Лакку-оьрус душнил оьрмулия

8toto_11948-ку шинал Воронежрай­сса университетрал филологиялул
факультет къуртал був­сса ­оьрус миллатрал душ Раиса Федоровна Киньшина зун тIайла бувккун бивкIссар Да­гъусттаннайн,
Ккуллал райондалийн.

Лахъну зунттаву­сса Вихьуллал шяраваллил инсантал илтIа-кIюласса оьрус душ цала шяраву ххал шайхту махIаттал хъанай бивкIун бур: «Циван бувкIривав ва оьрус душ жучIанма, тIабиаьтрал чулуха кьянкьа-кьурчIисса зун­ттавун?» — тIий. Бунияла, Раиса Федоровна бувкIссар «къала­хъисса къуруширттал» хъиривча, жула зунттал оьрчIахь оьрус мазрал ва литературалул дарсру дихьлан. Раиса Федоровнащал Ккуллал райондалийн бувкIун бивкIссар цаймигу оьрус ми­л­латрал душру. Амма, Вихьуллал жяматрал тIисса кьяйдалий, гай циняв «лакку душруну» къавхьуну бур.
Чан-чанну тIий Раиса ­аьдат хьуну бур зунттавусса оьрмулийн. Мува мутталий ва янилун багьну бур Вихьуллал шяраваллил чIаравсса ЦIуйшиял шяравасса, Вихьуллал школалий учительну зузисса, Ма­хIаммадов АхIмадпашанан. АхIмадпашанал ганиннин къуртал бувну бур Гъумучиял педучилище. 1949-ку шинал Раисал ва АхIмадпашанал ташу бувну, ца кулпат хьуну бур. Амма вайннал цачIусса оьрмулул дайдихьу паракьатну най диркIун дакъар. АхIмадпашанал буттан МахIаммадлун му ташу кьамулну бивкIун бакъар. ЧIун нани­ссаксса, Раисал цила ласнал гъан­ссаннащалсса, шяраваминнащалсса хIала-гьурттушиврул ва гай ххирашиврул МахIаммадлул дакIгу кIукIлу ларгун дур.
Ганияр махъ цаппара шиннардива АхIмадпаша дуклан увххун ур Раисал шагьру Воронежрайсса Педагогикалул университетравун. 1956-ку шинал мугу къуртал бувну, хьуну ур тарихрал учитель. Гара шинал вай зун лавгун бур Чачан-Ингушнавун, Веденский райондалийн. АхIмадпаша МахIаммадович ва райондалий­сса Циябросинскаллал дянивмур даражалул школалул директорну ивтун ур. Раиса Федоровнагу гиккува оьрус мазрал ва литературалул дарсру дихьлай бивкIун бур. Амма вайннан Дагъусттаннайнма зана хьун ччай бивкIун бур, хъиривмур шиналва Лаващиял райондалийсса Къуппиял шяравун зун бувкIун бур. Ши­ччагу хъиривмур, 1958-ку, шинал Ккуллал райондалийн зана хьуну бур. БакIрайва АхIмадпаша ЧIяйннал шяраваллил школалул директорну зий ивкIун ур, Раиса Федоровнагу — шиккува учительницану. ЧIяйннал шяраву вайннал дурну дур 4 шин. 1962-ку шинал АхIмадпаша ивтун ур Вихьуллал школалул директорну. Ганияр махъмур оьр­му вайннал лавгун бур Вихьуллал шяраву. АхIмадпашанал школалул директоршиву дур­ссар 1973-ку шинайннин. Гания махъ тарихрал дарсру дихьлай икIайссия. Раиса Федоровна зий бикIайссия школалул завучну ва оьрус мазрал ва литературалул дарсру дихьлай. Лахъисса шиннардий бувсса захIматрахлу ва оьрчIан кIулшиву дулаврихлу Раиса Федоровна лайкь хьу­ссар «ЗахIматрал ветеран», «Отличник народного образования РСФСР», «Заслуженный учитель РД» тIисса хIурматрал цIардан.
