Мюхчан бувара оьрчIру

50_1Ххуллурдай хъанахъисса апатIру чан бан ци чаран ляхъларчагу Госавтоинспекциялул зузалтрал, махъсса шиннардий МахIачкъалаливгу, щаллагу республикалийгу ххуллурдайсса тагьар ялу-ялун захIмат хъанай дур. Низамрайн мютIи бакъасса шупIиртал ва бахьттагьалт сававну, ххуллурдай инсантуран хъуннасса нигьачIаву дур, хаснура мюрщисса оьрчIан.

Ва шин дайдирхьуния шихуннай МахIачкъалалив сияхIрайн ларсун дур 323 ДТП. Ми иширттаву 39 инсан ивкIуну ур. 396 инсаннайн щавурду дирну дур.
Оьзрурду хьусса ДТП-тту чIяру хьуну дур шагьрулул Кировский ва Советский районнай. Ми районнай чIярусса ДТП-тту хьуну дур И. Шамиллул, А. Султаннул, М. Ярагъскийл ва М. Дахадаевлул цIанийсса кучардай, мукунна «Астрахань – Махачкала» федерал ххуллий, А. Ахъушинскийл, А. МахIаммадтIагьировлул, М. ХIажиевлул цIанийсса кучардай ва Шамхал поселокрай. Ленинский райондалий ДТП-тту хьуну дур МахIачкъалалия аэропорт­райнсса ххуллий, Петр I-нал ва ХI. ХIамидовлул цIанийсса кучардай. ЧIяруми авариярттан шупIиртал анаварну най бикIаву багьана хьуну бур. ЧIярусса ДТП-ттан багьана хъанай бур мукунма ххуллул низамрайн мютIи бакъасса бахьттагьалт. ШупIиртуралгу ккалли дуллай бакъар бахьттагьалтрал ихтиярду. Миннал ххуллу лахъан ккаккан бувсса кIанттурдай шупIиртурал ми хьхьичI итабакьлай бакъар, бахьттагьалтрансса ххуллий бацIан буллай бур машинартту.
Ххуллурдай бахьттагьалт мюхчан баву мурадрай Госавтоинспекциялул зузалтрал хъуннасса даву дуллай бур. Бахьттагьалтрал ххуллу лахъан ккаккан бувсса кIанттурдай ми хьхьичI итакъабавкьуну тIий жавабрайн увцуну ур 4895 шупIир. Бахьттагьалтран апатIру хъанай бур ми цивппа сававнугу. Ми ххуллу лахълай бур бири-биривний, цакуну буклай бур ххуллийн бавцIусса машиналуха, бахьттагьалтран ккаккан бувсса кIанттурдай ххуллу лахълай бур светофорданул ятIулсса чани лавхъун бунува. Мукун ххуллул низамрава увксса 4885 ахьттачунал хIакъираву материаллу щаллу дурну дур.
Цинярдагу ДТП-ттал хIакъи-хIисав дуллалиний, чIалай бур 50% ДТП-ттал цIансса чIумал, маркIачIанмай ссят 6-нния кIюрххицIун ссят 5 хьусса чIумуйнин хъанай душиву. Му чIумал ДТП-тту хъанай дур ххуллурдай чирахъру бакъашиву сававну.
ШупIиртуран, хаснува машиналул пюрунт цIан бувминнан, хъинну гъан хьуннин чIалай бакъар ххуллийх наними.
Мунияту, ххуйну хьунссия бахьтта наниминнал, хаснува оьрчIал янналий чани буллалисса затру лачIурча.
Ххуллурдай хъанахъисса ава­­­рияртту хIисавравун ларсун, Ма­хIачкъалаллал Госавтоинспекциялул каялувчитурал бахьттагьалтрайн машинартту щусса ишру чан бансса чаран ляхълай бур. Ччя-ччяни буллалисса «Пешеход», «Внимание – дети!» операциярттая хъунмасса мюнпат хъанай бур.
