Архния баллай бур Трамп-тарарамдалул чIурду

ucuk_10ЛякъинтIиссарив Аьрасатнал ва Американал дунияллул аьмсса масъалартту цачIу щаллу буллансса ххуллурду?

Руслан Къардашов
Американал Президентнал бувчIавуртту хьунни ларг­мур шинал яла яргминнувух­сса ккаккияну.Тарихравун лаглай дунуккар глобализациялул чIун. Амма тарихгу махъунмай кIура баей, хIатта – хьхьичIванияр лахъмур шачIанттуйн. Мукун­сса хьхьичIвасса коммунистътурал бакIчитурал пикрилицIун ххи дан бучIир Лениннул империализмалун ккаккан дурсса ххюра лишандалувусса ца. Мунил тIий бур хIукуматрава чил билаятрайн кьай-хъус тIайла дук­лакаврилнияр (даххаврилнияр) ялун личайссар арцу тIайла дук­лакаву. Му чIумалли халкьру ва хIукуматру канилун ласайсса транснациональный корпорациярдал. США-нал хьхьичIма Президент Обамал кьамул ду­нни Транснациональный машлул кьутIи. Мунил ца ххуттай бацIан буллай бур хIукумат ва транснациональный корпорациярду. ХIукуматрал цала суверенитет дачIлай бур транснациональный «аждагьалущал». Трамп тIий ур: «Гьассар, жун чара бакъа аьркинни къулагъас дан жула ма­съаларттах, кIура баен бан Американавун жула инсантал зунсса кIанттурду».
Океаннал архмур зуманийн къабуруглай, я битанну жула чIаравсса иширттахгу. Гидроэлектростанциярду – Дагъусттаннай, заллухъру – Москавлив, газрал сетьру – жучIара, заллухъру – Пятигорскалий ва м.ц. Жулами олигархтурал бизнес дур республикалул дазуя архну, ца-ца чIумал – хIукуматрал дазуягума лирчусса.
Ялагу Американал Прези­дентнал тIий ур: нач-ламус би­кIан аьркинссар, цала аваданшиву ккаккан дуллан къааьркинссар, цувагу цала харжирая инкар хьунни.
Тти бурганну жула «Почта России» идаралул даврих. Кказитру биян баврил чIявусса шикаятру бур жула буккултрал. Амма ва идаралул директор Дмитрий Страшновнал премия ларсун дур организациялул къажанжулул 8%-райн дирсса. ХIасил, 95 млн. къ. дачIирчан идаралул зузалтрайх, хъанай дур директорнал ларсъсса премия – 5 688 зузалал зуруйсса харж. ХIисав дарчан, ва заллу акъар, ва ур хIукуматрал идаралул управляющий. Утти бурганну Аьрасатнавусса яла аваданма инсаннах, «Forbes» журналданул хIасиллайну, мунал дусса дур 14 млрд. доллар. «Новотек» компаниялул правлениялул председатель ва заллухъруннавасса ца Леонид Михельсоннул цанна мукунсса премияртту ккаккан къадувай. (Михельсон цувагу увссар Каспийск шагьрулий).
Дунияллул политикалуву дайдирхьунни цIусса тренд – кIура баяву цала мархрачIан. Мугу тасттикь буллай бур Трамп­лул инаугурациялий увкусса мукъурттил: «Зана данну власть жула агьалиначIан. Хъуннасса чIумуй элиталул чIирисса ккуран зий дия цихара. Вашингтон тIутIайх бичлай бия, амма халкьуннан цичIав къадияйва. Элиталул байранну агьалинал байранну дакъая, элиталул ххаришивуртту инсантурал шадшивурттуну къархьуна. ЦIана гьарца зат даххана хьунтIиссар». Мукуннасса нижат дуссия Аьрасатнал хIукуматрал хъуниминнал, Ельциннул замана лаглагисса чIумалгу…
Дур кIирагу паччахIлугърал дянив аьмшивуртту ва личIи­шивуртту.
Умуд бур США-нал ва Аьрасатнал, хьхьичIвасса дунияллул дяъвирдал чIумал кунма цашиву хьунссар тIисса. АрхIал жущава хьунссар Сириянавусса дунияллул терроризмалул мархри ххартI бан. Чан хьунссар Дагъусттаннайсса спецоперациярдал ккал. «ЦIан хьхьунил ялунгу чанна кьини дучIайссар» тIисса учала буссар лакрал. Тарихрал ххурупIай гьанайннагу дуссар.