Раиса Федоровнащал 40-нния лирчусса шиннардий чIаххуврай яхъанай, ганищал зий ва дусшиврий бивкIсса инсантурал бусаврийн бувну, цукунчIавсса рагьавуртту, зумату аьркин ба­къасса махъру буккан баву къархьуну дур.
Раисал ва АхIмадпашанал кулпатраву хьуссар Елена, Саида, Наида тIисса душру ва Александр тIисса арс.
Раиса Федоровнаща бюхълай бивкIссар ччимур чIумал кьянкьа-кьурчIисса тIабиаьт дусса Ккуллал район кьадиртун гьан. Амма хъиншиврул ахир-зума дакъасса Вихьуллал ва ЦIуйшиял жямат кьабитан ванил дакIнил кьамул буллай къабивкIссар. Ванищал бувкIун бивкIсса оьрус миллатрал чIявуми душру хъунма хIал къавхьуну лавгссар зун­ттавату. Цила лас Воронежрай дуклай ивкIсса шиннардий ванил аякьалий бивкIссар, цила нитти-буттаяр личIи бакъа, АхIмадпашанал нину-ппу. Учин мукъун, даймур, ци дунугу, ванил дакIнийхтуну дувай­сса диркIшиву кIулну бивкIссар лагмаминнан. Ванил дарс дирхьуми, утти цаятува бутта­хъул хьуми, буслан бикIай: «Раиса Федоровнал бикIайва цавай махIатталсса, аькьлу-кIулшилул бувччусса яру. Гай вихва бурувгни, га цIана инава дарс лар­хьхьуну уссарав, акъассарав, виву ци буссарив кIул хъана­хъийни кунма бикIайва. Дарс муксса бувчIинну, хIаз дизанну дишайвахха, занг рищайхтугу класс­рава буккан ччан къабикIайва, ялагу ци-бунугу къабусанххурав тIий.
Раиса Федоровнан кIулну бикIайва школалий дуклакисса циняв оьрчIал нину-ппу, гайннал гъанми. Га цалчин бучIайва шяраву хъанахъисса ххарисса, пашмансса иширттайнгу.
Ца-кIива махъ учин ччива вайннал арс Александрдуя. Александр спортрал чулуха хьхьичIун ливчусса, зирангсса жагьил икIайва. Ванал, цала мандолина, гармонгу бивщуну, балайгу учайва. Гьалмахтал ххирасса, ччимур мажлис чIюлу байсса уссия Александр. Ва къакIулсса цучIав акъахьун­ссия Ккуллал райондалий. ХIайп, апатI нясив хьуну, жула дянива ччяни лавгунни. Махъсса шиннардий дуллай буссар ванал цIаницIун дархIуну волейболданул турнир. Александр дунияллия гьан ца-кIира шинал хьхьичI, 1984-ку шинал, Раиса Федоровнан МахIачкъалалив азарханалийн операция буван гьан багьну бивкIссар. Ваний бувсса операция ххуйну хьурчагу, ваних уруган увкIсса оьр­мулул дус АхIмадпаша, астмалул приступ хьуну, ахиратравун лавгссар. Ванал бивкIулул хавар ганихь къабуслай гьантри хьуну бивкIссар. Ци банссар, оьрмулул ххуйми ва оьккими ишру ххуллул кIивагу чулухух нан бикIай.
Гания махъгу Раиса Федоровна зийнма буссия. 2002-ку шинал 76 шинаву Раиса Федоровнал дуниял кьадиртуна. Ванил муданнасса мина хьуссар Вихьуллал школалул чIаравсса хIатталлив. ЗахIматну яхъанай бивкIхьурчагу, оьрус миллат­рал душнил ккаккан бувссар миллатирттал дянив хъуннасса личIишиву дакъашиву ва циняв инсантал ца Аллагьнал ляхъан бувсса бушиву.
Абадссар вил цIа, Раиса Федоровнай, жул дакIурдиву!
ПатIимат Дайтиева