Совет заманнай кIулшивуртту ларсъсса хьхьичIсса никирал учительтал ляличIисса инсантал бия. Цала пиша ххирасса, оьрчIах ччаву дусса хIакьсса педагогтал ва магьирсса тарбиячитал. Миннал дирхьусса дарсругу оьрчIан оьрмулухун дакIний дикIай. 70-ку шиннардий Ккурккуллал дянивмур даражалул школалий ва мунияр махъ Кумиял школалий дуклай бивкIсса оьрчIан ххуйну дакIнийссар цила оьрмулул хъунмур бутIа оьрчIан кIулшивуртту дулаврил ххуллий гьан бувсса учительница Мурадова Шагьун Хъунмаевна.
Ва буссия райондалий хьхьичIунсса учительтурал сияхIраву.
Гьарица инсаннан пиша язи бугьан ци-бунугу ца иш багьана шайхьунссар. Шагьуннулгу хIакьинусса кьинигу хIурматрай дакIнин бутай цила цалчинсса учительница Аматуллагь МухIадова ва хъуними классирттаву химиялул дарсру дирхьусса Багъдуева Алла Ивановна.
Бувну бур Шагьун Кумиял шяраву Хъунманал ва ПатIимал кулпатраву.
Ва дуклакисса шиннардий хIадур бай классругу, 11-ми классругу буну, дуккаву цахъис лахъисса хьуну дур. Оьрмулул 19 шинаву къуртал бувну бур школа. Хъуними классру (11-ми) ванил бувккуну бур Гъумучиял дянивмур даражалул школалий.
– КуртIсса кIулшивуртту дусса, оьрчIан зат лахьхьин бан хъунмасса захIмат бихьлахьисса учительтал бикIайва жул чIумал.
ЛяличIинува кIицI лагавияв ттунма химиялул дарсирдах гъира бувтсса оьрус учительница Алла Ивановна, физикалул учитель Шяпи ХIасанбагов, биологиялул учительница СултанпатIимат, – тIий, дакIнин бутлай бур цила учительтал Шагьун Хъунмаевна.
Школа къуртал бувну махъ ва бувххун бур Дагъусттаннал педагогикалул институтрал естественно-географический факультетрайн. Му шинал факультетрай биологиялул ва химиялул отделение тIитIаврийнугу ванин тIайлабацIу хьуну бур.
Дуклан гъирагу, бюхъугу бусса Шагьуннул ххуйсса кьиматирттай къуртал бувну бур институт. Ва тIайла бувккун бур зун ГьунчIукьатIрал школалийн. Ца шинаварив ванил ласнан, Абачаран, гъан-маччаминначIан Дянивмур Азиянавун гьан ччан бивкIун, Шагьунгу ванащал лавгун бур. Тийх оьрчIал багъраву тарбиячину зун бивкIун бур. Ца шинава кулпатран махъунмай зана хьун багьну, ва зун бивкIун бур Ккурккуллал дянивмур даражалул школалий. Му ппурттуву ца шинал ттухьгу дирхьуссар дарс Шагьун Хъунмаевнал. Ванил чIалачIинна учительнал куннасса дикIайва, цIу буну, лазилавкьуну ларххун бикIайва, дарсгу ххуйну дурчIин дайва. Ккурккуллал школалий зий ванил 4 шин дурну дур.
– Нава зун бивкIун махъгу, чIун ляркъуну, Гъумукун лагайссияв, ттула ххирасса учительница Алла Ивановнал дарсирдай щябикIан, – тIий, буслай бур Шагьун Хъунмаевна.
1979-ку шинал ва бувкIун бур Кумиял школалийн ва микку зий бивкIун бур 2017-ку шинайн бияннин. Шанна шинай школалул директорну бивкIун бур. Аьмну 47 шин дур ванил педагогнал стаж. Миксса шиннардил лажиндарай циксса оьрчIру, кIулшивурттугу дуллуну, тIайла бувкхьунссар цала оьрмулул ххуллийн.
Шагьун Хъунмаевнал дарсирдайн оьрчIру гъирарай бачайсса бивкIун бур, оьрчIал нитти-буттачIагу ванил хIурмат хъунмасса бивкIун бур.
– Учительнал сий дикIан аьркинссар дуклаки оьрчIачIа. Му чIумал миннан дарсирдахгу гъира бикIайссар. Учительнаща цикссагу кьяйдарду лякъин хьунтIиссар цала сий гьаз дан. ХьхьичIра-хьхьичI, цала дарс ххуйну кIулну дикIан аьркинссар.ТIалавшинна дикIан аьркинссар цал цаяра, яла — дуклаки оьрчIая. ХIарачат байссия оьрчIан ттула дарс ххира хьун, ганих гъира бутан. ОьрчIал бюхъулул даражалух бурувгун, цаха-цахава лавхьхьуну зун бикIайссияв миннащал. БикIайва итххявхсса, дуккин бюхъу бусса, школалул программа бигьану лахьхьайсса оьрчIру. Миннахьхьун «Химия в школе» тIисса журналлаясса цахъис захIматсса заданияртту дулайссия. Химиялул журналлу, кказитру бучIан бувну, ми ишла байссия дарсирдай. ТачIав къабишайссия кIива. Му ттун къаххирасса кьимат бия. ТачIав дуклаки оьрчIру кьюкьин буллалисса махъ къаучайссия. Миннангу на ххирасса бияв, – тIий, буслай бур Шагьун Хъунмаевна.
