ЦIурттачIан гьаз хьусса ЦIувкIравсса гьантри

Рамазанов МахIаммадрамазан ва Фируза

«ЦIувкIул» тIисса
цуппа му ца мукъуву
Дуссар ва дунъяллул
караматшиву
Сибирбаг Кьасумов,
Дагъусттаннал халкьуннал шаэр

Дурусну ххюцIалла шинал хьхьичI, 1974 шинал, Цалчинмур ЦIувкIуллал шяраваллил школа къуртал бувсса агьлу вай гьантрай билаятрал личIи-личIисса шагьрурдая бувкIун бия ЦIувкIрав, архIал дуклай бивкIминнащалсса, учительтуращалсса, шяраваллил жяматращалсса хьунабакьаврийн. Ва ЦIувкIуллал школалул 6-мур выпускри – 26 инсан. Шиккува бувчIин буван, 1966-кусса шиналли ЦIувкIуллал школа дянивмур даражалул школалийн кIура баен бувсса, 1940 шинал Лявкъурув бувсса школа 7 класс бусса школа бивкIссар.

ХхюцIалла шинава архIал буттал шяравун бувкIцири бивна ливтIуцириннал гьаттардий алхIам буккин, бувххуна шяраваллил мизитравун дуаьрду дуван, школ замана дакIнин бутан, бувккуна классирттавух, вайннал миннат кьамул бувну, учительтурал, оьрчIахь кунна, вайннахь цаппара дарсру дирхьуна. Цащала архIал дуклай бивкIсса Рамазанов МахIаммадрамазан ва Фируза дакIнин бичлачисса митинг дурна школалий, вайннал суратирттащалсса мармарчарил ула дусса чIирацI.
МахIаммадрамазан ттул уссур, 2004 шинал декабрь зурул 30-нний вагу, ванал кулпат Фирузагу бивтун бивчуссия Сепараторный поселокрай, цалла къатрал бухкIуллий. Вай шаппай биян бан увкIсса лазгиял миллатрал инсан, МВД-лул штабрал оперативный отделданул майор Низами Букаровгу. Милицанал полковник МахIаммадрамазан ва кIицI лавгсса отделданул хъунамая, Фируза – Дагъусттаннал КIулшиву дулаврил министрествалул экономикалул отделданул хъунмуръя.

Дагъусттаннал медициналул университетрал доцент, Да­гъусттаннал лайкь хьусса хIакин, ккарччал хIакинтураву ва элмулул дунияллий сий дусса Минкаилова Санерал укун бувсуна ва хьунабакьаврия: «Жу хъунмасса барчаллагьрай буру жущала архIал дуклай ивкIсса Кусаев Шяъваннуйн, ва шяраву гъаттарал хIакинну зий ур, хъинну ххуйсса хIадуршиннагу дурну, язисса хъамал хIисаврай жува кьамул буваврихлу. КIива-шанма гьантлий цачIу-чIарав бивкIру, утти ялун нанисса ник буттал шяраваллия дуцлан диркIунни, мунияту жу, бигьанна шагьрулий къадурну ва батIаву, шяраву дуван хIукму буварду. Буми учительтуращал хьунабавкьуру, ливтIуцири учительтал бакIра-бакIрах дакIнин бичарду, гьарманал гьаттачIа алхIам буккарду. Мукунма лавгцири шяраваллил агьалинал аьпа учарду. МахIаммадрамазаннул ва Фирузал аьпа учарду. Гьай-гьай, ца зумату кунма, циняв бия МахIаммадрамазан сагъну ивкIссания, иш цамур куццуй бачинтIиссия, шяраваллил комсорг, жул чул бищай ттарцI, ххаллилсса тямада, вай циняв мероприятиярттал хьхьуригу цахьхьунна ласунтIиссия т1ий. ХхялтIа хьунни жул выпуск, чялишну гьармунивух хIала уххайсса икIайва, аьпа биву, Оьмариев Шеъранигу. Оьрмулул чагъираву лавгунни жул ххаллилсса оьрчIру ва Фируза, вайнная алжаннул агьлу хьуннав,вайннан къабуллумур оьрмулул бутIри оьрчIан, наслулун ххибувну ля­къиннав. Ссавур Аллагьнал дулуннав зулми кулпатирттахьхьунгу, хар-хавар бакъа бала ялун бивну, зунма ххираминнацIа хьусса. Буми цачIу-чIарав бацIайсса, бивкIулийгу, буккулийгу цачIун батIайсса бур. Буттал шяравалумур мудангу дакIний дуссар, чIун-чIумуй мякь лиххан бан ЦIувкIрав бияйссару. ЦIувкIравсса гьантригу ххаришиврий лавгунни».

