бунавхьур. Касму му духьувкун.
— Таний на ина щар хьуну бур тIисса тIар баяйхту, «буниялттунгу щар хьуссаравкьай, халкьуннал щар буллурав?» куну цIувххуссия на вихь. Ина ттухьхьун цукунсса жаваб дуллуссия?
— Оьрмулул цила бущигу, низамгу, тIабиаьтгу дурхха, ттун нясивну лявкъунни КIундиятусса Нураттин Оьмаевлун хьун. Ва ур лаваймур категориялул тренер, спортрал мастер, 8-мур школалий (му олимпий резерврал школар) тренерну зий уссар. ДакI хъинсса, кьянкьасса, ххаллилсса лаккучу ур.
Оьрмулуву ххуйсса хъамитайпа цуппалу бикIан къааьркинссар тIиссара на, ххуйсса хъамитайпалул чIарав ххуйсса адаминагу икIан аьркинссар. Мукун хьунни ттул оьрмулуву, на хъинну рязийну бура.
— Ттун кIулли Нураттиннун щар хьунугу, вил Аьбидлул ляхъиндалущал хIала-гьурттушиву хIура къархьушиву, хьхьичIма ласнал ниттичIан, ласнал ссийчIан, махъминнаннийн бухху-букку бушиву.
— Ттулва оьрмулул жагьилми, ххуйми шинну, 22 шин Муслимовхъал кулпатраву дуршиву ттун тачIаввагу хъамакъабитай. Ххадижат ттун ласнал нину кунма къаххирарча, ттула нину кунма ххирар. ХIакьинусса кьинигу му ттул вихшаласса маслихIатчири. Багъирчалгу, аьпа бивул, «хъус» бакъа къаучайссия, «Бачула ца балай учиннуча, хъус» учайссия. Му кулпатрал хIурмат ттучIа мудангу бивкIссар, уттиния тинмайгу бикIантIиссар. Арсгу, душгу буссар ттул. Гьашину ттул душнин Дианан арс увссар, Тимур тIисса цIа дизарду. Арс Давуд увар щар дуцин. Ттун мудангу пахру бикIай ттулва лякьлул оьрчIру Хъусращиял жяматран хъинну ххирасса Багъирчал ва Ххадижатлул наслу бушиврия.
— Нураттиннул ва вил цалархьхьусса хасиятру цуми дур?
— Вагу, на куна, цалла даву хъинну ххирасса ур. ЦIан-чаннавува цала хIадур буллалисса оьрчIру хьхьирийн бувцуну лагайссар, хьхьирил зуманив тренировкартту дуллан. Нагура гьар кIюрххил хьхьирийх лечлан вайннащал лагайсса.
Нава куна, пунктуальныйсса, даймур чIануйн агьну дан ччисса, чунчIав чIал хьун къаччисса ур. Хъамал ххирасса, инсан хъяврин къаайсса, щялмахъ къаччисса ур. Хъамал бувкIсса чIумал, ттул балайрду ччитари, Нураттиннул гармун бивщуну, балай учайссар на. Ттун ванацIун КIундиннал жяматгу ххира хьунни, ххуй-ххуйсса инсантуращал кIул хьура. Лагару Нураттиннущал шяравунгу, гьурттушинна дувара КIундиннал мероприятиярдай.
Нураттиннун хьуннингу кIийла-шамийла лавгра на концертращал КIундив, амма таний шяраваллил ххуйшиврул тIин-тIааьн къабувчIуна, концертгу ккаккан дурну, лагайссияв шагьрулийнмай. Уттирив шяравалу цамур куццуй чIалан дикIай. Шяравусса марцIшиву, культура дакI мяш хьун дуллалисса дур. Ялапаршиндаран шагьрурдайнияр къулайсса шартIру дусса къатри дур, дакIру хъинсса халкь бур, шяравалугу эмарат дизай утти гьар мудан лавгтаригу.
— Загьидат, ина Лаккуя бувкIсса шинал, 1997 шинал, бувссия на вищал цалчинсса ихтилат. Таний ина шагьрулийн бизаврия ташвишну бунуккивав. Бизаврия пашманвагу къавхьурав?
— Бизаврия ххарину бура. Амма на укун учаврий, ттун буттал кIану къаххирассаххай мабикIару. Ттул дакIниву цIакьну кюру бувну дуссар пагьму-гьунарду чIявусса Хъусращиял шяравалу. Ххирассар жулва жямат. Амма ттулва оьрчIру ччаннай бацIан бан, маэшат гьаз бан шагьрулийн бизаврийну дурххуссар нара тIиссара. Лаккуйсса багьу-бизу, маэшат личIийри. ХьхьичIуннайшиву шагьрулий хьунни, шилу бюхъу-кашигу хъунная маэшат гьаз бансса.
— Ина вилалусса балайрдал концерт дуван дакIний бакъарав?
— ЦIана ва чIумал дуван дакIний бура куну щялмахъ бусан ччай бакъара, ччи-ччийкунсса концерт къадурну, ххуйсса даражалийсса концерт дуван аьркинни дувай ххуллий.Буттахъал балайрдах къулагъас хъун дурну. Ттун оьну ххирар буттахъал балайрду. Буттахъал балайрду – лакку мазрал аваданшивур ва пасихIшивур. Уттинингу буттахъал балайлийн хиянатшиву къадурссар, ттигу къадикIантIиссар.
— Ахирданийгу, ци чIа учин ччива вин инавагу ххирасса, винмагу ххирасса миллатран?
— Навагу ххирасса, ттунмагу ххирасса миллатран чIа учин ччай бура гьарца дуллалисса давриву хьхьичIуннайшиву, Аллагьнал кабакьиннав тIий бура ххуймуницIун, оьккимургу, оьмургу Дагъусттанная арх баннав, республикалийсса оьрму тIутIайх бичиннав. Лакку билаятрай аргъ дизаннав!

Ихтилат бувссар ПатIимат Рамазановал