Кьурбандалул кьини хъанахъиссар бусурманнал яла хъунмур байран. Му дикIайссар Зуль-хIижжа зурул 10-мур кьини. Мунил хьхьичIсса кьини Аьрафатрал кьинири. Байрандалул хъиривсса шанма гьантлуйн (11-мур, 12-мур, 13-мур) учайссар ташрикьрал гьантри куну. Аьрафатрал кьинигу хьхьичI кьинигу зума дугьаву суннатссар.
Кьурбан-байрандалул кьини ягу ташрикьрал гьантрай кьурбан биххаву Идавсил ляличIисса къулагъас дуллай ивкIсса суннатри (суннатул-муаккад). Идавсил увкуссар: «Ттул умматрава яла лайкьминналли Кьурбан биххайсса», — куну.
Кьурбандалун биххан бучIиссар варани, оьл, ниц, яттил хIайван. Кьурбандалун биххайсса хIайван варани бухьурча ряххулку шинавун бувхсса бикIан аьркинссар, гъаттарал хIайван бухьурча шамулку шинавун бувхсса бикIан аьркинссар. Ми арула инсаннахлу ца биххан бучIиссар.
Яттил хIайван ппалулсса бухьурча, кIилку шинавун бувхсса бикIан аьркинссар, гъалулсса бухьурча шамулку шинавун бувхсса бикIан аьркинссар. Яттил хIайван цаннахлу бакъа биххан къабучIиссар.
Вай бакъасса цамур хIайван биххаврийнугу Кьурбан щаллу къашайссар. Бивхсса Кьурбандалияту ца базу бунугу, шакъавхьунма, чара бакъа мискинтуран булун ялувссар. ЛирчIмур дикI, шархьун, цаллагу дуркуну, цанна ччинангу дулунссар. Яла хъунмур – винма барачатран шаппа ца касак кьабивтун, лирчIмур мискинтурайх дачIавури. Мунил бурчу бикIу, дикI дикIу даххангу къабучIиссар, цадакьалун дулайссар ягу укра цаманан дулайссар ягу цалла дуркуну, ишла дурну мюнпат ласайссар. Кулпатраву ца инсаннаха Кьурбан биххарчагу, суннат биттур баврил чири щалва кулпатрайн бияйссар.
Кьурбан биххаврил цаппара шартIру дуссар:
1. Кьурбандалун биххайсса хIайван ялув чивчусса оьрмулувусса бикIан аьркинссар.
2. Кьурбандалун биххайсса хIайван аьй дакъасса, сагъсса бикIан аьркинссар. ИлтIасса, мурчIисса, аьрччасса, сакъатсса, вичIилия ягу магърая парча кьувкьусса, хъяшхъарсса, къашавайсса биххан къабучIиссар.
3. Кьурбан биххаврил чIун Кьурбандалул кьини Эдрал чак бувну махъ дайдишайссар, му чак баннин хьхьичI биххан къабучIиссар. Му чIунгу дикIайссар шамилчинмур ташрикьрал кьини баргъ гьаннин. Ми гьантрай дяхтта бикIу, хьхьувай бикIу биххан бучIиссар.
4. Кьурбан биххайсса нийят дикIан аьркинссар. ХIайван биххайсса чIила ххуйну дайл дурну дикIан аьркинссар. Биххан хIадур бувсса хIайвандалун чIила ккаккан дурну ягу ца хIайван гайминнун чIалай бивххун къахъинссар.
Кьурбан биххайни цал «Бисмиллагьи-р-рахIмани-р-рахIим. Аллагьумма салли аьла МухIаммадин ва аь ла али МухIаммад» учайссар, яла укунсса такбир буккайссар: «Аллагьу акбар. Аллагьу акбар. Аллагьу акбар. Ла илагьа илла ллагьу ва ллагьу акбар. Аллагьу акбар ва лиллагьил хIамд. Аллагьу акбар. Аллагьу акбар. Аллагьу акбар. Лаилагьа илла ллагьу ва ллагьу акбар. Аллагьу акбар ва лиллагьил хIамд. Аллагьу акбар. Аллагьу акбар. Аллагьу акбар кабиран, валь-хIамдулиллагьи касиран, ва субхIаналлагьи букратан ва асила. Ла илагьа илла ллагьу ва ллагьу акбар. Аллагьу акбар ва лиллагьил хIамд», — куну. Яла хIайвандалул ччаннугу дархIуну, га саргъунну киямур чулий уттубишин байссар, Кьиблалул чулинмайгу бурган бувну. Яла дуаь дуккайссар: «Аллагьумма гьаза минка ва илайка фатакьаббаль минний. Бисмиллагьи, Аллагьу акбар. Аллагьумма салли аьла МухIаммадин ва аьла али МухIаммадин ва саллим».
Кьурбан-байрандалул кьини садакьа буллай, гъан-маччаминначIан, чIаххуврачIан хъамалу занай, ливтIуминнал гьаттардийн зиярат буллай, хъамал кьамул буллай, куннал кув барча буллай гьан дарча, хъунмасса чири шайссар. Аллагьнал тавпикь дулуннав! Амин.
ХIадур бувссар П. Рамазановал
