Ттигъанну Дарбантлив хьусса терапевтътурал ва кардиологтурал конференциялий Аьрасатнал терапевтътурал ккурандалул президент Жанна Кабалавал хIакин-кардиолог Сажид Загълиевлун медициналул кадрарду хIадур бавриву бихьлахьисса захIматрахлу буллунни ккурандалул цIаниясса Барчаллагьрал чагъар ва Гиппократлул орден.
ХIасаннул арс Сажид Загълиев ккалли хъанай ур ва ларайсса награда жула республикалий цалчин ларсманан.
Дагъусттаннал халкьуннал хIакин, медициналул элмурдал кандидат, Дагъусттаннал паччахIлугърал медуниверситетрал госпитал терапиялул 1-мур кафедралул хъунама, ЦIуллу-сагъшиву дуруччаврил министерствалул штатрай акъасса хъунама ревматолог. Дагъусттаннай цал цIа бусравсса хIакин.
«Замана ци чулинмай баххана хьурчагу, инсаншиву къадарххусса, цала пишалийн хаин къавхьусса хIакьсса «халкьуннал хIакин» – вай махъру ччя-ччяни баяй Сажидлуя.
Ккуллал райондалиясса инсантал тIурча, барчаллагьрай дакIнин бутлан бикIай цивппа Сажидлул цIа дургьуну лагайшиву.
Инсаннан хъинбала баву, кумаграл ва цIимилул ка тIитIаву Загълиевхъал кулпатраву ца яла лахъсса кьиматрай диркIсса ва ирсирай нанисса хасият дур.
Хъунмур никирал инсантуран тачIав дакIния къауккай, хIурматрай дакIнин утлангу бикIай Сажидлул ппу, дяъвилул махъсса шиннардий Ккуллал райкомрал цалчинма секретарьну зий ивкIсса Загълиев ХIасан, аьпа баннав цал.
Увну ур Сажид Хъусращиял шяраву. Ваччав 7 классгу къуртал бувну, медучилищалувун дуклан увххун ур. Оьрмулул 14 шинаву зий айивхьуну ур ЧIяйннал азарханалий, архIалва хьхьувайсса школалий 10 классгу къуртал бувну бур. Яла шин ва дачIи дурну дур Хъусрахь фельдшерну зий, архну зунттавусса мащайн, къушайн ахьтта ягу балчаннуй занай.
– Ларайсса кIулшиву ларсъсса хIакинтал зунттаву сайки бувагу бакъая. Ттунна къадурчIлачIисса, ттущава кумаг бан къахъанахъисса къашайшиву дусса инсаннайн бакIрайн агьувкун, яхI гъагъайва. Ттул нинугу диркIуссар, мукьцIалла шинавуннарагу къадурххун, ччан гъавгъун, ттурчIал няравун оь багьну. Муния махъ хIакиншиву хьуна ттул оьрмулул мяънану, – дакIнин бутлай ур Сажид.
ЧIярусса дайшишру ва захIматшивурттугу дурхIуну, Сажид увххун ур Мединститутравун.
– Травматолог хьунсса пикрилий уссияв цIубутIуй, ттула ниттил бакIрачIан бувкIмургу дакIнийну. КIилчинмур курс къуртал байхту, Центральный азарханалийн зун увххун, жула хъунасса аьлимчу Хайруттин ХIажиевлучIан агьунав. Гиккува зий бия Аскандар Масуев, Ибрагьим Шамов ва цаймигу жула ххаллилсса профессортал, цивгу ттунсса эбратну хьусса, – тIий ур Сажид.
Институт къуртал байхту, шанна шинайсса тIайла увккун ур Чачаннаву зун.
Хайруттин ХIажиевлул каялувшиндарай кандидатнал диссертация дурурччуну дур Москавуллал 2-мур азарханалий, къюкIлил къашайшивурттайн дагьайсса. 1963 шиная шихунай хIакьинусса кьинилийн Республикалул Хъунмур азарханалий зий ур Сажид 61 шинал манзилданий. ХIакиннал аьмсса стаж тIурча, хьуну бур 64 шин.
Ванайн ччя-ччяни оьвчай Инфекциялул азарханалий, Исмяиловлул цIанийсса Медцентрданий уттубивхьусса къашайшалтран консультация дан, мукунма Дарбантлийн, Буйнакскалийн, Избербашрайн, Каспийскалийн.
