«Цуксса захIматну бунугу, цIуру-кIуру тIисса цучIав акъая»
ЦIанасса чIумал, мюрщи-хъуни къакуну, дуклаки оьрчIая байбивхьуну, хъуни къуллугъчитурайн бияннин, шайма шаймур буллай ур СВО-лийсса жулва аьралийтуран кумагиран. Уттигъанну КIундиннал шяравасса Низами Умаров, Арслан Оьмариев ва Ислам Аллаев лавгунни «Газель-фермер» машина бувцIусса кьай-кьуй жулва аьралийтурачIан диян дуван. Ва ххуллухьсса кьай-кьуй хъунмурчIин дия «Шагьру Избербаш» шагьрулул округрал бакIчи Расул Бакаевлул сипталийну ва Избербаш шагьрулул администрациялий зузисса жула гъумучиричув Мурад Шахшаевлул хIадур дурсса. Вай аьркиннийн диян даву тIурча, цала бакIрайн лавсуна лавай кIицI лавгсса КIундиннал вакилтурал, ххуллун-харжгу цала бартбивгьуну.
Избербаш шагьрулиясса кьай-кьуйлувух дия тих ххишала дакъа дучIину лякъинтIисса затру: дуки-хIачIия, гъили янна, гъилисса виргъанну, майлул чирахъру, медикаментру ва чIярусса цаймигу затру.
Тихун буза гьан буллалисса кIул хьувкун, КIундиннал шяравасса тамансса инсантурал вайннуцIун цащара шаймургу тIайла дурккунни – ккурккимайртту, кьаркьдикI, уттуллу (личIи-личIисса), турт ва цаймигу затру.
– Ва ххуллухьгу хъунмасса кумаг бувунни личIи-личIисса кIанттурдай ялапар хъанахъисса кIундиннал: Хасаврайсса ХIажи Аьбдуллаевлул, Вали Валиевлул, Аьзиз Аллаевлул, Нальчикрайсса Аьлил МахIаммадовлул, Щамхаллайсса Арслан Оьмариевлул, Аьдил-Янгъиюртливсса Ислам Аллаевлул, Избербашрайсса Багъдан Ибрагьимовлул, МахIачкъалаливсса Илияс Каримовлул, Бахрам Мирзаевлул, Муслим ХIажиевлул, МахIаммадвакил Дадаевлул.
ХIажинал ва Муслимлул жухьхьун ххуллийн бивхьуна шагьнал лачIал гьавккурттащалсса, дикIущалсса хъунма кIункIур ва пулаврал къазан-кIункIур. Жу вай, ххуллийх жувагу бувкуну, тихминнайхгу бачIарду. ЦIуликъяниятусса Марзил гьан бувна окопрал чирахъру, Шахьуватусса Лидиял дуллуна маскировочный къертту, Карашрал МахIаммадлул (ЧIанкIуев) тIайла дурккуна нацIу-кьацIу. Мукунма, цалва-цалва гъанчувнан куну, шайнал шайсса дуки-хIачIиялущалсса къуршив бивхьуна жухьхьун. Хъунмасса барчаллагь тIий ура тихун бачинсса сипталущал ттуцIунма бавкьусса Арслан Оьмариевлухь ва Ислам Аллаевлухь. Исламлул «Газель-фермер» хъинну хIалусса бия кьай-кьуй дишингу, пассажирнан цанмагу, – буслай ур Низами Умаров.
Вайннал тихун ларсун нанимур, шихра дурусну урчIва бутIуйх
дарчIуну, къуршаву дирхьуну дур, урчIа инсанначIан диян дувансса ниятрай. БувчIлачIисса зат бур урчIагу инсанначIан дирмур тайнналгу цащалвасса, цалва лагма-ялттусса циминнайхгу дачIайсса душиву. Жулва аьралийтуран яла-яла бусрав шайсса дур кьаркьдикI, ккурккимайртту, уттулу. Тайннал вай цащалла архнийнгу ласайсса дур, авлахърай, микку-тикку, захIматсса шартIирдай, я чара, я хIалу дакъасса чIумал зумув дишаван.
Ххуллийх 6 гьантлий Низамил, Арсланнул ва Исламлул диртун дур 4500 километра. Бивну бур цIусса мукьвагу областьрайн. Тих талатисса, цайми-цайми бигарду щаллу буллалисса цинявппагу кIундинначIан бивну бур, так Курский областьрайсса ца аьраличув личIаннин, та лапва архну уну. Ихтияр дуллалиссаксса, бучIиссаксса гъанну лагайсса бивкIун бур.
Бахшиширттащал бивну бур аьрай ппу ивкIусса ца оьрус душнил кулпатравунгу.
ЦинявнначIах бувккун махъ, бивну бур Херсонскаллал областьрайсса Скадовск шагьрулул азарханалийн, тикку хIакинну зузисса кIундиричув Барат ХъунбуттаевлучIан. Ванал вай хъамалу къабувну, гьантта къабивкIун къаитабавкьуну бур.
– Жу бучIаврия ххари къавхьусса къаливчIунни. Ца кIанай кIундириоьрчIащал архIал талатисса ца къалмукьнал увкуна, къалмукьчяй ларсун бувкIнияракьай куну. Дуссархха тIисса жул мукъуйн вих хъанай акъая оьрчI, къурши тIивтIуну, гиву «Хан-чайлул» кьуцуртту къаккавкссаксса. Къалмукьчяйлул ца упаковкагу канил дургьуну, ххарил ивчIавай, тайминнан ккаккан дуллан ивкIунни: «Это самый лучший на земле чай!» – тIий. Укун ца чIирисса затрая хъинну ххари хьусса ишругу хъанай бия. Цуксса захIматну бунугу, цIуру-кIуру тIисса, аьрзирайсса, шикаятрайсса цучIав акъая. Кьянкьану бавцIуну бия.
Аьркинмунил, шайнал шаймур буллай, щаллу буллай бунугу, жунма хIисав хьусса куццуй, кумаг бувансса кIанттурду ттигу личIлай бия. Масалдаран, чIяру къахьунссия, агарда жущара тихун гьан дуван хьурча вай затру: машинартту (Нива ва УАЗ), дрон-детекторду (Булат 4), дронну (Мавик 3 ва Мавик 3Т), антидроновый плащру, термобелье, тепловизорду, ттизаманнул бронежилетру ва м.ц. Балики, кумаг буван бюхъайсса, кумаг буван ччисса ухьурча, жуща хьунссар аьркинмур тихун диян дуван ягу жулва аьралийтурачIан диянсса куццуй гьан дувансса кьяйда бусан, – тIий ур Низами.
Бадрижамал Аьлиева