Дусшиврул арардая ва арх буцаврия

Элисталий миллатирттал СМИ-лул хIакъираву
дартIсса фестивальданий

Уттигъанну вотцапрай бувкIунни Марий Эл республикалул «Семейная газета» кказитрал журналист Ольга Четаеваясса ссалам. Та цIухлай бур, ай, на жуява архнан жуятува ци кIулну бурив ккаклакисса журналистнал цIуххаву дуллай бурача, бусикьай жул республикалия, халкьунная, культуралия, тарихрая винма кIулмур, бавмур тIий.

Элисталий дукIу миллатирттал СМИ-лул хIакъираву дартIсса фестивальданий жу хьунабавкьуссияв Марий Эл республикалия бувкIсса журналистуращалгу. Гай цивппа гъан хьуна жучIан, зущал кIул хьун, гъан хьун ччай буру тIий. Ларсуна телефоннугу.


К. ХIусайнаева

[dropcap]О[/dropcap]льгацIухлай бур, ай на жуява архнан жуятува ци кIулну бурив ккаклакисса журналистнал цIуххаву дуллай бурача, бусикьай жул республикалия, халкьунная, культуралия, тарихрая винма кIулмур, бавмур, тIий. Ламусъсса иширавун багьра. ТIайланма учин, Марий Эл республикалия ттун цичIав къакIула. Амма ттула жагьил­сса коллеган кумагран ттун ци-бунугу учин аьркинну бияхха. Нагу, хIилла дакъа, бусав ттула дакIниймур. Ттун къакIулли, учав, цуксса хIайпнугу, зул рес­публикалия цичIав. Амма ми­ккува учав щала аьй ттула аьвамшиврий дусса ххай бакъара куну. Агарда, совет заманнай кунмавагу, интернационализмалул ттугълилу гьарца ужагърай гьарнахь «кIулну бикIан аьркинмур» бусласисса радиолул, телевизорданул, азарвахъул журасса печатьрал буслай бивкIссания жула билаятрайсса личIи-личIисса халкьунная, гайннал тарихрая, культуралия, ттул няравугу ци-бунугу цIакь хьунссия. Амма миннун кIанай хIакьину, га яла хIалумур чIумал, циняв пIякь бивкIсса телевизорданувух яла кьадарми, яла лащинми передачартту най дур. АцIния цара шинаву уссицIарив, аьвкъун буттацIарив, школ оьрчIацIарив къакIулну оьрчI бувсса душниясса, ва танащал, та кIанащалсса аьлахъавриясса, лиявриясса, зунараясса передачартту най дур. ЯхI-къирият, нач-ламус ба­къанагу яхъанан бучIишиврий халкь, хаснува жагьилми, дакI дацIан буллалисса. Мукунгу яхьун бучIишиву ккаккан буллалисса.

Вин-личIи, масалдаран, тIий бура Ольгахь, ци кIулли Дагъусттанная? Расул ХIамзатов кIулхьунссар. Бавхьунссар ялагу жучIа ххуйсса коньяк дикIайшиву. Ва ялагу телевизорданувух ччя-ччяни баяйхьун­ссия жул халкь сайки вахIшисса, терактру дуллан хIадурнасса, исламрал бакIру баххана бувсса бушиву… Бакъарив? Мунияту бухьунссияв ина махIаттал хьуну, жу, ярагъгу кIунттихь бакъа, инсантуравух инсанталну чIалай, жучIан кIункIу хьусса.

[dropcap]Н[/dropcap]а оьрмулул бугьарасса инсан бура, амма ттун хIакьинугу хъамакъаритай Совет заманнайра ккарксса передача. Академик Лихачевлул ужагърай (ганал юбилейрал-за чIун духьунссия) журналист ихтилат­рай ур ганал кулпатращал. Ги­ккусса мяърипат, узданшиву гьарца ганал цала, щарссанил, оьрчIал, оьрчIал оьрчIал зумату буклакисса мукъул мяъналул куртIшиву. Вана жунна гьарнансса эбрат тIий бивкIра. ХIакьинугу мукунсса халкь жула дянив чан бакъассархха. Амма минная гъалгъа тIун ччай ба­къар прессалул хъуниминнан. Циваннивав?

