Пагьмулул шачIанттайх шаттирду ласлай

Муаьллим, аьлимчу, шаэр, чичу, Аьвдулвагьаблул арс Магьдиев Аьвдуссалам увну вай гьантрай хъанай дур 95 шин.

Аьвдуссаламлул творчествалул жанр гьарта-гьарзасса дур: ванал чичай назмурду, бусаларду, очеркру. Ванал творчествалуву биялсса кIантту бугьлай бур лирикийсса назмурдал.
Аь. Магьдиевлун ххирар Буттал кIану. Ванан ва чIалай бур алжаннул мурцIу кунма. Шаэрнал «Ххуйшиву зунттал кIанттул» тIисса назмулуву щаллу дурну дур тунтсса сурат, зунттал кIану шаэрнан чIалай бур романтикалул зумуну:

Кьуватшиву ПпабакIул,
Ссав хъачIунттай дурхIусса:
Вия эбрат ларсривав
ЗахIматрал агьулданул?

Ххуйшиву КьукIма-зунттул,
Щалва зунчал бувгьусса,
Къурув гьухъа бивтминнан
Дюхлу гьан дуллалисса.

Ххуй душ хханссар КIлямурлу,
Буруглай щакъаливхсса,
Ария баргъ буккайхту,
КIяла арцун бакьайсса.

Тамаша мюрщи щархъай,
Зунттаву кюртти хьусса,
Мяшра кIайннул халкьуннай,
КIикку мина дирхьусса.

Поэзиялул багъраву Аь. Магьдиевлул бугьлай ур цанма лайкьсса кIану. Шаэрнал шеърирдаву асар хъанай бур зунттал халкьуннал творчествалул ссихI, зунттал агьулданун хасъсса инсаншиву, къирият, ас-ламус, дакIнил гъилишиву, тIайламунийн кIункIу шаву.
Александр Блок тIий ивкIссар: «Цала асарду тIайлану, цичIав кьюлтI къабувну аьч баву – мури хIакьсса шаэрнал ца агьамсса лишан». Вайнна Аь. Магьдиевлул дакIнил куртIния нанисса цаппара асарду-шаммарду:

Урттуву тIутIи хьував,
Щаращуву щин хьував,
Бюхттул зунттай ав хьував,
Нава вин ххал шай ккаккан?

Хьурдай нава мюрш гъарал,
Вил дакI шюшин шай ккаккан,
ДакIнива дурксса ччаву
Зана дитайрив ккаккан.

Вияту барз бан ччива,
Хияллавун багьайсса,
Ларг чIунну дакIнийн дичлай,
Эшкьи цIу дуккай ккаккан.

Аьвдуссаламлул назмурдаву эшкьи, мурадрайн къадуккарчагума, уздансса, барачатсса дур, эшкьилул асардаву цавува бур инсаннал талихI:

Баргъ бявкъуну чIалай бур,
ЧIун гъинттулсса дунугу,
Хьхьугу цIанну чIалай дур,
Ссавний барз бивтун буна.

ДакI къуману дунурив,
Дуниял кьюрчуну дур.
Шяраву цучIав акъар,
Ххирай, ина бакъани.

Щукру буллай икIара
Ина талихIрайн бувксса,
Вилмур талихI ттула ххай,
ДакI ххарину ура на.

Аь.Магьдиевлул «ОьвтIий бур буттал улча» тIисса поэмалийн учин бучIир оьрмулул дарсру, дарсру-насихIатру куну. Я хъунмасса ляхъиндалийн, я чIярусса хъуслийн умуд къабивхьуну, захIмат бан лахьхьи тIий ур жагьилнахь:

ЧIивисса оьрчI уна, хъунану чIалай,
Даврихун увтунна буттал цащала,
Хъамадитлай дакъар къурнил давуртту
Нава дуллай ивкIсса оьрчIнийсса чIумал.
Хъюруврал къарал бан буттал гьан айвав,
Хьхьурду дирчуссия кьунттал нуххулу.
Шану ххалал бия, бакIрацI – къюллул къав.
Нигьакъаусайвав, щар чIалай дия,
Чирахъирттал чаннал дакI чанна дайва,
ЦIийяту чIа-чIаний буттал оьвчайва.
Микка-тикка тIисса ккаччал хIапгума
Жу вил чIарав буру тIий баллай бия,
ЦIан лакьлан дикIайхту, къур чанна байва
Кьанивсса урттуйсса чирахълахъултрал.

На учивияв: ва поэма тай захIматсса дяъвилул шиннардийсса гьарица оьрчIал оьрмулул шачIанттуну хъанай бур увкуну.
ЛяличIиссава асар биян буллай, Аьвдуссалам чичлай ур:

Чу ва ттукку бакъар ттун дакIний ливчIсса,
Щавал бусласисса ттула оьрчIшивур,
ДакIния къабувксса буттал захIматри,
ОьрчIшиву къаккарксса ттула оьрмури.

Буттал зузи уллай цащала архIал,
ОьрчIшиву зерххунни тIий бикIайссияв,
Гьайкал дишав буттан ттула дакIниву,
Никирттайх тихуннай ядача оьрчIал.

Аь. Магьдиев ур Ккурккуллал шаэртурал хъун ккурчIав – ЧукIундалавчIа, ЗайдучIа, ЩазачIа, МахIмудичIа, ДанияллучIа. Аьвдуссалам Магьдиевлул «Алжаннул ккурккай Ккурккул» тIисса лу хъанахъиссар уттинин бувксса лакрал щархъал тарихраясса луттирдаву ца яла чIанулун багьсса элмийсса ва бувчIинсса мазрай чивчусса луну, Ккурккуллал махъсса 200 шинал мутталий бувтсса оьрмулия авторнал аьчухну чивчуну бур цанма кIулмур ва кIулминнал цахьва бувсмур.
Гьай-гьай, чIири-кьирисса диялдакъашиву дакъасса цавагу жуж къабикIай, хаснува тарихрая чивчумуниву. На учинна – ва хъуннасса элмийсса даву хъанай дур, тарихрал докторнал шанна диссертациялунсса элмийсса захIматну дур куну.
Барча уллай ина, Аьвдуссалам Аьвдулвагьаблул арс, ниттил увсса кьинилущал, чIа тIий буру гихунмайсса цIуллусса оьрму! Бюхълай личIаннав!
Шалласу Шалласуев