Севастополь буручлай бивкIминнал аьпа абад бунни

[dropcap]О[/dropcap]ктябрь зурул 30-нний Севастополлай Балаклавский райондалийсса Инкерман паркраву шадлугърал даражалий тIиртIунни Хъунмасса Буттал кIанттул цIанийсса дяъвилий Севастополь буручлай къучагъшиву

ккаккан дурсса 345-мур битултрал дивизиялул аьралитурансса гьайкал.


Андриана Аьбдуллаева
Шикку гьуртту хьунни ДР-лул миллатрал политикалул ва диндалул иширттал министр Энрик Муслимов бакIчисса Да­гъусттаннал делегация. Делегациялувух бия «Поисковое движение в России» тIисса региондалул отделениялул председатель, мероприятиялул сиптачи Хайбулла Умаров, ванал хъиривчу АьвдурахIман Исмяилов, жагьилтурал иширттал министрнал статс-секретарь Сиражуттин ХIалимов, Дарбант шагьрулул бакIчинал хъиривчу Заур Эминов, «Аьрасатнал бивкIу бакъасса полкрал» республикалул отделениялул каялувчи Мухтар Амиров, Дарбантуллал музей-заповедникрал директор Алим Ибрагьимов.
Севастополлай хьусса мероприятиялия журналистурахь бувсунни Хайбулла Умаровлул ва Сиражуттин ХIалимовлул.

345-мур битултрал дивизия сакин бувну бивкIссар Дарбантлив 1941 шинал сентябрь-октябрь зурдардий. 1941 шинал октябрь зуруй дивизиялуву бивкIун бур 24% аьсатIиннал, 18% чачаннал, 7,5% (70 инсан) дагъусттанлувтурал, 38,3% оьруснал. Вания хьуссар интернационал дивизия. Дивизия щаллуну хIасул бувну махъ му бивкIссар Ухссавнил Ккавкказнаву, цуппагу бухлай бивкIссар Заккавкказуллал фронтрал 44-мур армиялувун. 70% дивизиялул аьралитурал къучагъшиврий жанну дуллуссар Севастополь буручлай 1941-1942-ку шиннардий, Мекензивы тIисса зунттай хьусса къизгъинсса талатавурттаву.

345-мур битултрал дивизиялул аьралитуран гьайкал дацIан даврил хIакъираву Хайбулла Умаровлул бувсунни, гьайкал тIитIинсса пикри хьушиву «Севастополь» тIисса ххалбувултрал кьюкьлун ца экспедициялий Дагъусттаннал аьраличунал къуса ляркъуну махъ. Мукунма му иш анавар буккан бансса ца ша хьуссар дивизиялул гьану бивзсса Дарбант шагьрулия Севастополлайнсса автопробег. Ванил сиптачитал хьуссар Да­гъусттаннал Жагьилтурал иширттал министерство.

Хайбулла Умаровлул барчаллагь увкунна ва давриву чIарав бавцIусса, кабакьу бувсса личIи-личIисса ведомстварттал каялувчитурахь.
12 тонна дусса гьайкал дурну дур цIанихсса Дагъусттаннал скульптор МахIаммадаьли Аьлиевлул. Гьайкалданий авторнал ккаккан бувну бур Р. ХIамзатовлул «кIяла кьурукьругу», Дагъусттаннал аьралитурал сипатру ва зунттал щархъал суратругу. Гьайкал дацIан дан официал структурардал кабакьу барчагу, ва даву дурну дур халкьуннал арцух. Хъунмасса кумаг бувну бур Дарбантуллал мэр Хизри Абакаровлул ва Дарбантуллал музей-заповедникрал директор Алим Ибрагьимовлул.

Гьайкал тIитIаврил давриву Дагъусттаннал жагьилтурал дурсса гьурттушиндарая бувсунни Сиражуттин ХIалимовлул. Ванал кIицI лавгунни, захIматсса шартIирдах къабурувгун (20 гьантлий авлахърал шартIирдай бивкIссар), чялишну гьуртту хьушиву вай давурттавух Да­гъусттаннал студентътал.
Сиражуттин ХIалимовлул мукунма бувсунни республикалий хIасул хъанай душиву хъунмурчIин архивращал зунтIисса дуклаки оьрчIаясса хъиривбизултрал кьюкьри.