Ниттил къаувсса ттул уссу

ЧIяв жул чIаххуврай яхъанай буссия Исрапил ва Сапижат Кьубатаевхъал — авурсса кулпат. Вайннал бия 1 арс ва 3 душ – ХIанза, ПатIимат, Нурижат ва Уммукулсун. Вайннал бия ЧIяйннал жяматрал дянив хIурмат бусса, чIаххувращал хIала-гьурттусса къуш. ЗахIматрал сасан увсса ХIанза чIивисса оьрмулийва хIарачат буллалисса ия дуккавривугу, колхозрал давурттайгу.

ЧIяйннал дянивмур даражалул школалий 1960-кусса шинал 10 классгу ххуйсса кьиматирттай къуртал бувну, ХIанза лавгуна Каспийск шагьрулийсса «Дагдизель» заводрай зун. Зийгу ивкIссар ти­кку токарь-револьверщикну.

1961-кусса шинал заводрал ХIанза тIайла увкссар Ленинградуллал Жамирду бай институтраву дуклан. Амма ХIанза, му аьрххигу кьабивтун, Туркманисттаннал Чарджоу шагьрулийн лавгун ия. Муния махъ, 1963-ку шинал дуклан увххун ия Ташкантуллал политехинститутравун, лавхьхьуну бия инженер-строительнал пиша. Институт бувккуну махъ, 1967-ку шинал, ХIанза увкIуна буттал шяравун, цала нитти-буттал ялун иян. Жугу, ттула уссу МахIаммадгу, нагу, лавгссияв му ккаккан. Бувсуна Туркманнал халкь Дагъусттанная бувкIсса инсантурал хIурмат бусса, жулла куннасса аьдатру дусса бушиву. МуницIунма, ХIанзал бувсуна Ашхабадрай бушиву Самаркьаннал Торгово-кооперативный институтрал филиал. Ттунгу маслихIат бувна, документругу гьан бувну, уххан шайрив ххал бан. Нагу пикри бувссия му маслихIатрацIун акьин.
На му ппурттуву, Астраханнал учетно-кредитный техникумгу къуртал бувну, Ваччавсса госбанкрай кредитрал инспекторну зий уссияв. Ттул гьалмахтурал – Багов Аьбдуллулгу, райпорал председательну зузисса ХIусайннулгу ттущал архIал буххан документру гьан бувна. Миннал документру, кьамул къабувну, махъунмай бувкIуна. Ттуйн вызов дуркIуна, экзаменну дулун Самаркьаннайн нану тIисса. На чивчуссия, бюхълай бухьурча, Дагъусттаннай МахIачкъалаливсса цания ца институтраву экзаменну дулунсса ихтияр дулурча, ччива куну. Ттул бахттилун, ихтияргу, экзаменационный листгу гьан дурну дия Дагъуниверситетрал ректорнал цIаний. Университетравун бу­ххан бувкIсса оьрчIащал дуллуну экзаменнугу, 2 мукьва ва 2 ххюва лавсъссия на. Ми кьиматру бусса ттул экзаменационный лист гьан дуруна ректорнал Самаркьаннайн. Тиха бувкIуна ина кьамул увссара тIисса чагъар.

Муния махъ, 50 кIапIикIран билетгу лавсун, увкIра на самолетрай МахIачкъалалив. Гиччагу, 26 къурушран билетгу лавсун, увкIра Ашхабадрайн. На хьунаавкьунав ХIанзал аэропортрай. Ва цува тийх яхъанай ия Захар тIисса жула ххаллилсса лаккучувнал къатрай. ХIанзащал ялагу яхъанай бия студентътал ЧIятусса Кьубатаевхъул Рамазан ва Шагьмилав. Жу мукьагу ца къатлуву яхъанай уссияв.
Му тагьарданий, занай, ккалай, кIира шинай ХIанзащал Ашхабадрай къуртал бувссия нагу 2 курс. Ца уссил баймур байва ттун ХIанзал.
Институтгу къуртал бувну, Ашхабадрай даврийнгу увххун, ххуйсса маэшатращал увкIссар ХIанза Лаккуйн буттачIан, Исрапи­ллучIан, цала кулпат баврил масъалагу щаллу бан. Аьвдурашидлул ва Уммукулсуннул душ Юлияра, лайкьсса хъатIигу бувну, бувцуссия цанма щарну ХIанзал.
Ашхабадрай квартирагу лавсун, Туркманисттаннал Мелиорациялул ва щинал хозяйствалул министерствалий отделданул начальникну зий уссия ХIанза. Ссурвалгу цаятува арх бакъа яхъанай, куннал чIарав кув бацIлай, дахIалай чинну бивкIссар.

