Экстремистурал ва террористурал кьюкьравун кIункIу къахьун

Заседаниялий гьуртту хьунни МахIачкъалаллал Жяматийсса низам дуруччаврил, коррупциялийн къарши бацIаврил ва ихтиярду дуруччай органнащалсса хIала-гьурттушиврул управлениялул хъунама Аьбдулмуслим Аьбдулмуслимов, ДР-лул Террорданийн къаршисса комитетрал

отделданул хъунама ХIабиб МахIаммадов, МахIачкъала шагьрулул прокурорнал кумагчи Карим Загьидов, ДР-лул МВД-лул участковыйтурал ва балугъравун къабивминнал иширттал отделениялул хъунаманал хъиривчу Султан Аьбдулманапов, МахIачкъалаллал Советский райондалул администрациялул бакIчинал хъиривчу Сабир Юсупов, Ленинский райондалул администрациялул бакIчинал хъиривчу Ибрагьин ХIасанов, ихтиярду дуруччай органнал вакилтал, МахIачкъалаллал районнал администрациярдачIасса балугъравун къабивминнал ишир­тталсса байсса комиссиярттал секретарьтал ва м.ц. Заседаниялий ххал бигьлагьисса агьаммур масъала бия ярагъуннищалсса кьюкьравуминнал гъан-маччанащал профилактикалул даву дуллай байбишаву.
Совещание тIитIлай, Аьбдул­муслим Аьбдулмуслимовлул кIицI лавгунни, экстремизм ва терроризм хIакьинусса кьини ца яла цIурувкьюмур масъала бушиву. Экстремизмалия ва терроризмалия хъуннасса нигьачIаву душиву жяматрал мяърипатрал, духIи-дуциндарал, рувхIаниймунил кьануннан дакъассагу, инсантурал оьрмурдангу.
— Инсаннал кIулши дузал хъанан дикIайссар чIивисса, психика цIакь хьун дурасса оьрмулуву. Обществалуву хъанахъисса къаххуйсса иширттал ххурххуппалухьхьун жагьилми бигьану бирияйссар, ми ччяни кIункIу шайссар экстремистурал кьюкьравун, миннал идеологиялия цанма цичIав кIулну бакъанува, — увкунни Аьбдулмуслим Аьбдулмуслимовлул.
Хъирив ихтилат бунни Султан Аьбдулманаповлул. Ванал бувсунни, цаппарасса нитти-буттал, багьана-сававртту ляхълай, чIявуну цалва оьрчIру школардайн гьан битлай бакъашиву. ОьрчIру школардайн гьан къабитлатаврил ца багьанагу бур микку светское образование душиву. Ва оьрмулуву школардайнгу къазаназисса, давурттайгу бацIан къабюхълахъисса балугъравун къабивсса оьрчIру-душру тахсиркаршиврийн, тIулдакъашиврийн бигьану кIункIу шайссар.
2015 шинал 9 зурул дянив республикалий 24,3%-рал чIяру хьуну дур балугъравун къабивминнал ва зукъазиминнал дурсса тахсиркаршивуртту.
Школардайн къазаназисса балугъравун къабивсса оьрчIру кIул бувну, ми школардайн занази баву мурадрай, муниципал управленияртту ва балугъравун къабивминнал иширтталсса буллалисса комиссияртту гьурттуну, МахIачкъалаллал школардай личIи-личIисса мероприятияртту дансса хIукму бувну бур ДР-лул МВД-лул 10.09.2015 шинал. Ми мероприятиярттайну мадарасса оьрчIру-душру школардайн кIурабаен бан бювхъуну бур.
Му бакъассагу, радикал исламрал ххуллу бувгьусса ливтIусса боевиктурал гъан-маччанащал буллай бур профилактикалул ихтилатру.
Цалла-цалла дурсса давур­ттая бувсунни ва заседаниялий МахIачкъалаллал районнал балугъравун къабивминнал ишир­тталсса байсса отделлал (ПДН) хъуниминнал. Вайннал бувсунни циксса кулпатирттащал дурссарив бувчIинбавуртту ва профилактикалул даву.
Му бакъассагу, ПДН-дал хъуниминнал бувсунни МахIачкъалаллал шаннагу райондалий бушиву хIукуматрал бакъасса оьрчIал сад­ру. Миннуву оьрчIал дянив къааьдатсса диндалул пропаганда дуллай бушиву, цIанасса чIумал шагьрулуву ми лакьинсса давуртту най душиву.
МахIачкъала шагьрулул КIул­шивуртту дулаврил управлениялул ххишаласса кIулшивуртту дулайсса отделданул хъунмур Чамназ Аьлие­вал бувсунни шагьрулул администрациялул подразделениялул ччя-ччяни ххал байшиву оьрчIру дарсирдайн цукун занай бурив.
Цинявппа ихтилатирттах вичIи­дирхьуну махъ, ХIабиб МахIам­мадовлул бувсунни экстремизмалул иширттан ххуллу кьукьин циксса захIматшивуртту хьунадакьлай ду­ссарив ихтиярду дуруччай органнал зузалтран. Балугъравун къабивми экстремизмалийн ва терроризмалийн къарши бацIан бансса ца­ппара кьяйдарду бувсунни ХIабиб МахIаммадовлул.
Ванал, мукунма, бувсунни Да­гъусттаннал хъуншагьрулий чансса хIаллава «Центр примирения и согласия» тIисса социал клиника зунтIишиву. Му Центрданул агьаммур мурадгу экстремизмалул ва терроризмалул иширттая арх буцан ччисса инсантал паракьатсса оьрмулийн буцин кумаг баву бушиву. Мунийну обществалуву хъанахъисса къаххуйсса ишир­ттан ххуллу кьукьин хьунтIишиву, МахIачкъалалив ва Дагъусттаннай бакъассагу, щалагу Ухссавнил Ккавкказнавуссагу тагьар ххуй дан хьунтIишиву. Центрданий ишла буллалисса ярагъуннийхчIин ва технологиярттайхчIин пишакартураща хьунтIиссар жагьилтуран бувчIин бан цуксса нигьачIаву дуссарив экстремизмалия ва терроризмалия, цукун буккантIиссарив ми бяйкьу ххуллия. ЦIана экстремистурал хъуннасса даву дачин дантIиссар, цала чулухунмай бигьану кIункIу бан хьунтIисса («группа риска») жагьилтуращал ва ливтIусса боевиктурал кулпатирттаваминнащал. Миннайн къарши бацIансса чаран лякъин аьркинссар.