Мудангу хьхьичI кьюкьлуву

ilchi_20_6Республикалул ТОКС-рал заседаниялий генерал-майор Оьмар Муртазааьлиевлул следопытътурал кьюкьлувуминнайн тапшур бунни хьхьичIвасса ТОКСовцы лявкъуну, ми ссаха зий буссарив, миннал кьадар цукун багьну буссарив кIул бан. МахIачкъалаллал 13-мур гимназиялул 5-мур «з» классрал группалул хъиривлаявуртту дурну, кIул бувну бур хьхьичIва гимназиялуву математикалул дарсру дихьлай бивкIсса, цIана МахIачкъалаллал КIулшивуртту дулаврил управлениялул хъунаманал хъиривчуну зузисса Багъдуева (Маммаева) Зумрут Нураттиновна ТОКС-рал давурттаву чялишну гьуртту хъанай бивкIшиву.

Зумрут бувну бур 1964 шинал июнь зурул 23-нний Лакрал райондалий Гъумучиял шяраву. 1970-ку шинал му лавгун бур школалийн. Ххюлчинмур классраву дуклакисса чIумал Зумрут бувххун бур ТОКС-рал кьюкьлувун. Школа къуртал баннин ТОКС-рал дуллалисса давурттавух гьуртту хъанай бивкIун бур. Гъумучиял школалул дуклаки оьрчIал хъуннасса даву дурну дур Буттал кIанттул цIанийсса дяъвилий жанну дуллуминнал аьпа абад бан. ТОКС-рал кьюкьравун бувххун махъ ми байбивхьуну бур хъиривлаявуртту дуллай. ДатIлай бивкIун бур Хъунмасса Буттал кIанттул цIанийсса дяъвилий гьуртту хьусса школалул учительтураясса ва выпускниктураясса материаллу. Чирчуну дур дяъвилул шиннардийсса учительтурал, школардал выпускниктурал, оьрмулул хъуниминнал дакIнийнбичавуртту. Вайннал мукунна дахIаву дурну дур дяъвилул шиннардий школалий зий бивкIсса цайми регионнаясса, яла шярава лавгсса учительтуращал, миннал гъан-маччанащал. Хьунабавкьуну бур фронтовиктурал щахъаннищал ва оьрчIащал. БавтIун бур аьраясса чагъарду ва «похоронкарду». Бачин бувну бур гьарзат чичлачисса дневникру. Дурну дур стендру ва альбомру.
Ватандалун хас дурсса мероприятиярттай гьурттушинна дан кIункIу бувну бур фронтовиктурал кулпатирттавами. ЧIявусса чагъарду бувкIун бур вайнначIан дяъвилул ветерантурая, следопытътурал кьюкьрал бакI дургьуну бивкIминная. Миннащал цачIу дурсса даврил хIасиллугу ххуйсса хьуну дур.
ТОКС-рал кьюкьравуминнал хъуннасса даву дурну дур дяъвирдаву гьуртту хьусса дагъусттанлувтурал цIарду ва миннал къучагъшивуртту цинявппагу инсантуран ашкара дан.
Шагьрурдай ва шяраваллаву чансса бакъар дяъвилий ливтIу­миннал цIардацIун бавхIусса кIанттурду. Халкьуннан миннал дурсса виричушивуртту мудан дакIний дикIантIиссар. Миннал эбратрайри жагьилсса ник тарбия дуллалисса. Ветерантураха, личIи-личIисса дяъвирдай ливтIусса инсантураха аякьа дуллайри обществалувунгу, жагьилминнавунгу ватандалухсса ччаврил гьавас бутан хьунтIисса.
1981 шинал Зумрут Багъдуева, мусил медальданий Гъумучиял дянивмур даражалул школагу къуртал бувну, бувххун бур Дагъусттаннал университетрал математикалул факультетрайн. Ва дуккавривугу, жяматийсса давурттавугу яла хьхьичIунмур бивкIун бур. Зумрутлул хъуннасса гьурттушинна дайсса диркIун дур факультетрал художествалул самодеятельностьрал давриву. Ци бакIрайн ласурчагу, цилла дуллалисса даву дакI марцIну бартдигьайсса диркIун дур. Зумрутлул чичайсса бивкIун бур док­ладру, рефератру, гьуртту шайсса бивкIун бур элмийсса кружокир­ттаву, студентътурал конкурсирдаву, институтравуминнуву бакъа­ссагу, республикалул ва зоналулминнувугу. 1986-ку шинал ванил ххювардай къуртал бувну бур университет. ТIайла бувккун бур зун МахIачкъалаллал №13-мур школалийн.
Шиккугу цилла давугу, оьрчI­ругу ххирасса, гьарзатрая кIул­шивуртту дусса ва мяърипатрал бувччусса Зумрут хъинну бусравну ва хIурматрай бивкIун бур. 1998-ку шинал «Учитель года-98» конкурсраву гьуртту хьуну, ванил бувгьуну бур 1-сса кIану. Яла республикалул конкурсрай бувгьуну бур 2-сса кIану. Конкурсрал хIасиллайн бувну, Зумрутлун дуллуну дур яла лараймур категория. Бивтун бур директорнал заместительну. 2004 шинал ва бувцуну бур шагьрулул КIулшивуртту дулаврил управлениялийн методикалул ва аттестациялул отделданул хъунмурну. Яла бивтун бур Управлениялул хъунаманал хъиривчуну. ХIакьинусса кьинигу Зумрут Нураттиновна му къуллугърай зий бур. Ва бур чIумул дахханашивурттал, педагогикалул, психологиялул арардавусса, математикалул дарсру дишавривусса цIушиннардал хъирив бавцIусса зузала. Зумрут Нураттиновнал хIадур дувай дахханасса математикалул дарсру, чIарав бацIай жагьилсса учительтурал.
Халкьуннан бувчIин аьркин­ссар, дяъвирдал вирттал ялун личин барчагу, чIявусса кулпатирттан духIан захIматсса дард-ххажалат дулайшиву, мунияту хIарачат бан аьркинссар цумур духьурчагу данди бацIаву дакьаврийну щаллу дан. Ва масъалалул агьамшиву хъиннува асар хъанан бивкIунни дяъвилул щавщи Дагъусттаннайн биллан бивкIукун. Укунсса тагьар ду­сса чIумал хъуннасса жаваблувшинна дур поисковой группардай. Минная хьун аьркинссар кIантту-кIанттурдай ва аьмну республикалий жулва жагьи-жугьулт тIайласса ххуллийн бичинсса, интеллектуал ккуран.
Н. В. Шяъбанов,
АьФ-лул кIулшиву дулаврил хIурматлувсса зузала
ХIадур бувссар
А. Аьбдуллаевал