Щукру Аллагьнайн учара, му азар жуламур, региондалулмур, прессалий дакъа­сса. Тта­ттахъаяра нанисса жула мяърипат мунийн къаршину дарцIуну дур цалсса. Цаппара­сса бикIай, ай, на телевизорданух къауругара, ттул телевизор бувагу бакъассар, къаччай бухьурча, мабуругару, лещай­сса кнопка бурхха тIий. ТIайлар, нагу ми передачардах къабуругара, цукунчIавсса ссавур диял къашай.

Совет заманнай, циваньяв, чун гьангу дард дакъасса кунма чIалан бикIайва. ЦIана тIурча, республикарттал дянивсса транс­портрал дахIавугума щалагу так МоскавлийхчIинсса дунуккар. Цал Москавлив насу, масалдаран, ттун ссичIан Екатеринбурграйн гьан багьлай бухьурча, яла Москавлия тихун лехху. Багьрая гъалгъавагу къатIунну. Мунийнугу бакъарув жува кувнная кув ят буцлаци­сса? Ва иширал тахсиркаргу ттун къакIулли. КIий, политикалул бюхттулний, мунил пикри циван къабуллалиссаривгу къабувчIай. Ци кIулссар жунма, Калининградрая байбивхьуну, Камчаткалийн бияннин яхъанахъи­сса инсантурая? Географиялия, тарихрая, культуралия, тичча дучIайсса хъуслия? Хайрмуния, заралмуния. Вин ссан аьркинни му учин­ссар. Совет заманнай жун пахру бикIайва жула билаят­рая, ва гьарта-гьарзасса бушиврия. Ччинийн биян-бучIан ихтияр душиврия.

ДакIний бур, ттула ссу жалинну Бакуйн бувцуну най, жува ххюра ссятрал мутталий МахIачкъалалия та Бакуйннал дязаннив бивсса. ХIакьину тIурча, Чачанналгу, жулагу дянивсса дазуй дазул тталлу бацIан буллай бур. Ттун мунил мухIлу-хIин къадурчIай. Ва ца билаят бакъарив. Аьрасатнал паччахIнал чIумалгу, Совет заманнал арулцIалла шинал дянивгу губернияртталгу, яла республикарттал дянивгу дазул тталлу бакъана дузал хьуссия­хха? Утти хьумур цир?

ХIакьину гьарми цала-цала чIаркIу-ппалав бувххун чIалай бур. Бакъар ттул дакIниву нава хъунмасса, цIанихсса, цIакьсса билаятрал заллу бушиврул асар. Республикарттал дянивсса полициянал постругу му асар хъиннува бассан буллай бур.

Укун учав на Марий Эл рес­публикалиясса ттула коллега Ольгахь. Укунсса ихтилат гьаз бувну мукьах чIявусса затру утти­гу бюхъанссия кIицI лаган. Амма цалсса ваний гьашиву данну. Ольгангу кьамул хьунни ттул жаваб. Кказитрай рирщунни. Амма бучIия зугу, ххирасса «Илчилул» дустал, зуламур пикри бусарча. Дуллу дунияллийх кIама бивщуну ппив хьусса лакрал илданун ва агьамсса темалун ккалли дан бучIи ххай бура. Бюхъай на бяйкьлай бикIангу. ВичIи дишивияв ттуяра аькьлу кIуманах.

P.S. Тунукьай, на Ольга Четаевал занглия мукьах, начливун багьну, бурувгра интернетравун. Дуккав цаппарасса текстру Марий Эл республикалул тарихраясса, оьрмулиясса, культуралиясса, инсантураясса. Мадара авадан хьусса ххай бура ттула кIулшиву.