ЦIуллу-сагъшивруцIунсса маслихIатру

[dropcap]Ч[/dropcap]Iавахьулттах гьава цалнияр цал кIири хъанай бур. Цукунни кIиришиврия буруччинтIисса? ТIабиаьтрал цилва ва кIанттулгу пикри бувну бур, гьарца инсаннаву дирхьуну терморегуляциялул механизм. Гьава кIири шайхту, жулла оьттул сосудру гьарта дуклай дур, дуклакисса гьухъ гьарза хъанай дур. Дунугу, гьарца организмалул бур кIиришиврущал лаллансса цилва-цилва гуж, цилла хасшивуртту: укун, цавайннал кIиришиву бигьану духIай, вайминнал – лап захIматну. КIиришиву духIан яла-яла захIмат хъанай бур къюкIлил ва сосудирттал, эндокринная системарттал къашайшивуртту думиннан, оьрмулул бугьараминнан, лякьлуву бусса хъаннин. Щин бухьурчангу, кIиришиву духIавриву дакIнийн бичаврил ххуллийсса цаппарасса маслихIатру къабахчинссар тIиссару.

КIиришивруща бурувччуну бикIаншиврул

Бургъия лабикIи
Бюхъавай, бургъия ла­бикI­­­лакIи, вагу цирча, ца ми­нутI­райсса буккаврилгу цичIав къахьунссарча тIий, бакIрай зат дакъа хIаятравун, чIаххуврайсса ттучандалийн кIири бургъилух къабуклай. Шикку чансса, ти­кку чансса тIий, кIири лаглай, бурчугу багьайссаннуяр ччу­ччайссар, ччяни хъунмав шай­ссар, бакIрангу, чурххангу зарал бияйссар, най буна ялун къачIаларчангу, ялун къаличирчангу. Бургъия зарал инсан га уний тIирх куну агьний бакъа къабивсса ххай мабикIару.
КьатIув, бюхъавай, баргъ кIири бувний бувагу мабуккари (ссят 11-нния 16 хьуннин). Букъавккун къабучIисса иш бухьурчагу, бакIрай зат дакъа ягу бургъиясса ххют дакъа, баргъ лачIаврийн къаршисса крем къадурккун мабуккари, шай­ссаксса ххют думи кIанттурдайх сакингу дувара зулва аьрххилул маршрут.

Янна лаххира
чаннасса
ва чурххацIун къаларчIсса
КIиришиву дусса зурдардий лахлахира, бюхъавай, чаннасса, чурххацIун къаларчIсса янна-ус, синтетика хIала дурагу дакъасса ягу чансса янналия дурсса. Гъинтнил зурдардий махъаллил хьияра оьтту щурущаврин дайшишру дуллали­сса чIурусса мухIулттая, мукунна кIиришиву ва кIушиву ххи дуллалисса чIюлушиннардия, лажиндарал бурчу бащан буллалисса, ссихI буххан къабитлати­сса чIяру косметикалия, кьанкь аьнтсса аьтрилия, ччанну буруххан буллалисса никъа лахъ уссая.

Диялсса щин хIачIира
Гьава кIирисса чIумал гьантлун диялсса щин (2,5 – 3 литра) хIачIаврил ялув хъиннува бацIира. КIирисса гьантрай чурххаву щинал баланс лияй­ссар, чIярусса хъатрулуцIа хъанай. Махъаллил хьун аьркин­ссар (кIиришиву дусса гьантрай бакъа, муданмагу) нацIусса ва газ бусса щиная.

МикIларчIсса щинай – къадагъа
Гьава кIирисса, хханхха ба­къагу, щалвавагу чурх кIири лавгсса гьантрай хъуннасса ни­гьачIаву дуссар микIларчIсса, хъинну дяркъусса щиная: хIачIан хьуннав, щинавун бучIан хьуннав. Цакуну температура даххана шаврия жунма я мюнпат, я дюхлу дакъассар. ХIачIира къатлул температуралийсса щин. Щинавун бучIан ишла дувара гъилисса щин.

Кондиционер ишла дувара тарину
Ттизаманнул инсантурава чIявуминнаща кондиционер дакъа бацIан къашай. ТIайлар, кондиционерданул хIасул дувай чурххан тIааьнсса гьавалул тагьар, кIинттул дикIу, гъинттул дикIу. Амма хъамамабитару вания хъунмасса зарал биян бю­хъайшивугу. КIирисса кьатIату кондиционерданул бякъин був­сса къатлувун (кабинетравун) цакуну буххаврия ва бявкъусса къатлува кIирисса кьатIув най буна буккаврия зарал буссар, ва даву мугъаятну, чан-чанну тIий дуван аьркинссар. Кондиционергу ишла дувара мугъаятну.

Ссупралий
чIяру дувара ахъулсса ва ахънилсса
КIирисса зурдардий махъаллил хьуну хъинссар хъиннура аьгъусса ва цIу бусса дукралия. ЧIяру дурну хъинссар ахъулсса ва ахънилсса. Амма хъамамабитару ва курчIил махъанарду дукралувун ишла дуллалисса ахъул­сса, ахънилсса, накьлил уртту ххуйну шюшин, махъра-махъгу, крандалувасса щинай шюршуну махъ, марцIсса щаралархъсса щинай шюшин, бюхълахъисса иш буний, ялтту кIирисса щингума дутIаван. Накьлил урттурив 20-30 минутIрайсса диртун хъинссар чан-чансса цIу ва сода бивчусса щинаву.
Ахъулсса ва ахънилсса, та-духьурчангу, дикIан аьркин­ссар щаллусса, зия хъанан къа­диркIсса, гьава кIиринийрив хаснура.
Гихунмайгу буссар