Тамансса давуртту чирчун дур ванал къюкIлил азардайн дагьайсса, чивчунун бур студентътурансса дуккаврил пособияртту. Дарс дихьлай ур виваллил къашайшивурттал кафедралий.
– Хъинну ххирар дарс дишаймур давугу. Дахьва зун байбихьлахьисса хIакинтуран ттунма кIулмур лахьхьин бан ххариссара, – тIий ур.
КъюкIлил азардал хIакъираву буслай ур ми ялу-ялун жагьил хъанай душиву:
– Ттул учитель Хайруттин Эфендиевич, аьпа баннав цал, буслан икIайва цува Москавлия, аспирантурагу къуртал бувну, дахьа зун увкIсса 50-ку шиннардий нажагьсса бакъа давлениялул инжит буллалисса инсантал къабикIайва тIий. Нава къюкIлил къашайшивурттаха зий айивхьусса шиннардий, студентътуран практикалий ккаккан бан, инфаркт хьусса къашайшала шинай ца-кIия акъасса къашайва. ХIакьинусса кьини инфаркт хьусса къашайшала къаувкIсса кьини лях лаглай дакъар, – тIий ур Сажид.
Цала дарс дирхьуминнава хьхьичIунсса ххуттай Сажид кIицI лаглай ур АьвдурахIин Дибиров.
ХIакиннал давриву чансса къашай дакIний личIансса ишру. ДакIнин бувтунни ца укунссагу.
– ЧIивисса оьрчIащалсса 19 шинавусса чачан хъамитайпа, оьттул азар (лейкоз) дуну, биян бувссия Гудермесрайсса азарханалийн, нава зузисса азарханалийн къабагьайсса къашайшала бунугу. Мукьва барз лавгун махъ ттуйн та азарханалия оьвкуна: «Вила къашайшала буцин ухьхьу, ва бивчIан най бур», – тIий. Зузи кьини къуртал хьуну махъ оьвкуна Гудермесрайсса азарханалия захIматсса къашайшала бувцуну бувкIунни тIий. Хьхьувай га лапва инжит хьуна. УвкIун анавархъиндарай тиха, Хайруттин Эфендиевичлухь бусав къашайшалал тагьардания, ккаккан дував анализру. Махъунай занахьувкун, Гудермесрай хIакинтурал хьхьичI ихтилат бував, бивкIлай бурча тIий, къабучIирхха къашайшала ка ларсун кьабитан куну.
Грозныйлийн оь булай станциялийн лавгун икьрал дурссия, кьини лях ганин оь буллан. Хайруттин Эфендиевичлул ва цаймигу хьхьичIунсса хIакинтурал маслихIатру ишла бувну, на га хъамитайпа ччаннай бацIан бувссия.
Буттал ххуллу бувгьуну бур ванал душнил Салиматлулгу. ЯтIул дипломрай Мединститутгу, хьхьичIунну ординатурагу къуртал бувну, буттал каялувшиндарай ца кафедралий зий байбивхьуну, чIал къавхьуну дурурччуссар кандидатнал диссертация. ХIакьину ва бур ДГМУ-лул госпитал терапиялул 1-мур кафедралул доцент. Гьуртту хьуссар Дунияллул халкьуннал дянивсса кардиологтурал конгрессрай.
Буттащал архIал зий бур элмийсса давурттаха. Махъсса шиннардий ДГМУ-лул госпитал терапиялул 1-мур кафедралул профессор Сулайман Маммаевлущал ва Сажид Загълиевлущал цачIу итабавкьуну бур студентътурансса шанма жуж къюкIлил къашайшивурттайн багьайсса. Зий бур цIусса элмийсса давурттаха.
Ихтилат байливтIуну махъ Сажидлул «Илчилул» буккултран бувна къюкIлил азардая бурувччуну бикIансса цаппара маслихIатругу.
– КъюкIлил азардая буруччиншиврул аьркинссар даххана дан оьрмулухсса бургаву. Аьркинссар дукиялул ялув бацIан, стрессирдая бурувччуну бикIан, марцIсса гьавалийхсса заназин гьарза дан. ТтурчIал къашайшивурттал хъунмасса гуж бутайссар къюкIлийн. ЧIивиний ревматизмалул къашайшиву духьурча, муния къюкIлин нигьачIаву хъуннассар.
Зула зува бурувччуну бикIияра, хIакиннал кумаг аьркин багьсса чIумаллив, на мудангу хIадурссара зун кумаг буван!
Зулайхат Тахакьаева
