«Испания ттун бавкьусса билаят бур»

Испаннал билаятрай ялапар хъанай 15 шин хьуну дур Ккурккуллал шяравасса Аьвдуллагьлул душ ПатIимат Аьбдуллаевал. ПатIилавхъал ПатIимат учайссар ванийн шяраву. Вай гьантрай ПатIимат бувкIун бия Ватандалийн, бу­ттал шяравун биян. ЧIярусса шиннардий къаккавксса маччадуш ккаккан ва гъурбатрайсса оьрмулия цIухху-бусу бан лавгра ваничIан хъамалу.

Шяраву школагу къуртал бувну, ххуйсса кьиматирттай экзаменнугу дуллуну, ПатIимат бувххун бур МахIачкъалаллал политехнический техникумравун. Школалий дуклакинийва спортраву итххявхсса ПатIимат техникумравугу най буна спортрал секциялийн занан бивкIун бур. Школалий дуклакисса шиннардий ва гьуртту шайссия райондалул, республикалул спортрал бяст-ччаллаву. Сайки циняв журардал спортраву цалчинсса кIанттурду бугьай­ссия. Ва бикIайссия Ккурккуллал хъаннил волейболданул командалул капитанну. Тай шиннардий спортрал чулуха Ккурккуллал школа хъинну хьхьичIунну бикIайва. Техникумравун бувххун махъгу спортрал чулухунмайсса ПатIиматлул бюхъу ччяни ялун ливчуну бур. Техникумрал лечаврил ва тIанкI учаврил чемпион хьуну бур. Дуклакиссаксса хIаллай техникумрал цачIундур командалуву бивкIун бур.

Техникум къуртал буллали­сса шинал цайми студентътуращал кIива зуруй Белгород шагьрулийн, мукьва зуруй Нальчикрайн консерварду дайсса заводрайн практикалий гьан бувну бур.
– Нальчикрайсса заводрал хъунама лаккучу ия. Техникум къуртал бувну махъгу тиккун зун гьан ччай, танаща ттуйнма оьвтIисса чагъардугу лавсун бувкIссияв, амма му ппурттуву Хасаврай цIусса завод тIивтIуну, микку зун гьан бувнав, – тIий бур ПатIимат.
Ца зуруй заводрайгу зий бивкIун, бувкIун бур МахIач­къалаливн. Зун бивкIун бур строительный управлениялий. Шикку 7 шин дурну дур. Мунияр махъ, школардан аьркинмур итадакьайсса базалий товароведну, «Усттар» тIисса чIири предприятиялий хъунмур бухгалтерну зийгу бивкIун, дахху-ласулухун багьну бур. Бивну бур Чехословакиянавун, цимилагу Ливаннайн. Испаннавунсса ххуллурив ванин тIивтIуну бур «Лезгинка» ансамбльданул.

2003-ку шинал ПатIимат­лущал дусшиву дусса, культуралул даврил ялув бацIаву дуллалисса хъамитайпалул тIайла бувккун бур ва ансамбльданущал костюмер хIисаврай. Ца барзгу бувну, зана хьуну бур. Хъиривмур шинал, мува куццуй лавгун, ПатIиматлул Испаннаву кIива барз бувну бур. Испаннал билаят ххуй бивзун, му чIумалва пикри хьуну бур тихун бизансса, лахьлан бивкIун бур маз. 2008-ку шинал лавгун бур турист хIисаврай, тийхва бацIансса пикрилий.

– Группалущал махъунмай къабувкIра. ЦIубутIуй гостиницалий бавцIуну бивкIра. Му чIумал ттун чан-кьанну испаннал мазгу кIулссия. Яхьунсса, зунсса кIану лякъин багьлай бия. Москавлийсса ттул уссил дуснал ХIажинал душ Марина Барселоннай яхъанай бия. Вай Хъусращатусса бия. Буттал таничIан оьвкуну, Маринал на бувцунав цуппа ялапар хъанахъисса квартиралийн. Хъунма хIал къавхьуну Марбелья шагьрулий ттун нянял давугу ляркъуна. Ттун кIира шинавусса оьрчIах буруглан багьлай бия, личIисса къаттагу буллуна на яхъанан. Ва дия авадансса район. Цал, оьрчIащал сайр бан хьхьиричIан лавгсса чIумал, ттун жула дагъусттаннал хъаннил лащин дусса инсан ххал хьуна. Циван къабикIави. Да­гъусттаннаясса Ххадижат тIисса ярущар ляркъунни. КIул хьуру. Ва чIаравсса, жулмурнияргу авадансса райондалий ялапар хъанай бия. Ванил чIивимур душ ингилиснан хьуну бия, миннал кулпат недвижимостьраха зий, иш бавчуну бия. Ххадижат цуппалу яхъанай бия. На ччя-ччяни таничIан хъамалу лагайссияв. ХIасил, чил билаятрайсса оьрмулул дайдихьу оьккисса къархьуна, – буслай бур ПатIимат.

