ДакIния къауккантIисса дус

Вай гьантрай Гъаза Гъазаев аьпалул хьуну мукьцIал лавхъунни.

ЧIалай бур, оьрму цан­ма-цанмасса буллуну бикIайши­ву. ХьхьичIава би­кIайва Аллагьнал буллумунийн аьсив хьун къабучIиссар тIий. Ттизаманнай ца зат бур, кулпатран кьамулсса, циняв Аллагьнайн леххаву тIисса – кулпатрава хьхьичI ппу, лас ласи тIисса. Ванил мяъна – хьхьичIава халкь цахунма цивппа багьсса заманнай кулпатрал ттарцI ивкIун ур адамина. Ттизаманнай, кулпат хъаннихун багьарча, ганил цила баймургу бувну, адаминал баймургу буллай бур. Адамина цалцину личIлай ур, му цала цувавагу лази-лакьи хьунсса бюхъулий къаличIлай ур. Укун чIалайгу бикIай, цивппа арамталгу бикIай, щарссанияр, оьрчIал ниттияр хьхьичI цува ивкIуну ччива тIий.
Цахуна цува увтун Гъазагу кьаивтун, аьпалухьхьун лавгуна Лайли. Гъазал душварал – Аьйшатлул, Оксанал, Зульфиял – къакьаивтуна ппу цалцинну. Оксана, кьабивтун цила къатта, ласнащал, оьрчIащал бивзуна буттачIан. БукIлай-лаглай бия оьрчIащал, ласурвавращал гайми душругу. Чил миллатирттал ласурваврал Гъазахсса аякьа буттах куннасса дия. ГъазачIан букIлай бия дустал, гьалмахтал.
Душварал буттахасса къуллугъ, ганахьсса тIааьнсса гъалгъа, тIисса ках мяш хьунсса бия. Шярал яржа биярчагу буттайн, даруртту мугьлат бакъа Москавлия бучIан байва.
ГъазачIан лавгсса ца кьини ванал ттухь увкуна: « Вай ттул душварахь буси, на буслай бувчIлай бакъарча, ттул жипливу ттизаманнул телефон къалайкьшиву, оьрмулуха лархьхьусса чIирисса ттухьрамур гьассар, оьрмулул ссят дивукун Аллагьнал ласунтIиссар», – куну. Оксанал, хъянгу бивкIун: «Мяммай, хъуннар хьусса чIи­ри телефондалущал хъунав хьун къаитантIиссара жу ина. ЦIусса телефондалущал тIуркIу къатIунссара, виламур кунна ишла дува», – куна. Ларсуна душварал буттан ттизаманнул телефон.
Оьшиврул бакI кьус къадиртуна, маз къухъна къавхьуна Гъазал. Ва дакIнийхтунусса патриот ия Лакку билаятралгу, буттал шяраваллил Ххутралгу. Гъазал чивчуна, щала щар ва щарнил агьлугу вив бавкьуну, «Щалиххан къабювхъусса ттул буттал шяравалу» тIисса лу. Ва тарихрава къабуккайсса ххутраяту чивчумур гьассар Гъаза кIайннал аьпалува къауккан.
Гъаза лакрал хIурмат бусса ивкIшиву чIалай бур, ванал цавагу цанма бавсса лакрал бивкIу къакьабитаврийну. Гъаза, я бакъавну, я цамур савав хьуну, бивкIулийн къаучIарча, ва (цIа къаувкунагу кIулссия гъалгъа щиятуссарив) къаувкIуннихха куну, телефондалувух оьвчайва ваначIан.
Вихшаласса, дакI дачIайсса бия Гъазал гьалмахтал, дустал, кIулми. Ванащал чун-бунугу наниний, ва кIулцирив архIал буккайссияв. Жул дачIи кьини лагайва ихтилатрай, чIявуну чIал шайвав нанинийн.
Гъаза мудан гьуртту шайва лак бавтIсса кIанттурдай. Шиккугу, я цува увккун, я ца-кIива махъ буси куну тавакъю бувну, хьхьичIун увккун ихтилат къабувну къалагайва.