Буруккин бутлай бур ххуллурдай мюрщисса, балугъравун къабивсса оьрчIан чIявусса апатIру хъанахъаврил. КIицI ларгсса чIумул дянив 61 ДТП хьуну дур оьрчIру хIаласса. Миннуву 2 оьрчI ивкIуну ур, 61 оьрчIайн личIи-личIисса щавурду дирну дур. ХьхьичIмур шинах бурувгун вай ишру кIилий ххишаласса хьуну бур.
ОьрчIру хIаласса ДТП-тту хъиннура чIярусса хъанай дур школалий каникуллу дусса, оьрчIру хъуниминнал итталу бакъасса чIумал.
Му масъала хIисавравун лавсун, ссуттил каникуллал чIумал, ноябрь зурул 1-нния байбивхьуну, 10-ннийн бияннин МахIачкъалалив лавгунни «Внимание – дети!» тIисса щалагу Аьрасатнаву нанисса профилактикалул операциялул 3-мур этап. Му операциялул мурад бия каникуллал чIумал ххуллурдай оьрчIру бала-апатIрая мюхчан баву. Укунсса операцияр­ттая мюнпат ххишаласса хъанай бур, ми ГИБДД-лул зузалт, учительтал, садикирттал тарбиячитал ва цивппа оьрчIру гьурттуну бувсса чIумал. Нитти-буттал каникуллал чIумал оьрчIащал бигьалагансса чIун лякъирча, гьарица кьини миннахь ххуллийсса нигьачIаврия ва ххуллул низамрая бусларча, бюхъантIиссар жулва оьрчIру апатIирттая мюхчан бан. Ва мурадрай дурсса давур­ттайну бювхъунни чIаланну чан бан ссуттил каникуллал чIумал оьрчIан апатIру хьусса ишру. Ци чулийгу, оьрчIру хIаласса, миннан цIунцIияртту хьусса кIива иш хьунни. «Внимание – дети!» операция нанисса чIумуву ДПС-лул зузалтрал ашкара бунни, шупIиртурал бахьттагьалтрал ихтиярду ккалли къадурну, ххуллул низамрава бувксса 63 иш. Миннал хIакъираву щаллу дунни материаллу. 11 материал щаллу дунни оьрчIру ца кIаная ца кIанайн бувцуну наниминнаясса ххуллул низамрал тIалавшиннарду щаллу къадурсса шупIиртурал хIакъираву.
Буруккинсса масъала бур шу­пIиртал, машина щусса инсангу захIматсса тагьарданий кьаивтун, лихълахъаву. Ххуллул низамрава бувккун, авариягу дурну, яла цив­ппа жаваблувшиндарайн къабуцин, зарал бивмагу усса кIанай кьаивтун, лихълай бур шупIиртал. Вай ишир­ттангу чаран лякъин аьркинни. Укун ливхъсса шупIиртал кIул бан хъунмасса кумаг хъанай бур бардулт­рая. Амма чIявуминнан ккавкмур буслан ччай бакъар. ХIакьину цаманащал хьумур, гьунттий жула бакIрачIангу бучIан бюхъайшиврия пикри буллай бакъар. Зарал бивма кьаивтун ливхъсса ишру инсантал чIявусса кIанай хьуну бунугу, ккавк­сса цучIав къалякъай, мунияту тахсир хьусса шупIиртал кIул бангу захIмат хъанай бур. Тавакъю буллай буру укунсса иширттал бардулт хьусса инсантурахь: мугьлат бакъа баян бувара вай телефоннавух: 99-66-30; 99-66-59 ягу 02.
Махъ буллай буру зул цIа кIул къадан ва ккавкмур бувсун тIий зун бахшиш дан.
Лиана Наврузбекова,
полициялул хъунмур лейтенант, ДПС-лул личIисса
батальондалул инспектор
ХIадур бувссар
А. Аьбдуллаевал