Къазаннайсса форумрай

ПаччахIлугърал Думалул депутат, актриса Елена Драпекощал ва Узбекистаннаясса профессор, философ
Нигинахон Шермухамедоващал

Ларгсса нюжмардий, декабрьданул 5-нний, Къазаннай хьунни Щаллагу дунияллул культуралул ва тIабиаьтрал ирс буруччаврил Конвенциялун 50 шин шаврин хас дурсса дунияллул халкьуннал дянивсса форум. Ваний гьуртту хьун Татарсттаннал хъуншагьрулийн бавтIун бия кьатIаллил билаятирттаясса ва Аьрасатнал регионнаясса чIявусса вакилтал.

Найбунува бусан аьркинни делегация кьамул буллай ивкIшиву Татарсттаннал хъунама Рустам Минниханов. Ванащал архIал форум тIитIаврил шадлугърай гьуртту хьунни региондалул паччахIлугърал маслихIатчи Минтимер Шаймиев, Аьрасатнал культуралул министр Ольга Любимова, ЮНЕСКО-лул вакил Григорий Орджоникидзе, Къазаннал мэр Ильсур Метишин, ПаччахIлугърал Думалул депутатътал, хъуни къуллугъчитал.


Татарсттаннал экс-президент Минтимер
Шаймиевлущал­сса ихтилатраву щайх Сайпуллагь-Кьадинал цалчин­сса наставник, машгьурсса аьлимчу-динчи щайх МухIаммад Чиставинайн буккайхту, ванал цIа баяйхтура Шаймиевлул симан чанна лархъуна.


Ва форумрай гьуртту хьунни Дагъусттаннал гуманитар институтрал профессор, философиялул элмурдал доктор Асият Буттаевагу. Ванил укун бувсунни цила аьрххилия: «На Къазаннайсса форумрай був­ссия «Лаккуй аьрабнал миссионертурал рувхIанийсса ирс цIу буккан баву» тIисса доклад. Цал кутIану бувсъссия лак цукунсса, ци миллат буссарив, багьу-бизулия, культуралия, бувсъссия лакку мазрая. ХIатта лакку мазрай ссаламгу буллуну, хъунмасса зал шад буккан був­ссия. Бусав лакку маз ябаву мурадрай дуллалисса давурттая, цуку-цукунсса захIматшивуртту дуссарив, ссах къулагъас дуван багьлай буссарив.

Ахирданий Гъумуксса Хъунмизитраясса видеоролик ккаккан дував экрандалий. Доклад лахъи лагарчагу, хъинну вичIи дирхьуну бия, регламент чайсса акъая. Вайва масъалартту гьаз буллалисса ихтилатру ялагу хьунни форумрай. Жуявагу бусан, цайминнаягу къакIулмур кIул буван, дусшиврул, хIала-гьурттушиврул ламурду цIакь буван, щак бакъа, мюнпатсса даву дия, форумрал программа авадансса дия. Минтимер Шаймиевлул, масалдаран, балжину бувсунни тарихийсса ва тIабиаьтрал гьайкаллу ядаврил ххуллийсса давур­ттая ва опытрая. Бувсунни историктурал, археологтурал, реставратортурал ва строительтурал хIарачатрайну тарихрал ва культуралул 60 гьайкал цIу дуккан дуршиву, ми проектру бартдигьаву мурадрайсса «Возрождение» тIисса республикалул фонд хIасул дурну душиву. На Шаймиевлущалсса ихтилатраву щайх Сайпуллагь-Кьадинал цалчин­сса наставник МухIаммад Чиставинайн буккайхту, ванал цIа баяйхтура Шаймиевлул симан чанна лархъуна.

1893-ку шинал Сайпуллагь-Кьади Башларов Къазаннал губерниялийн лавг­ссар, та ппурттуву машгьурсса аьлимчу-динчи щайх МухIаммад-Закир ЧиставичIа дуклан, исламрал куртIшивуртту куртIгу, цIакьгу дуллан. Ванан дазу дакъа ххирасса ивкIссар цала учитель. Жулва ппухълу цIакьну бувгьуну бивкIссар исламрал ва дусшиврул. Ппухълунная бивсса рувхIанийсса ирс-ххазина ябавриву, цIу буккан бавриву жунна барачатшивугу дуссар, машгьурсса форумрал гьанумур мурадгу агьалинан му бувчIаву дия. Лавгзаманнул тарихрал хIур­мат бушиву – миллатру бу­чIантIимуний дакIцIуцIаву ду­сса бушиврул барашиннар.