ХъатIи бувну махъ, аьдат­райн бувну, жалин ва наврузбаг ичIунмай бувцуну бия душни­хъал. Нагу, ттула чIивима уссу Мусаев МахIаммадгу лавгру душнихъаннийн. Жу ххуйну кьамулгу бувну (ХIанзал уссурвалшиврий), кIани-кIунттихьхьунсса ссайгъатругу буллуну, тIайла бувккунав. ЧIунгу чIалсса дия, дунугу, жу Исрапиллухьхьун жура дурсса даврил отчет дулун лавгру. Жу цачIун хьуну бучIаврийну Исрапил муксса ххари хьунахха, жун ци хъиншиву дан хъиннивав тIий ия. Къатлува увккун лавгун хьуна ца ххюра-ацIра минутI: ххал арча, лачIал бувцIусса суйл мурцIату коньякрал шуша дуклай ивкIун ия. Шушагу канихьну увкIун, аьч дурну гагу, бувцIуну кьуругу, лавхъуна яла махъ:
«Ттул ххирасса арсрув! Ва ттула арс увсса чIумал ванан цIа дизлазисса мажлисрай тямадану ивкIсса ХIанзахъал Рамазаннул, ттула щарниуссил, аманатгу бувну, тапшур бувна ттуйн, ХIанзал (цала буттал) цIагу дирзун, ванал кулпат бувну щаллу увсса чIумал тIитIин ва коньякрал шуша яла ххираминнан. На ялугьлай уссияв ттула чIаххув хъуни хьусса, уссурвалну оьрму лавгсса зу шамагу цачIун хьусса кьини дучIаннин. Му кьини дуркIунни. На ххарину ура, ттула арснан уссу къаувнугу, зу ванал уссурвалну бушиврий. Ттул зуйнсса аманатри, дунияллий буссаксса уссурвалну бичара оьрмулул гьантри».
Аьпа баннав цал, хъинну дугърисса аьрипсса адамина ияча Исрапил. Цувагу лахъи къалавгун аьпалул хьуна. Душру ПатIимат ва Нурижат, къатралгу хьуну, Туркманисттаннай оьрму бутлай буссия.

ХIанзал ва Юлиярал дянив хьуна 2 оьрчI – арс МахIаммад ва ниттин цIа дирзсса душ Сапижат. Цуксса хIайпнугу, ХIанзал хасиятрацIун Юлиярал хасият къадаркьуну дия. Вай личIи хьуна. Амма ХIанзал цала душнихсса ва арснахсса аякьа тачIаврагу хьхьара хьун къариртссар. ХIа­кьинусса кьинигу оьрчIал оьрчIан кумаг буллай уссар.
ЧIярусса къабигьасса кьинирду ХIанзал бакIрачIангу дуркIссар. Цала хъунмур ссу ПатIимат аьпалул хьуну махъ мунил кулпатралссагу ванал бунни. ЧIивимур ссил Нурижатлул ахIвал-хIалдануцIунгу кабавкьунни. ЦIуну хьусса цала оьрмулул дус Асиятлущал нахIу-хIалимну яхъанай ур.
На хъунмасса барчаллагьрай­гу, пахрулийгу, ура ттула ни­ттил къаувсса чIивима уссийн, ХIанзайн, ванал мудан ттухра дурсса аякьалухлу, адамлугъшиврухлу. Ашхабадрая Дагъусттаннайн МоскавлийхчIин занан багьлай бунугу, буттал аьрщарайн къаувкIун ХIанза къаацIайссар. Июль зуруй 2023-кусса шиналгу цала кулпатращал увкIуна Да­гъусттаннайн, хьунаавкьуна дустуращал, цала ниттил къабувсса уссурвавращал, ссурахъавращал, цала мачча-гъаннащал. Буттал шяравун ЧIяв лавгун, цува акъассаксса хIаллай оьрмулуцIа хьусса ЧIяйннал агьулданул гьаттардийн ивунни.
1972-кусса шиная шихунай ХIанза зий уссар хъунама инженерну «Туркменгидроводхозрал» институтраву, Туркманнал водохозяйственныйсса объектирттал ва кьатIаллил хIукуматирттал тIалавшинна щаллу даврил проектру дуллай. Цала оьрмулул дусну кIилчин язи бувгьусса кулпат Асиятлущал оьрму бутлайгу ХIанзал 45 шин хьунни, цаннан ца ххирану, махъсса мачча-гъаннангу, гьалмахтурангу бусравну.
2004 шинал пенсиялийн ув­ккун махъгу, оьрмулул шинну мадарасса хьуну дунугу, ХIанза игьалаган къаитайссар Туркманисттаннал хъуниминнал, агьам­сса иширттан аьркин хъанай уну тIий.

КIицI лаганну цала оьрмулий ХIанзал хIалал дурсса наградар­ттал кутIасса сияхIгу.
Туркманнал Президентнал указрайн бувну ванан дуллуссар «Любовь к Отечеству» тIисса орден.
Дуссар ванал 30-нния лирчусса медаллу ва хIурматрал гра­мотартту.
Ва зий ивкIссар Туркманис­ттаннал цалчинма Президент Ниязовлул маслихIатчину.
ХIанза хъанай ур 50-ллахъул публикациярттал авторнугу. Ванал цIаницIун дархIуну дуссар къундалул аьрщарай памма, лачIа, ппиринж ва цаймигу бакIлахъия хьун дан бюхъаврил хъиривлаявуртту, буссар авторнал свидетельстварду ва патентру.
Аьзизсса ХIанзай, ттул дус, ттул бутIа бакъасса уссу, яраппий, дунияллий уссаксса чан къахьуннав вил ялату аякьалий­сса Заннал хъа, ина цайминнан бувцири хъинбалардал барачат. Урувччуну итаннав кьадарданул!

Нагу ца ниттил
къа­увсса вил хъунама уссу АьвдурахIманхъал ТIалхIат