Жижара


Ттигъанну, оьрмулия щакъа­ливхна, гъан-маччаминнал дакIругу гъагъан дурну, аьпалул хьунни Шахьуйннал шяравасса МахIаммадлул арс МахIаммадов Насир (Баяр).

Гъан-маччанан, дустуран, лагма-ялттунан ва кIулссия Баяр тIисса цIанилу, чIявуну къашай-шай хъанай, дустурал маслихIатрайн бувну, цIа даххана дурну.
Увссар Баяр январданул 10-нний 1964-ку шинал Къазахъисттаннай Джамбул шагьрулий Шахьуйннал шяравасса МахIаммадлул ва Бикал кулпатраву. Ванан 3 шин диркIун дур, вайннал кулпат Шахьував зана хьусса чIумал. Цалчинмур класс Баярдул къуртал бувну бур буттал шяраву. Хъирив, вайннал кулпат МахIачкъалалив бивзун, ва дуклан ивкIун ур шагьрулул 5-мур школалий. Шикку 8 классгу къуртал бувну, увххун ур ПТУ-равун, лархьхьуну дур сварщикнал касму. Вара чIумал автошколалийнгу занай, ларсун правагу, зун ивкIун ур водительну.
Аьралий бурж лахъан лавгун, къуллугъ буллай ивкIун ур Семипалатинскалий. Зана хьуну, цала хъунама уссищал, Дибирдущал, архIал зун ивкIун ур водительну ПАП-1 идаралий шагьрулувух заназисса 3-мур маршрутрал автобусрай.
ЧIумущал, цува заллусса автобусругу лавсун, зий уссия МахIачкъала-Пятигорск маршрутрай.
Баяр икIайссия дакIнил хъинсса, цаманал чIарав ацIан, ка-кумаг буван анавар уккайсса, дакI марцIсса инсан. Вай ва цаймигу язисса хасиятирттацIун ва ххиранугу икIайва гъан-маччаминнангу, архIал зузиминнангу, дустуран ва лагма-ялттуминнангу. Ла-ялавай, Лаккуйн ва шагьрулийн, цайми шагьрурдайн нанийни, Баярдул шяраваллил инсантурал тавакъюрду, ялунбихьурду щаллу бувайссия. Ва икIайва вихшала дишин, дакI дарцIуну чул бищун бучIисса гъанчувгу, шяравачувгу, дусгу.
Баяр аьпалул шаврил кьур­чIи­шиву кIидачIлай, дакI­нийх­тунусса жижара буллай буру ниттихь Бикахь, ссихь Аидахь, куявнахь Аьлиллухь, кулпатрахь, оьрчIахь, уссил ва ссил оьрчIахь, ссурахъаврахь, махъсса гъан-маччаминнахь ва щалвагу агьлу-авладрахь.
Баярдун пирдавс-алжан нясив баннав, ванан бакъамур оьрму ванан ххираминнан булуннав, ванал барачат махъ ливчIун лякъиннав.
Шахьуйннал жямат



Вай гьантрай, захIматсса азардануща ххассал къавхьуну, 86 шинаву аьпалухьхьун лавгунни дакI-аьмал хъинсса, тарбиялул бувччусса, инсантуран бусравсса, ЧIяйннал шяраватусса КьурбанмахIаммадлул ва Разиятлул душ Муслимат.

Ва бувссар 1939-ку шинал ЧIяйннал шяраву ххаллилсса Мяталахъал ва Аьйда-Аьлихъал тухумраясса Кьур­банмахIаммадлул ва Багъа­тайхъал-Аьбидхъал Разиятлул кулпатраву.
Муслиматлун ацIра шин къархьуну, ппу ахиратрал хьуссар. Ванил ниттин, Разиятлун, багьссар мукьва душнилсса ва ца арсналсса буллан. Тай дяъвилул шиннардий цуксса захIмат хьухьунссар ххюва оьрчI хъунма бан, дуккингу бувну, цала оьрмулул ххуллийн бичин.
1957-ку шинал ххуйсса кьиматирттай 10 классгу къуртал бувну, Муслимат лавгун бивкIссар Туркманисттаннайн, тихва къуртал бувссар Шяраваллил хозяйствалул техникум.
1961-ку шинал Муслимат щар хьуссар Ажиттан-Аьлихъал Аьбдуллагьлул арснан АьбдулхIамидлун.
Цуппа чув-бунугу, ва бия цилла даву марцIну, лажин кIялану дувайсса инсан, чув зий бухьурчагу, цилла даву ххуйну кIулсса пишакар. Муслимат цила ласнащал АьбдулхIамидлущал лайкьну хъамал лахъан кIулсса, уздансса зунттал хъамитайпа бия. МяйцIалку шиннардий Къизлар шагьрулий ва райондалий зий бивкIсса чIяйриоьрчIал барчаллагьрай учайва: «АьбдулхIамидлул ва Муслиматлул ужагъ жун буттал къаттану хьуссар», – куну.
Муслиматлул ва Аьбдул­хIамидлул эбратрансса тарбиялущал чивун уккан увссар кIия арс. Ванил хIурмат гьарцаманачIа бия, хъуниминнаяту байбивхьуну, мюрщиминнайн бияннин.
Ванил оьрму, шиннардиву бакъаяча, гъан-маччаминнал чIарав бацIавриву, ми ххирашивруву бия.
Муслимат ахиратрал шаврил пашманшивугу кIидачIлай, дакIнийхтусса жижара буллай буру арсурваврахь Аьбдулбасирдухь, Абреклухь, арснал хъаннихь Наидахь, Жамилахь, уссихь Кьурбаннухь, ссурваврахь ПатIиматлухь, Муъминатлухь, Загьидинахь, ХIасан-ХIусайннухь, цинявппагу уссил ва ссурваврал агьлу-авладрахь, мачча-гъаннахь.
Алжаннул ххари баннав, гьав нурданул дуцIиннав, махъминнал оьрмурдай барачат бишиннав.
ЧIяйннал жяматрал цIания Шалласу Шалласуев