Ванил дарс дирхьуминнан ххуйну дакIнийссар классрал кьатIувсса личIи-личIисса мероприятиярттугу: викторинарду, тIуркIурду, композицияртту. Циняв мероприятиярттаясса альбомругу бур хIакьинусса кьинигу яхьуну учительницачIа.
Учительтурал пишакаршиврул даража гьаз байсса институтраву лавайсса кьимат бивщуну бур «Фотосинтез и дыхание» тIисса ванил композициялул альбомран.
Царагу дарсирайн Шагьун Хъунмаевна наглядный пособияртту бакъана къабучIайсса бивкIун бур.
2009-ку шинал «Учитель года» райондалул конкурсрай гьуртту хьуну, кIилчинсса кIану бувгьуну бур. Ва бивтун бур ОНО-рачIасса методобъединениялул каялувчину. Му чIумал ванил сипталий ва каялувшиннаралу райондалул 5 хьхьичIунсса школалий учительтурал дирхьуну дур тIиртIусса дарсру.
Давриву дакI дирхьусса, захIмат ххирасса учительнал кьадру-кьимат директортурачIагу бивкIун бур.
Шагьун Хъунмаевна бур лавайсса даражалул учитель, Дагъусттаннал лайкь хьусса учитель, РСФСР-данул КIулшивуртту дулаврил хIурматлувсса зузала, захIматрал ветеран. Вай бусравсса цIардугу ванил цила захIматрайну ва хIарачатрайну лайкь дурну дур.
Дур ванил ведомствалул чулухасса ХIурматрал грамотарттугу, Барчаллагьрал чагъардугу. Амма яла бюхттулмур наградалун ванил ккалли бай оьрчIал барчаллагьру.
ХьхьичIунсса учитель хIисаврай Шагьун Хъунмаевна партиялувунгу кьамул бувну бур.
Дуллалимур лажин кIялану бартдигьайсса, тIайлашиву ччисса, жаваблувшинна дусса учительница школалия лавгун махъгу тIалавну бивкIун бур. Ва бивтун бур шяраваллил администраторну. Шанна шинай ва къуллугъ бачин бувну бивкIун бур. Ца ппурттуву бувчIуну бур халкьуннал контрольданул пропагандистнугу. Ва давугу лавайсса даражалий дуллай тIий, бахшишран лайкь хьуну бур.
– Муксса ххирасса бияхха ттула пиша, школалия лавгун махъгу ца дарс дишин ччивахха тIисса чIунну шайва, – тIий бур Шагьун Хъунмаевна.
– Вила оьрмулул, пишалул ххуллий дакIний ливчIсса иш ци хьуна? – цIувххукун, ванил бувсунни, школалий дуклакисса чIумал, яла марцIмур тетрадь буну тIий, школалул директор Касаев Исрапиллул цинна бахшишран 15 къуруш дуллусса. Бувсуна, зун бивкIун махъ цинма мудан тIааьнну асар хъанай бивкIшиву оьрчIал цичIанмасса хIурмат ва цила дарсирдахсса гъира.
– ТачIав дакIния къабуккай, дарс къуртал хьуну махъ, ца ученик гъан хьуну, увкуна: «Ца ттигу вил дарсирай щяикIан, цал ттигу вих вичIи дишин ччива, Шагьун Хъунмаевнай», – куну. Ца унугу укун тIисса оьрчI ухьурча, му цала кIанайсса учительли, му пишалуву къааьйкьуссар.
Шагьун Хъунмаевна барчаллагьрай бур цуппа дуклай ва зий бивкIсса Кумиял школалийн.
ХIурматрай дакIнин бичлай бур цихьра дарсру дирхьусса учительтал: Аматуллагь МухIадова, Миси АхIмадовна, Исрапил Касаев, Аьлихъал Асват, Сулайманнул ПатIима, Юсуплул Аьишат, Апаннинал ПатIи, дяъвилул майданния Ххувшавугу ларсун школалий зун бувкIсса МахIаммадлул Рашид, Айгуннул ТIалхIат, яла-яла цинна химиялул дарсру ххира хьун дурсса Алла Багъдуева.
Вай гьантрай Шагьун Хъунмаевнан 80 шин бартлаглай дур. Миннува хъунмур бутIа ванил оьрчIан кIулшивуртту дулаврин хас бувну бур. Юбилейгу барча дуллай, чIа тIий буру цIуллушиву, ххари-хъиншивуртту, дуллалимуниву тIайлабацIу.