Кьурбан-байрандалул барачат

[dropcap]К[/dropcap]ьурбан-байран дикIай­ссар Зуль-хIижжа зурул 10-мур кьини. Мунил хьхьичIсса кьини Аьрафатрал кьинир. Байрандалул хъиривсса шанма гьантлуйн (11-мур, 12-мур, 13-мур) учайссар ташрикьрал гьантри куну. Аьрафатрал кьинигу хьхьичI кьинигу, зума дугьаву суннатссар.

[dropcap]К[/dropcap]ьурбан-байрандалул кьини ягу ташрикьрал гьантрай кьурбан биххаву Идавсил ляличIисса къулагъас дуллай ивкIсса суннат­ри (суннатул-муаккад). Идавсил (с.аь.с) увкуссар: «Ттул умматрава яла лайкьминналли Кьурбан биххайсса», — куну.
Кьурбандалун биххан бучIи­ссар варани, оьл, ниц, яттил хIайван. Кьурбандалун би­ххайсса хIайван варани бухьурча ряххулку шинавун бувхсса бикIан аьркинссар, гъаттарал хIайван бухьурча шамулку шинавун бувхсса бикIан аьркин­ссар. Ми арула инсаннахлу ца биххан бучIиссар.
Яттил хIайван ппалулсса бухьурча, кIилку шинавун бувхсса бикIан аьркинссар, гъалулсса бухьурча шамулку шинавун бувх­сса бикIан аьркинссар. Яттил хIайван цаннахлу бакъа биххан къабучIиссар.
Вай бакъасса цамур хIайван биххаврийнугу Кьурбан щаллу къашайссар. Бивхсса Кьурбандалияту ца базу бунугу, ша­къавхьунма, чара бакъа мискинтуран булун ялувссар. ЛирчIмур дикI, шархьун, цаллагу дуркуну, цанна ччинангу дулун­ссар. Яла хъунмур – винма барачатран шаппа ца касак кьабивтун, лирчIмур мискинтурайх дачIавури. Мунил бурчу бикIу, дикI дикIу, даххангу къабучIиссар, цадакьалун дулайссар ягу укра цаманан дулайссар ягу цалла дуркуну, ишла дурну, мюнпат ласайссар. Кулпатраву ца инсаннаха Кьурбан биххарчагу, суннат биттур баврил чири щалва кулпатрайн бияйссар.
Кьурбан биххаврил цаппара шартIру дуссар:
Кьурбан биххаврил чIун Кьурбандалул кьини Эдрал чак бувну махъ дайдишайссар, му чак баннин хьхьичI би­ххан къабучIиссар. Му чIунгу дикIайссар шамилчинмур ташрикьрал кьини баргъ гьаннин. Ми гьантрай, дяхтта бикIу, хьхьувай бикIу, биххан бучIиссар.
Кьурбан биххайсса нийят дикIан аьркинссар. ХIайван биххайсса чIила ххуйну дайл дурну дикIан аьркинссар. Биххан хIадур бувсса хIайвандалун чIила ккаккан дурну ягу ца хIайван гайминнун чIалай бив­ххун къахъинссар. Кьурбаннул дикI махъун диртун, кьакьан дурнунияр, дуркуну хъин­ссар. Кьурбаннул кьини цадакьа буллай, гъан-маччаминначIан, чIаххурачIан хъамалу занай, ливтIуминнал гьаттардийн зиярат буллай, хъамал кьамул буллай, кувннал кув барча буллай гьан дан аьркинссар.
Агьалинаву рахIму-цIими ххи буллалисса, ххуймур чантI учин буллалисса байрандалул барачат щалвагу миллатрайн, умматрайн бияннав!
ХIадур дурссар
П. Рамазановал