Жунма чани чан хьун къабитлатими

ЧIявуминнал итталу къабикIай ттукIрал объектирдай зузисса пишакартурал захIмат. Бигьалагай кьинирду дакъа, кIюрххия кьунниялнин, гъаравух, марххалттанивух, мурчавух щархъаву ттукI бакьин буллай зузисса инсантал, чани лещарчан бакъа, дакIнийн къабагьай жула халкьуннан. Ва пиша цуппагу хъунна­сса нигьачIаву дусса бур. Цала пиша ххираминнаща бакъа укунсса даврий зун къабюхъантIиссар.

Замана мукунсса бур, я мюрщиминнал, я хъуниминнал телефонну, смартфонну, техника ишла къадурну пайда бакъасса. Чани левшнийгу, мугьлат бакъа электросетирдайн оьвчин багьай.
Вай гьантрай буттал шяравунсса аьрххилий жун исват хьунни Ккуллал райондалий­сса электриктал оперативныйсса ва цала даврийн дакI тIайласса бушиву. ЦIан ларкьусса чIумал цакуну, счетчикрава цIу лирчуну, чани левщунни. Тти цири байсса тIий, бан-битан бухлавгун ливчIсса чIумал, дакIнийн багьунни Ккуллал райондалул сетевой участокрайн оьвчин. Трубка гьаз бунни Серегин Щамхаловлул. ТIайламур бусан, шяраву хьхьувай электрик учIанссар тIисса пикривагу бакъассия. Серегин ва райондалул сетевой участокрал электромонтер Абакар МахIаммадов гава ссят бувкIун, ттукIгу бакьин бувну, махъунмай лавгуна. Жу махIаттал бунну, шагьрулий укунсса чIумал электросетирдайн телефонналувух оьвчинмагу къашайни, шяравун архсса манзилданийхгу бувкIун, махъ бакъа цала давугу дурну лавгсса зузалтрал.
Ттула мажал шайхту, хъиривмур кьини на хьунабавкьура
«Россети Северный Кавказ» ПАО-лул Ккуллал райондалийсса сетевой участокрал хъунама мастер, Аьбдулхаликьлул арс Серегин Щамхаловлущал. Ванал 25-хъул шинну хьуну дур шикку зий. Коллективрал дянив Серегин ккаллину ур цала даву ххуйну кIулсса, хIал бавкьусса пишакарнан. Ванан дакIних кIулну дур райондалул щархъавусса электросетьру цукунсса, ци тагьарданий дуссарив.
1989 шинал Серегиннул къуртал бувну Ккуллал дянивмур даражалул 2-мур школа, лавгун ур Ульяновск шагьрулийсса Шяраваллил хозяйствалул институтравун уххан. Та ппурттуву ва институтраву дуклай ивкIун ур Аьрасатнал Виричу Халид Мурачуев. Кьадар бухьунссия, Серегиннун шиву дуклан нясив хьуну бакъар. Ванал захIматрал хху­ллу энергосетирдацIун бавхIусса хьуну бур.
1999 шинал Серегин кьамул увну ур «Дагэнерголул» Ккуллал райондалийсса сетевой участокрайн контролерну. ТтукIрал счетчикру ххал дуллай щархъавух занай 3 шин дурну дур. Мунияр махъ ивтун ур участокрай дежурныйну.
Даву канилух дурккун, опыт салкьи хьуну махъ, Серегиннуйн вихшала бувну бур участокрал хъунама мастернал къуллугъ. ЦIана ва участокрай зий ур 18 пишакар. Вай цивппагу цала даву жаваблувну дайсса, цащава шайсса кумаг цаманан бан хIадурсса зузалт бур. Электромонтертурал даврил агьаммур бутIану хъанай бур сетевой участокрайсса оборудование ххал дигьаву ва цала мюхчаншиву дуруччин кIулшиву.
– Жул зузи кьини дайдишай агьалинал чулухасса ттукI лещаврил хIакъиравусса аьрзардая ва пландалийн бувну дан ккаккан дурсса давурттая. Электриктурал даву мукунсса дурхха, захIматшиву дур учингу, дакъар учингу къашайсса. Инсантуран жу дуллалимур чIалан къадикIай. Масалдаран, гьашину инттухунмай бувна сайки метраксса марххала. КIюрххил шания изайхту, нигь дурххунни ттукIрал тталлу багьанссар, ххаллу руцари хьунссар, щалла район ттукI бакъа личIанссар тIисса. Сайки цинярда шяраваллаву мукун хьугу хьуна. Ттула даврийн ачин, машина марххалттанила буккан бан къахъанай ливчIра. Му чIумал пекарнялува оьвтIун бивкIунни, чани та бучIантIиссар тIий. Укунсса чIумал бучIияхха чансса ссавур дан. Зу шиккунмагу цукун бувкIру тIий ивкIра миннахь, – буслай ур Серегин.
Вайннал участокрая хъар хъанай дур райондалул щархъавусса ттукIрал дузалшинна. Цала аякьалийн ларсъсса объектру дакъассагу, цайнна къадагьайсса цаппара телевышкарттугу, ттукI лещайхту, ччайнугу-къаччайнугу, вайннахун дагьайсса дур.
– ТтукIрал чIяруми линиярттайсса ххаллу, хIура хьусса дуну, ччя-ччяни руцлан дикIай. Яла захIматмур участок дур Дахадаевскаллал райондалул дазуйсса Щухьлалу тIисса мащилийнсса. КIикку дуссар лахъисса манзиллайх дурцусса ххаллу. Марч бивщукун, ххаллу куннийн кув щилай, ттукI лешлан бикIай. ТтукI левщукун, кIихуннай 6 шяравалу чани бакъа личIлай дур. Электромонтер ияннин, ххаллу дазиннин тамансса чIун лагай, – тIий, буслай ур Серегин.
Зунттал щархъаву ттукIрал тталлу баххана бан цуксса жапану буссарив кIулссар ва даврий зузиминнан. ЧIярумур чIумал электромонтертуран 9-10 метра лахъишиврул ва 200-хъул килограмм кIушиврул дусса тталлу гьаз буллан ва ми техника къалагайсса ххуллийх лавсун бачин багьайсса бур. Вай иширттаву кумагран хьхьичIра-хьхьичI аьркинну дур хасъсса техника.
Аварияртту хьусса кIанттурдай ттукI бакьин баву дакъассагу, Ккуллал райондалул сетевой участокрай чялишну най дур трансформаторду, ттукIрал линияртту дакьин дуллалисса ва миннул даража ххал буллалисса давуртту.
Щархъаву ялапар хъанахъисса инсантурал ттукIрах арцу дулаврил тагьар цукунсса дур куну, цIувххукун, Серегин ур: «Райондалул щархъавун зуруй цал бучIайссар ттукIрахсса арцу датIайсса машина. Машина бучIайхту, инсантал, цивппа бувкIун, ирглий куннал хъирив кув бавцIуну, арцу дуллан бикIай. Арцу дулаврил чулуха райондалул жямат ларайсса низам дусса бур» тIий.
Барчаллагьран лайкьри даврил бурж лажин кIялану бартбигьлагьисса, бигьа бакъасса пиша язи бувгьусса зузалт.

Имара Саидова