Майрал 26-нний, оьрмулул 85-ку шинаву, къашавай хъунма хIалгу къабувну, аьпалул хьунни Кьадиева Амалия Нажмуттиннул душ.

Бувссар Амалия 1940-ку шинал ШавкIуллал шяраву. Ванил бивтссар оьрмулул ххаллилсса ва лахъисса ххуллу.
Ванийн «командирнал душ» куну учайссия, ванил ппу Совет Армиялул кьюкьравун лавгссар къуллугъ буван, хъиривва – душманнащал талан дяъвилийнгу, ванан цалва душ суратрай бакъа къаккавкссар.

Амалия, школагу къуртал бувну, бувхссар Дагъусттаннал культ-просветучилищалул библиотечный отделениялийн. Ванил сайки 60 шин дурссар библиотекарттацIун дархIусса даврий зий. ДакI марцIну бувсса захIматрахлу лайкь хьуссар чIярусса наградарттангу, бахшиширттангу, «Дагъусттаннал Республикалул культуралул лайкь хьусса зузала» цIанингу.
Цилва захIматрал ххуллу Амалия Нажмуттиновнал щаллу бувссар оьрмулул 75 шинаву, амма вания махъгу ва паракьатну щябивкIун къабивкIссар. Амалия мудангу гьуртту шайссия ШавкIуллал Культуралул центрданул дуллалисса шадлугъирттай.
Ванил ларайсса пишакаршиву, цила пишарахсса ччаву, цила цал язи дургьусса сянатрайнсса хаин къашаву, дакIнил хъиншиву, мукунна инсаннал ва пишакарнал язисса цайми-цаймигу лишанну жун мудангу эбратну дикIантIиссар. Ванил чаннасса аьпагу ва кIулну бивкIминнал дакIурдиву уттаванассар.
Хъуннасса кьурчIишивугу кIидачIлай, жижара буллай буру Амалиял гъан-маччаминнахь. Ванил чурх куклуний, дакI чаннаний хьуннав.
Гъумучиял библиотекалул ва Культуралул центрданул ­коллектив



Вай гьантрай аьпалул хьу­нни ххаллилсса хъамитайпа, Исял душ Зингират Штанчаева.

Ва бувну бур 1944 шинал ГьунчIукьатIрал шяраву. ЧIивиний нину дакъа ливчIccа Зингират, шяраву школа къуртал бувну махъ, бивзун бур Кас­пийскалийн. ЧIярусса шиннардий ва зий бивкIссар шагьрулул типографиялий. Шикку ванил захIматрал ххуллу хьуссар, ученикная байбивхьуну, хъунама инженернайн бияннин.
Цищала зузиминнал дянивгу, цила агьулданул ва щарнил жяматрал дянивгу ва бикIайссия кьадрулий, кьиматрай. Зингират бия цила даву ххуйну кIулсса, жяматран бакъа чара бакъасса инсан. Ва бия ичIува хIалимсса кулпат, оьрчIан ххаллилсса нину.

Зингират аьпалухьхьун лагаврил пашманшивугу кIидачIлай, дакIнийхтунусса жижара буллай буру душнихь Зумрутлухь ва махъсса мачча-гъаннахь.
Цил бунагьирттал аьпа баннав, алжаннул ххари баннав, махъминнал оьрмурдай барачат бишиннав.
ГьунчIукьатIрал жямат