ИвкIуная я ххуйсса бусайссар, я ссихI къадуккайссар учай. Гъазая тIимур миччасса бакъар. Бакъашиву, халкьуннан ххирасса ивкIшиву буслай бур, цаппара, ва цукунсса уссарив бусласисса, лакралгу, къалакралгу макьалартту дартIун, 2012 шинал итабавкьусса «Лакрал Левитан» тIисса цIанилусса сборникрал.
Караматсса, макьнатIис куннасса дакIнил заллу ия Гъаза. Жу цаярва хъунисса, мюрщисса, личIи-личIисса щархъаясса, кIанттуха лархьхьусса хасиятру дусса Ккулатусса ХIажиев Дундар ва ХIасанов Гьарун, Кьукниятусса Мусаев Сулайман, Ккурклиятусса Магьдиев Аьбдуссалам, ялун ххи хьусса АьвдурахIманов ТIалхIат, ца-кIия цаймигу цачIун бавтIун, цала лагма лавгсса, цаннал тIимур цинявннан бувчIлачIисса ккуран дурна. Кьура шин ххишалагу хьуна жул кIира нюжмардий цал кафелуву, бардануву хьунабакьлай, ирглий цания цаннал шаппа мажлис тIитIлай. ЩябикIайссияв тIааьнну, дакIру дачIлай, аьркинмунин банмур ляхълай. Ккурандалул бакI дургьуну, мажлисрал тямадашиву дуллай икIайссия «оьрмулухунсса жул президентри», куну увчIусса Гъаза. Ххишалдаран Гъазайн Гъаза-мямма тIун бивкIру, ванал хъунашиву чIалачIи бан жунмагу, бавминнангу.
Жул ккурандалия шав багьуна шагьрулувун. ЧIявусса бикIайва, буниялагу, хъярчирайгу, цийгу кьамул бара тIий ккурандалувун. Жу учайссия: « Жул устав буссар, кьамулгу президентналли бай­сса», – куну.
Гьарзатрал цаннасса чIун дур. Ссуттил мурхьирдайсса чIапIив кьатI хъанан бикIайсса кунма, жул ккурангу ххялтIа хъанан диркIуна. Цаппара архну лавгуна. БувкIукун ккаккайссия, цачIу щябикIайссия, дакIру дачIайссия. Жула ккурандалувува бусса хьурдай тIий бикIару учайва. Оьрмулул жуща зевххуну, махIрумну кьабивтуну Дундардул, Сулайманнул, цIуцIи шанийн увтуна Гьарун.
Ца кьини кIюрххила телефон вев-шев тIун диркIуна. Ччан къабикIай кIюрххи-кьунния­лайсса телефон оьвтIий. Анаварну ивзун шания, телефон гьаз дав. Махъсса шанма гьантлий Гъаза къашавай уссия. ОьвтIимур Оксана ккавккун, чурххавун нигь дагьуна, къюкIлил гьис увкуна. Оксанал увкуна: « Мямма ина ва Роберт (Дундардул арс) ккаккан ччай ура тIий ур», – куну. КьюлтI увкусса чIуний увкуна: «Инжитну урча, анаварну ачу», – куну. Лавгра. СсихI бигьлай, яру, чун буруглагиссарив къакIулну, тIивтIуну ия. На къаувчIунна, душру бия: — Мяммай, Аьбду­ссалам увкIуннича, ванахь ссихI дукки, — тIий. Къадурккуна. СсихI бавцIуна.
Ттул хьхьичI, ттуйна леххаву тIий унува, цала тIайла бувкминнал хъирив ахиратравун цувагу лавгуна, жул, дустурал, ниттил къаувсса уссил кIану бугьлай ивкIсса Гъаза-мямма.
ЧIявусса халкь бия тIайла уклай. Куча бия машинарттал лавкьуну. Куннахь кув бия: «Тти щищалли жува хьунабакьайсса, щихьри жула дакIру аьчух дай­сса» тIий.
Аьпа баннав учин дакI ди­ллай дакъар. Жува буссаксса жула чIарав Гъазал рухIгу ди­кIан­­тIиссар.

Гьарун
Роберт (Дундардул арс)
ТIалхIат
Аьбдуссалам