Ца шинава ПатIимат зий бивкIсса кулпат Англиянавун бивзун, ванин цIунилгу даврих луглан багьну бур. Ялапар хъанай бивкIун бур ХхадижатлучIа. Ца ппурттуву ккарччи дакьин дан лавгсса ПатIиматлухь хIа­киннал цала кабинет лакьлан тавакъю бувну бур. Мура чIумал ванийн бувккун бур бугьарасса нитти-буттах уругансса инсаннах луглагисса оьрчIругу. Хъунисса кIизивулийсса къат­раву ванинссагу кIану личIи бувну бур. Къари-къужлунгу, оьрчIангу ПатIимат ххира хьуну бур. Къарил лахьхьин бувну бур ванин цала дукрарду дангу. ПатIимат шикку кулпатравасса инсан кунма ххирану бивкIун бур. ОьрчIал ирглий буцайсса бивкIун бур нину-ппугу, миннащал ПатIиматгу рестораннавун, салоннавун. Ряхра шин хьуну дур ПатIиматлул вайнначIа зий, шиккува ягу хьуну. Яла, куннал хъирив кув, оьрмулул 92 шинаву аьпалухьхьун лавгун бур къари-къужа.
– Ва авадансса кулпат бия. Буттал чIярусса хъус кьариртун дия оьрчIан. Ва хъинну захIмат ххирасса инсан ивкIун ур. УрчIра шинаву, нину-ппу ливтIуну, ятинну ливчIун, цайнува цува ччаннай авцIусса адамина ия. ЧIяру зивурду дусса къатри дуллай ивкIун, цалчинми зивурдай цанма чIявусса офисру тIивтIуну бия. Цивппа яхьусса къатрал цалчинмур зивулий бия мебельный ттучан. Шяравугу дия хъунисса ххуйсса къатри дурну. Къарил лаххи-ликкия чIяруя. ЦIу буну лаххайва оьрмулул шиннах къабурувгун.
Бигьасса ххуйсса шартIирдай оьрму бутлай тIий бухьунссар, испаннал халкь аьчухсса, дакIру хъинсса бур. Миннал оьрмурдугу лахъисса бур. УрцIалла шинавун бувххун махъгу ми цалвасса цала бан бюхълай бур.

Нину-ппу ливтIуну махъгу, оьрчIру ттухь тиккува бацIу тIий бия. Тай бакъаний на тикку ци дулланссияв. ДакIнийн багьуна, ца ппурттуву къужлул на цащалва цала уссичIан бувцуну бивкIсса. Тикку Лаура тIисса вайннал ссурахъугу бия. Та чIумал танил увкуна, вай дунияллия лагайхту, цичIан бухьхьу куну. Ттунгу пикри хьунни Лаура ци дуллай бурив ккаккан гьан. Лаурал адамина ивкIуну ия. Вайннал оьрчIру бакъая. ХIасил, бувкIссара на ЛаурачIа зун. Вагу тIайлабацIусса иш хьуна. На бахтти бусса бухьунссара, ттун оьрмулуву чIявусса ххуйсса инсантал хьунабавкьуссар, – тIий бур ПатIимат.
Жагьилний Лаура цила адаминащал Аьрасатнавугу бивкIун бур. 1960-ку шиннардий, билаятрал хъунаману Н.С. Хрущев усса чIумал, ванил адамина Канаданал консульствалий зий ивкIун ур. ДакIнин бутлай бия тIар цуппа аьралуннал самолетрай Москавливн бувцуну бувкIсса куц, обкомрал зузалтрал хъанницIа цинна дурмарду дан лавхьхьусса куц.
Ххюра шин дурну дур ПатIи­матлул ЛаурачIа зий. Машан лавсун бур ванил бахлахисса мукьва къатта бусса квартирагу. Лаура аьпалухьхьун лавгун бур ковидрал чIумал.
ПатIимат буслай бур Испаннал билаят гороскопрайн бувну цинма бавкьусса бушиву, мяйжаннугу, гъурбатрай цила ишру оьккину бакъашиву. Буслай бур Испаннал душиву цIанихсса чахир, шикку душиву яла ххуймур зайтундалул аьгъушиву, ккурккисса шинай ххярххун дикIайшиву ахъулсса ва ахънилсса. Мукунма Испаннаву бусса бур балугърал яла ххирами журарду. Яла хъуними харжрурив ва билаятрай бусса бур медициналул зузалтран.
Андриана Аьбдуллаева