Жагьилтал балаллуя буруччиншиврул

49_12Ноябрь зурул 19-нний УнцIукIуллал райондалий Шамилкъала поселокрай хьунни зунттал округрай терроризмалул идеологиялийн къарши бацIаврил хIакъиравусса совещание.

Андриана Аьбдуллаева
Совещаниялий гьуртту хьунни ДР-лул ХIукуматрал председательнал хъиривчу Рамазан ЖахIпаров, ДР-лул печатьрал ва информациялул министр Азнаур Аджиев, ДР-лул БакIчинал кумагчи, АТК-лул аппаратрал Зунттал округ­райсса вакил Сайпуттин Сайпов, Зунттал округрайсса полномочный представительнал хъиривчу Амирхан МахIаммаддадаев, УнцIукIуллал райондалул бакIчи Ися НурмахIаммадов, адвокат, телеведущая Лариса ХIасанова ва цаймигу ДР-лул БакIчинал администрациялул ва ХIукуматрал къуллугъчитал, районнал хъуниминнал мюхчаншиврул масъалартталсса буллалисса хъиривчутал, Зун­ттал округрал Дакьил баврил ва аслахIшиврул центрданул вакилтал. Совещание тIитIлай, ихтилат бунни Рамазан ЖахIпаровлул. Ванал бувсунни терроризмалийн ва экстремизмалийн къарши бацIан ци чаран ляхъларчагу властьрал органнал ва ихтиярду дуруччай структурардал республикалийсса тагьар чIурусса душиву, Дагъусттаннал жагьилтал Сириянаву, Ираннаву террористурал кьюкьраву талай, цивппа кунмасса бусурман литIлай бушиву.
— Химиялул ярагъ ххал буллалиссару тIий, Иракьнаву, Ливиянаву дяъви сукку бувну, цимивагу азарахъул инсанталгу бат бувну, билаятрал инфраструктурагу ппив-ххив дуркун, хIакьину хъанахъимур бучIантIишиву чIалай бия. Утти Гъанмур Машрикьлив щаллагу дунияллун нигьачIаву дусса тагьар хIасул хьуну дур.
Жулла хIукуматран, жулва халкьуннан хъуннасса нигьачIаву дуну тIий, жува мюхчан шаву мурадрайри хIакьину Аьрасатнал аьрал Сириянавусса дяъвилувух хIала бувхсса.
Сириянаву террористурал кьюкьраву талатисса дагъусттанлувтал тиха зана хьуну махъ, жучIарасса къачагътурал кьюкьравух хIала бувххун, сукку тIунсса нигьачIаву хъуннасса дур. Жулва жагьилтурал тихунсса ххуллурду лакьинсса чаран лякъин багьлай бур, — увкунни Р. ЖахIпаровлул.
Ванал бувсунни республикалий тIивтIусса Дакьил баврил ва аслахIшиврул центрдал хъуннасса даву дуллай бушиву бяйкьу ххуллийн бувксса жагьилтал паракьатсса оьрмулийн кIурабаен бан ва ми уголовный жаваблувшиннарая мурахас бан. ХIакьинусса кьини органнайн бувкIун бур мукунсса 44 жагьил.
Р. ЖахIпаровлул мукунма бувсунни утти тIивтIусса Зунттал округралмур центрдания ва цив­ппа бяйкьушиву бувчIуну, цивппа рязину паракьатсса оьрмулийн зана хьун ччисса жагьилтуран кумаг баву мурадрай миннал дуллансса давур­ттая. Террористурал кьюкьраву талатисса Дагъусттаннал жагьилтурал хIакъиравусса ва Зунттал округрай терроризмалийн ва экстремизмалийн къарши бацIансса чаран лякъавриясса ихтилат бунни Сайпуттин Сайповлул. Ванал бувсунни дунияллул террористурал цачIун хьусса Исламрал паччахIлугърал Ккавкказнаву «вилаят» сакин бувну бушиву, чIявуми къачагъталгу утти ИГИЛ-дануву бушиву. Ихтиярду дуруччай органнал бусласимунийн бувну, ИГИЛ-дануву бур Дагъусттаннай щурущисса къачагътурал кьюкьрал 15 бакIчинава 8 инсан. Дагъусттаннай къачагътурал кьюкьри чялишну щурущаврия хъуннасса нигьачIаву дур, цанчирча ми кьюкьравун утти бухлай бур Гъанмур Машрикьливсса дяъвирдаву гьуртту хьумигу. Террористурал кьюкьраву талати­сса 700-нния ливчусса дагъусттанлувтурах луглай бур хIакьинусса кьини. Миннава 100 инсан Зунттал округравун духлахисса районнаясса ур. Миннавагу бачIи УнцIукIуллал райондалийсса Гимры шяравасса бур. КIулну бур Сириянавун, тийх талатисса боевиктуран кумагран, хъамигу лавгшиву. Мукунма кIулну бур цIана Сириянаву 100-ннийн бивсса дагъусттанлувтал бушиву. Хъиривлаявуртту дурну, увгьуну ур Сириянавун тIайла буккансса жагьилтал ххал буллалисса 28 инсан. Сириянавун тIайла буклай бур хъунмурчIин оьрмулул 20-30 шин хьусса жагьилтал. Миннава чIявуми бур ахIвал кIюласса кулпатирттавасса.
