МарцI-узданшиврул цIаний

ДР-лул Роспотребнадзорданул управлениялул каялувчи Элеонора Оьмариевал ихтилат бунни республикалул муниципал районнал ва шагьрурдал округирттал бакIчитурал хьхьичI. Ми бия Дагъусттаннал зузалтрал (кадрардал) центрданий квалификация ларай дуллалисса курсирдай ккалаккисса инсантал.

ХIасан Аьдилов
Доклад буллан хьхьичI, циняв бавтIми щаллу бунни ДР-лул тематикалул материаллал ва медико-гигиенический атласрал. Атласраву цачIун дурну дур инсаннал лагмасса тIабиаьтрал фактордал агьалинал цIуллушиврун асар биян баврил комплексъсса кьимат бищаврил материал. Ми материаллу ишла дуллан бюхълай бур муниципалитетирттал социал-экономикалул развитиялул планну хIадур давриву. Администрациярттал бакIчитурал мукунна ларсунни, Роспотребнадзорданул пишакартурал хIадур дурсса, Республикалул санитариялул ва багьу-бизулул тагьар ххуй дуллалисса программалул проект, мукунсса планну цалла районнай, шяраваллаву ишла дуллан бюхъаншиврул.
Э. Оьмариевал увкусса ку­ццуй, 2013 шинал январьданул 1-нний «О водоснабжении и водоотведении» тIисса Федерал закон кьамул дурния шинмай, хьхьичIва так подзаконнай­сса актирдайну щаллу бувсса масъалартту, утти законодательный даражалий щаллу буллан бивкIунни.
Ганил дакIнийн бувтунни администрациярттал бакIчитурал ихтиярданулу душиву щин дачайсса ва канализациялул сетирдал инвентаризация давуртту, щинал щаллу баврил схемартту цIакь даву, гарантирующая организация ккаккан даву ва мунил иширттал дазурду чIалачIи даву ва цаймигу давуртту.
Закондалул кIанттул цилакаялувшиврул органну буржлув бувну бур кIанттул цилакаялувшиврул официалсса сайтрай шинай цал «Интернет» сайтрай ва СМИ-рдай ккаккан буван хIачIайсса щинал оькки-ххуйшиврул хIакъиравусса информация. Амма ттигу-шилагу ДР-лий щаллу бувну бакъар «О водоснабжении и водопользовании» Закондалул тIалавшинну щинал щаллу баврил системалуву чIалачIи даврил масъалартту. Эксплуатирующий организациярдал хIадур дурну дакъар хIачIайсса щин тIалавшиннацIун дакьин даврин хасъсса мероприятиярттал планну. Гьарца кIанай буллай бакъар хIачIайсса щинал лабораториялул контроль.
Республикалий санитар нормардацIун бавкьуну бакъар 838 щин ласай кIану (59%). МахIачкъалалив, Избербашлив, Каспийскалий, Буйнакскалий ва цаппара районну щинал щаллу байсса Миатлиллал хIавз, Чиркейллал хIавз, Сулакь нех, Рыбье бяр, Вузовский бяр, Кор ва цаймигу марцI буван бюхълай бакъар. Мунияту турбардавух жучIанна нанисса щин ххуйну, багьайсса кьяйда-кьанумирай марцI дурсса дакъар, мунийн бувну нигьачIаву дур ххютту-канил азарду ппив хьун бю­хъайшиврия.
ДР-лул Роспотребнадзорданул ялун личин дурну дур санитариялул законну лиян дуллалисса ишру, хаснува промышленностьрал отходру ччи-ччиний кьаритлай, лагмасса тIабиаьт, щин чапал дуллалисса ишру. 2014 шинал мукунсса иширттал хIакъираву дирхьуну дур 7 миллион къуруширттансса 557 аьчIа. Судирттайн тIайла бувккун бур 228 иск, прокуратуралул органнайн 148 хIукму, чирчуну дур 81 представление диялдакъашивуртту духлаган даврил хIакъираву.