Цалва асарду ва пикрирду ттущал кIибавчIунни ца-кIия инсаннал ялагу. «ЦIувкIуллал шяраваллил цIа машгьур дурсса инсантал, пагьламантурая тIайла хьуну, чан­сса бакъассар. Жулва хъунмур умуд утти жулла хъирив нанисса никгу ппухълуннал мина дакIнийсса хьуннав, хьхьирияр 2300 метралул лахъну, Щуну-Зунттул ухнилу дирхьу­сса буттал шяравун кIункIу тIийнма личIаннав, жулва инсантурал аьдат­ру, багьу-бизу нахIу ларчIсса хьуннав т1исса. Жунма цинявннан кIулли, революциялул хъиривсса шиннардийгу, совет заманнайгу ЦIувкIул хъуннасса шяравалу диркIшиву, экономикалул, культуралул ца кюруну диркIшиву», – увкуна Дагъусттаннал лайкь хьусса экономист, МахIачкъала шагьрулул администрациялул зузала МахIтIиева Ххадижатлул. Ваччав зузисса Абакаров Абакардул, Дагъусттаннал шяраваллил хозяйствалул лайкь хьусса зузалал, цалла ххаришиврия укун бувсуна: «ЦIурттачIан гьаз хьусса ва буттал шяраву архIал дуклай бивкIминнащалсса гьантри ссал къабагьари! Мяйжаннугу, буттал шяраваллияр, буттал аьрщараяр хъуннасса хъусгу дакъассар. Жу махIлалий 4 икIайссия ца классраву дуклакисса: МахIаммадрамазан, аьпа биву, Исрапил Агъаев, Аьбдул ХIасанхIусайнов. ЦIакьсса дусшиву дикIайссия, мудангу ттуплий буклай, спортрахун багьну, нитти-буттангу кумаг буллай бикIайссияв. Жул бавахъангу жу циняв ххираяв, Загьидат, Жавлисан, Аминат, РаихIатгу хIала-гьурттушиву дусса бия, аьпа бивухъул. Ппухълугу дустал-гьалмахтал бия, бухху-букку хъуниминналгу бикIайва, жулгу буссия. Ца кулпат кунма хъуни хьуссару. Куннал хIурмат куннал буссия. МахIлалийцири бакъа, архIал дуклакимигу ца кулпат кунма бикIайва. Жула ялун нанисса никгу жува кунна хъинмур дакIнийсса, ххуймунийн кIункIу тIутIисса хьуннав».

МукIру хьунна, ттунгу, жул щалва кулпатрангу тIааьнну бия архIал дуклакиминнал дянив аьзиз­сса уссил ва уссилщарнил аьпалул хIурмат лахъну бушиву, вайннал рухIругу тай гьантрай рязину духьунссия тIий бивкIра. Хар-хавар бакъасса баларду ялун биллалисса ва дунияллий уттиния тийнмай Аллагьнал цала бурувччуну лякъиннав цинявппагу. ЛичIинува ххирассар ттун ттунмагу ва классрал выпуск, МахIаммадрамазаннухсса ва Фирузахсса ччавугу вайннавун ларгун буссара. Ца на бакъача, жулциригу, Фирузалциригу. Зу оьрмурдал буччиннин битаннав, гьарца оьмуния Аллагьнал буруччиннав, зулла дакIурдин ччийкун битаннав! Яла-яла, баяймур ххарисса баяннав!

ПатIимат Рамазанова