БувчIлачIисса зат бур, Гъанмур Машрикьуллал билаятирттай талатисса дагъусттанлувтурая Дагъус­ттаннай сакин хьунтIишиву террористурал кьюкьри, дазул кьатIату ярагъуннийсса ва арцуйнусса кумаг кьамул буллалисса.
2013 шиная шихунмай Да­гъусттаннай ярагъуннищал данди бавцIусса къачагътурава 11 инсан бат увну ур. Ми цивппагу хьхьичIва Сириянавусса дяъвилул иширттавух гьуртту хьусса бур.
Республикалул ихтиярду дуру­ччай органнал ва гужирдал структурардал ци чаран ляхъларчагу, Дагъусттаннал жагьилтал гьур­тту хъанай бур Сириянавусса ва Иракьнавусса дяъвилуву. ЦIанасса чIурусса тагьарданий хъиннура хъуннасса къулагъасралун ласун багьлай бур терроризмалийн къарши бацIаврил масъала. Экстремистал чялиш бувккун ппив буллай бур цалва пикрирду ва хIуччарду цалва биялдаралусса диндалул идарарттаву ва интернетраву. КIицI къабувну къабучIир, террористурал цивппа тIайлашиву бусласисса, «ЖихIадрайн» оьвтIутIисса агьаммур сайт «Дагъусттаннал Вилаят» бусурманнал билаятрай дакъарча, проституция ва наркомания оькки къадизлазисса Нидерландиянал хIукуматрай дур. Террористурал цалва хIуччарду ппив буллалисса группарду бур «Фейсбукраву». Мунил сервердугу Американаву дур. Вай иширтталгу чIалачIи буллай бур Гъанмур Машрикьлив хъанахъимур бусурманнал хIукуматирттайн ва Аьрасатнайн къаршисса чил хIукуматирттал спецслужбардал даву душиву, Аьрасатналгу, бусурманнал билаятиртталгу агьлу куннащал кув талати бувну, ми чан баву мурадрайсса.
КIулсса куццуй, Сириянал Президент Башар Асадлул тавакъюрайн бувну, Аьрасатнал Президент В. Путиннул хIукму бунни Сириянал аьрщарай ярагъ ишла бан. Аьрасатнал билаят Исламращал дакъарча талатисса, щалагу дунияллул террористурал кьюкьращалли. КIулну бур Египетнава Санкт-Петербурглив нанисса Аьрасатнал самолет террористурал дуртшиву. Та терактраву багьана бакъасса 224 пассажир оьрмулуцIа хьунни.
Цуксса бала-мусиват ливкри Франциянал агьулданийн. Республикалийсса тагьаргу хъиннура оьлу­къин бюхъайссар террористурал кьюкьравун Гъанмур Машрикьлив талатими хIала бувххукун. Сириянаву Аьрасатнал аьрал бушиврийну республикалийгу паракьатшиву дуруччин бюхъантIиссар.
Амма агьалинан бувчIин буллан аьркинссар, Аьрасатнал аьрал бусурманнащал талай бакъашиву, ми Сириянал билаятрай щурущисса щаллагу дунияллун нигьачIаву ду­сса террористуращал талай бушиву. Цалва ихтилат къуртал буллай, Сайпуттин Сайповлул кIицI лавгунни террористурал кьюкьрава бувккун паракьатсса оьрмулийн кIурабаен ччиминнан кумаг бан районнай сакин бувсса комиссиярттал даву чялиш дуккан дан багьлагьишиву, нигьачIаву дусса агьамсса объектру ва чIявусса инсантал бусса кIанттурду мюхчан бан ххишаласса чаран лякъин багьлагьишиву.
Совещаниялий ихтилатру бунни УнцIукIуллал райондалул бакIчи Ися НурмахIаммадовлул, Зунттал округрайсса Дакьил баврил ва аслахIшиврул центрданул комиссиялул член, Ветерантурал советрал председатель Серго Гунибскийл, Ккурккуллал школалул директор Даниял Магьдиевлул ва м.ц. Цалва ихтилатраву Даниял Магьдиевлул кIицI лавгунни терроризмалийн къарши бацIансса ца чаран жулва оьрчIру, жагьилсса ник Ватан ххирану тарбия давриву чIалай бушиву.
— Жува гьаз дуллан аьркин­ссару зунттал халкьунначIа мудан кьиматрай диркIмур, дуручлан аьркинссару буттал буттахъая шихуннай нанисса жулла аьдатру, культура. Дагъусттанналгу Аьра­сатналгу халкь кьини дуркний мудангу цачIу бивкIссар, уттиния тихунмайгу бикIантIиссар. Аьрасат жула аьмсса Ватанни, — увкунни Д. Магьдиевлул.
Ахирданий совещаниялий гьуртту хъанахъиминнал жулва жагьилтал тIайласса ххуллийн буцаву мурадрайсса маслихIатру бунни.