Ххуллункьини «Илчи» кказитрал коллективрал аьрххи багьунни Лакку билаятрайн, Гъази-Гъумукун. ЧчянияцIава оьвтIий уссия жул коллективрайн хъамалу Къажлахъал Ансар, ци-ци бунугу багьантту хъанай, уттинин гьан къабювхъуна. Иш мукун багьаврия рязину бивкIру караматсса ссутнил тIабиаьтрай цIунилва-цIунил тамаша буллалисса жугу. Дарусса, даркьусса хьуна кьинигу. Так-тук паммалул къурхъру чIалачIисса чаннасса ссав, буттал къатлул тIааьнсса кьанкь ришлашисса зунттал гьава, ятIу-хъахъи лархсса хъачI-мачIру. Аьжаивсса гьавас, ляличIинува тIааьнсса асарду.
Ца ишттахIирай хIачIарду Кумиял шяраваллил чIарах бувккун махъ хьунадакьайсса неххал жюр-жюржулухун суврарал чяйгу.
Бухху-букку чан къашайсса, хъамал ххирасса Къажлахъал Ансардул ва Дианал ужагърай жух, бусравсса хъамаллурах кунма, ялугьлай бия. Этностильданий чIюлу дурсса хIаятраву тIивтIуну бия авадансса ссупра. Бюхттулний дирхьусса Къажлахъал къатрава, хъатлий кунна, чIалай дия щалла Гъумучиял щар. Кюртти кунна чIалай дия зунттал бакIай, хъачI-мачIай дирхьусса лакрал мюрщи щархъурдугу. ЛяличIинува авурну бия ВацIилу зунтту.
Хъамалугу хьуну, бигьагу лавгун махъ, Ансар гид хьуну, жу ххаллилсса экскурсия барду Гъумучиял шагьрулийх. Тамаша бансса кIанттурду авадансса тарих бусса Гъумук чансса бакъар. Гъирарай ххал дарду, Ансардул цала сипталий бувсса «Гъази-Гъумучи» тIисса, тарихрал ва Краеведениялул музейрал 2000-нния лирчусса экспонатру, чIяруми нукIузаманнул. Шикку дия ванал цала ва Дианал нитти-буттая ирсирай дирссагу, дустурал, гъан-маччанал бахшиш дурссагу, цала машан ларсъссагу. Царагу экспонат бурукъавгун чIарах гьансса дакъая. Ттула чулуха нагу бахшиш бав музейран 90-ку шиннардий хьхьичIунсса политикалул ва жяматийсса ишккаккул Надиршагь Хачилаевлул ттунма пишкаш бувну бивкIсса диктофон. Авадансса тарих бусса ва нукIузаманнул архитектура яхьусса Гъумучиял шяравалу цурда тIивтIу ссавнилусса музейран ккалли дан бучIиссар.
Хъирив жу лавгру караван-сарай ххал бан. Ва бия киназная системалий щин дурцусса, нукIурасса архитектуралул гьайкалданун ккаллисса кIану. Ансардул бусласимунийн бувну, укун щин дуцайсса система жула ттуршукулийн бияннин азара шинал хьхьичI Ираннаву ляхъан дурну дур. Ва инсаннал хъинну хъуннасса хьхьичIуннайшиврун ккаллисса ишри. Таний жула халкь бусурман диндалийн кIункIу баву мурадрай Йеменная бувкIун бивкIсса инсантал махIаттал хьуну бивкIун бур Гъумук укунсса система ккарккун. Жула лакрал машлул арарду диркIун дур Ираннащал. Мукун дирхьунссар жучIанна ва система. Укун щин дурцусса зийлурду цаймигу бур Гъумук. Караван-сарайлувумунийн Хъун зийлу учай.
Бивунни жул делегация Совет Союзрал Виричу, летчик-космонавт Муса Маннаровлул цIанийсса шахматирттал ва шашкардал клубравунгу, Аьралий савлугърал музейравунгу. Ваниву дия Лакрал райондалиясса Буттал кIанттул цIанийсса Хъунмасса дяъвилул гьурттучитуран, Совет Союзрал Вирттавран, Авгъан дяъвилий интернационал бурж бартбигьлай бивкIминнан, хасъсса аьралий операциялул гьурттучитуран ва тийх жанну дуллуминнан хас дурсса стендру.
Вай гьарцимурцаннул сиптачи ва сакиншинначигу Ансар цувари.
Ххаришиву дикIай чансса бухьурчагу, вай жула лакрал шяраваллаву оьрму щирикIин буллалисса, шяраваллил тарих, цIа-кьини дуручлачисса Ансар кунмасса, хIакьсса патриотътал бушиврия. ХIакьину вайннайри жула шяраваллу дарцIуну дусса.
Гъумучиял цIанихсса Къажлахъал агьлу-авладрал арс укунсса икIангу багьлай бухьунссар. Къажлахъал агьулдания лакрал бакъассагу, Дагъусттаннал тарихравугу цала цIа кьариртсса инсантал чансса бакъассар, миннал ирс лайкьну буручлай Ансаргу ур.
КIицI лаган, ванал нину-ппу, Ибрагьин ва Мариян, чIярусса шиннардий Гъумучиял школалий зий, хIурматрай бивкIсса учительталли, жяматран бусравсса инсанталли.
Шиккува бусан, Совет Союзрай школа марцIну ххювардай къуртал бувсса оьрчIан мусил медальлу дуллансса хIукму 1944-ку шиналли бувксса. Лакрал райондалий цалчинсса мусил медаль Ансардул ниттилли ларсун диркIсса (1948 шин). Экзаменну къадуллуна кьамул бувну бивкIссар Дагъусттаннал педагогический институтрал физикалул ва математикалул факультетрайн. Мугу Марияннул ЯтIул дипломрай къуртал бувну бивкIссар.
Вайннал агьлу-авладрая, кулпатрая буслансса чIявур, миннуя личIину чичинну.
Бусанну КъажлахъачIа тIивтIуну бушиву хъамал кьамул байсса къатта, вайнначIа бацIайшиву ва рязийну лагайшиву райондалийн бувкIсса туристътал. Жугу ва кьинисса туристътал хIисаврайгу, творчествалул десант хIисаврайгу, миллатрал кказитрал коллектив хIисаврайгу лахъа-хъунгу бувну, хъихъигу бивтунну Ансардул ва Дианал.
«Илчи» кказитрал хъунама редактор Руслан Къардашовлул редакциялул чулуха къатлул залуннан буллунни Барчаллагьрал чагъар. Цал ттигу щала коллективрал чулуха дакIнийхтуну барчаллагь тIий бура Ансардухь ва Дианахь, ва дакIний личIансса, яргсса асардацIун бавхIусса аьрххилух, ненттабакI тIивтIуну дурсса хъамалушиннарах. Зул къушлий барачат чан къахьуннав, гьарица дуллалимуницIун Заннал кабакьиннав.
Андриана Аьбдуллаева